Nedir

Myomektomi

Myomektomi, özellikle doğurgan olduğunuz yıllarda rahim içinde sık sık ortaya çıkabilen ve miyom olarak adlandırılan, kanserli olmayan rahim içi tümörlerinin alınması amacıyla uygulanan bir cerrahi işlemdir. Myomektomi sırasında cerrahınızın hedefi, belirtilerin ortaya çıkmasına neden olan miyomların alınması ve rahim bölgesinin yeniden yapılandırılmasıdır.

Tüm rahim alınması işlemi olan histerektominin aksine, myomektomi ameliyatı esnasında sadece miyomlar alınır ve rahim olduğu gibi bırakılır.

Myomektomi ameliyatı uygulanan kadınların çoğunda, ağır adet kanaması ve pelvik (leğen kemiği etrafında) basınç da dahil rahim miyomu belirtilerinde iyileşme görülür.
Tecrübeli bir cerrahın uygulayacağı, myomektomi ameliyatı güvenilir ve etkilidir.

Niçin Yapılır

Neden Uygulanır?

Doktorunuz, normal aktivitelerinizi sürdürmenizi engelleyebilen ve zayıflatıcı etkileri olabilen miyomların alınması için myomektomi uygulanmasını tavsiye edebilir. Miyomların şu durumlarda alınması gerekebilir:

Çocuk yapmayı düşünüyorsanız.
Doktorunuzun rahminizde oluşan miyomun doğurganlığınıza engel olabileceğinden şüphelenmesi durumunda.
Rahminizi korumak için kendiniz tercih etmeniz durumunda.

Başarılı gebelik şansını artırmak için myomektomi

Miyomların doğurganlık ve hamilelik sonuçları üzerinde ne şekilde olumsuzluk oluşturduğu tam olarak net değildir. Miyom olan birçok kadın hiç zorluk çekmeden hamile kalabilir ve sorunsuz bir hamilelik süreci sonunda çocuk sahibi olabilir. Fakat miyom oluşumuna ilaveten hamile kalamama ya da tekrarlanan düşükler olması durumunda, diğer olası sebepler konusunda kapsamlı bir değerlendirme yapıldıktan sonra, doktorunuz myomektomi operasyonu önerebilir.

Mukoza (sümüksü iç çeper) altında miyom bulunması ve rahim boşluğuna doğru çıkıntıya neden olması, doğurganlık üzerinde olumsuz etki oluşturur. Böyle bir oluşumun gözlenmesi, miyomun alınması gerektiği konusunda sağlam bir kanıt oluşturur. Fakat seröz zar ve rahim duvarları içinde oluşarak dışa doğru eğim yaratan miyom oluşumları için, myomektomi uygulanıp uygulanmaması kararı aynı derecede kesin değildir.

Birçok kadın myomektomi operasyonu sonrasında hamile kalabilir. Fakat operasyon sonrası doğurganlık oranları üzerine tutulan raporlar değişkenlik gösterir. Bazı çalışmalar myomektomi operasyonu geçiren kadınların yarısının hamile kalabildiğini göstermiştir.

Yapılan bir analiz, myomektomi operasyonu sonrasında hamile kalan kadınlardan üçte ikisinin sağlıklı bir doğum gerçekleştirebildiğini göstermiştir.

Riskler

Myomektomi operasyonuna bağlı olarak rahatsızlık yaşanma oranı düşüktür. Yine de cerrah için özel bazı zorlukları bulunur. Myomektomi esnasında oluşabilecek olası riskler şunlardır:

Aşırı kan kaybı. Uterus (rahim) zengin bir kan damarları ağına sahiptir ve miyom kendi kan akışını sağlayabilmek için yeni damarların gelişmesine neden olabilir. Bu yüzden cerrahlar myomektomi esnasında, aşırı kanamanın önüne geçebilmek için ekstra adımlar atmalıdır. Bu adımlar, rahim arter damarlarına baskı uygulamayı ve miyom etrafındaki kan damarlarına, kasılma sağlayan ilaçlar enjekte ederek kan akışını engellemeyi içerebilir.
Yara dokusu oluşması. Miyomlar alınırken rahim içinde oluşturulan kesikler birbirine yapışarak ameliyat sonrasında yara dokusu gelişmesine neden olabilir. Rahim içindeki bu yapışmalar, döllenmiş yumurtanın rahim içine yerleşmesini engelleyebilir, ama bu nadiren rastlanan bir durumdur. Rahim dışında oluşan yapışıklıklar, komşu yapılarla karışmaya neden olabilir, fallop tüplerinin tıkanması ya da bağırsak düğümlenmesiyle sonuçlanabilir.
Yeni miyomlar oluşması. Myomektomi yeni miyomların oluşması riskini ortadan kaldırmaz. Doktorunuzun ameliyat esnasında fark edemediği küçük tümörler büyüyerek, yeni belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Yeni tümörler de oluşabilir. Tek miyom bulunan kadınlarda rahatsızlığın tekrarlama riski, çok miyom olan kadınlara oranla daha düşüktür. Miyomların tekrar etmesi durumunda, ikici kez myomektomi, histerektomi veya diğer işlemlerin uygulanması gerekebilir.
Doğum komplikasyonları oluşması. Myomektomi ameliyatı sonrasında hamile kalan bazı kadınlar için doğum esnasında bazı riskler ortaya çıkabilir. Eğer cerrahınız myomektomi ameliyatı esnasında rahim duvarınızda derin bir kesi oluşturduysa, hamilelik durumunuzu kontrol eden doktorunuz, rahim duvarının zorlanmaması ve daha az sancılı bir süreç sağlanabilmesi için doğumun sezaryenle gerçekleştirilmesini önerebilir.
Rahim yapısını eski şeklini kazanamaması. İyice yerleşmiş miyomların kaldırılabilmesi için, cerrahınız kas duvarı (myometrium) üzerinde bir yarık oluşturabilir. Bu katmanlarda oluşturulan kesiklerin kapatılabilmesi genellikle dikiş (sütür) gerektirir. Nadiren, şiddetli kanama oluşması ya da rahme eski şeklinin verilememesi durumunda, cerrahınızın rahminizi alması söz konusu olabilir.

Olası cerrahi sorunlara hazırlanmak için stratejiler

Myomektomi ameliyatın olası risklerini en aza indirebilmek için, doktorunuz şunları tavsiye edebilir:

Demir takviyesi ve multivitaminler. Ağır adet dönemleri arasında, demir eksikliğinden kaynaklanan kansızlık durumu oluşursa, doktorunuz cerrahi müdahale öncesi kan yapıcı özelliği olan demir takviyesi ve multivitaminler kullanmanızı tavsiye edebilir.
Hormonal tedavi. Cerrahi müdahale öncesinde, kansızlık oluşumuna karşı uygulanabilecek bir diğer strateji de, hormon tedavisi yöntemidir. Doktorunuz gonadotropin salgılatıcı hormonlar içeren doğum kontrol hapları ya da diğer hormonal ilaçlar kullanarak, adet kanamalarınızın azaltılmasını ya da durdurulmasını sağlayabilir. Gonadotropin salgılanması tedavisi amaçlı olarak kullanıldığında, kullanılan östrojen ve progesteron adet kanamalarınızı durdurarak hemoglobin ve demir depolanmasına yardımcı olur.
Miyomların küçültülmesine yönelik tedavi. Gonadotropin salgılatıcı hormonlar aynı zamanda miyomları küçülterek, büyük dikey bir kesiyle açık ameliyat uygulanması yerine, küçük yatay bir kesi oluşturarak laproskopi uygulanmasına elverişli ortam hazırlanmasını sağlayabilir. Laproskopi ameliyatları mekanik kollar ve bir kamera yardımıyla, çok daha küçük bir kesiden ameliyat uygulanacak bölgeye girilebilmesini sağlar. Bu sayede ameliyatın yaratabileceği riskler büyük ölçüde ortadan kalkar ve iyileşme süreci hızlanır. Gonadotropin salgılatıcı hormon tedavisi çoğu kadında sıcak basması, gece terlemeleri ve vajinal kuruluk şeklinde menopoz belirtileri ortaya çıkmasına neden olur. İlaç tedavisi sona erdiğinde bu rahatsızlıklarınız da sona erecektir. Tedavi genellikle ameliyat öncesi birkaç ay süresince uygulanır.

Myomektomi öncesi gonadotropin salgılatıcı tedavinin etkinliği konusunda yapılan çalışmalarda elde edilen kanıtlar, henüz çok net değildir. Fakat bu tedavi ameliyat sırasında, yüksek hemoglobin ve demir düzeyleriyle birlikte kırmızı kan hücrelerinin de artmış olmasını sağlayarak, daha az kan kaybıyla daha kısa sürecek bir operasyon gerçekleştirilmesini sağlayabilir. Diğer yandan küçültülmüş ve yumuşatılmış miyomların tespit edilmeleri ve alınmaları daha zor olabilir. Bu tedavi uygulanmasına karar vermeden önce, ilaçların maliyetleri ve yan etkileri, tedavinin sağlayacağı muhtemel faydalarla karşılaştırılmalıdır.

Kan depolama. Eğer doktorunuzun, ameliyat esnasında ortalamanın üzerinde kan kaybı yaşayabileceğinize dair endişeleri varsa, vücudunuzdan bir miktar kan alınarak gerektiğinde kullanılmak üzere muhafaza edilmesini önerebilir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Ameliyat öncesi son sekiz saat boyunca bir şey yemekten veya içmekten kaçının, ameliyat esnasında midenizin boş olduğundan emin olun. Eğer kullanmanız gereken ilaçlar varsa, ameliyat öncesinde ya da sonrasında bu ilaçların kullanımını kesmeniz gerekip gerekmediği konusunda doktorunuza danışın. Ameliyat öncesinde, değerli eşyalarınızı evde bırakın ve oje ya da tırnak cilası kullanıyorsanız temizleyin.

Hastaneye geldiğiniz zaman, personel ameliyata hazırlanmanız için yardımcı olacaktır. Eğer gözlük, kontakt lensler, saç tokaları, saç süsleri ya da diş protezi kullanıyorsanız ameliyat öncesinde çıkartmanız gerekir.

Ameliyat öncesinde bir hastane elbisesi veya bacak damarlarındaki kan pıhtılaşmasını önleyebilmek için özel bir çorap giymeniz mümkün olabilir. Muhtemelen bir hemşire karın bölgenizi temizleyecek ve tıraş edecektir. Ameliyathaneye girmeden önce, hap olarak ya da damardan enjeksiyon şeklinde ağrı kesici verilmesi mümkün olabilir.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Alınması gereken miyomların türüne ve büyüklüğüne bağlı olarak, doktorunuz üç farklı myomektomi yönteminden birisini kullanmayı seçebilir:

Abdominal myomektomi (açık ameliyat), cerrahınız rahim bölgenize erişebilmek ve miyomu alabilmek için karın bölgenizde bir kesi oluşturur.
Laparoskopik myomektomi, cerrahınız karın bölgenizde birden fazla küçük kesi oluşturur ve özel donanımlar kullanarak miyomları alır. Bazı durumlarda, ameliyatı bu yöntemle gerçekleştirmek için cerrahi bir robot kullanır.
Histeroskopik myomektomi, bu yöntemde cerrahınız miyomları, vajina ve rahim boynu içine yerleştirilmiş aletler kullanarak kaldırır.
Abdominal myomektomi (açık ameliyat), abdominal myomektomi genel anestezi altında gerçekleştirilir. Operasyon esnasında derin uyku halinde olur ve herhangi bir şey hissetmezsiniz. Bu yöntemde, doktorunuz oluşturduğu iki kesiden birisi aracılığıyla leğen kemiği boşluğuna girer:
Dikey kesi oluşturulması. Göbek deliğinizden başlayan ve kasık kemiğinize kadar uzayan dikey bir kesi oluşturulur. Dikey kesi doktorunuzun rahim bölgenize daha az kanamayla daha rahat bir şekilde erişebilmesini sağlar. Bazı doktorlar rahim boyutunuzun on altı haftalık hamilelik durumunda oluşacak büyüklüğe erişmesi durumunda ya da bu boyut aşıldığında dikey kesi oluşturulmasını önerirler. Bu kesi işlemleri aynı zamanda miyom oluşumunuzun rahimle pelvik duvar arasında bağ oluşturduğu durumlarda uygulanır.
Bikini çizgisinde yatay kesi oluşturulması. Kasık kemiğiniz üzerinde bikini çizgisi bölgesinde yaklaşık iki buçuk santimetrelik yatay bir kesi oluşturulur. Bu kesi doğal cilt hatlarınızı izlediğinden dolayı, dikey bir kesi oluşturulmasıyla kıyaslandığında, daha ince bir yara izine ve daha az ağrıya neden olur. Fakat bununla birlikte, cerrahi ekibinizin rahim bölgenize sınırlı ölçüde erişebilmesine izin verir. Özellikle büyük ve şekilsiz miyom oluşumlarının alınması için bu yöntem uygun değildir.

İşlem sırasında, doktorunuz görsel olarak ve dokunarak rahim bölgenizi inceler. Ardından rahminizde, miyom seviyesine ulaşabilecek büyüklükte bir kesi oluşturur. Tümör aletler yardımıyla kavranır ve normal rahim dokusunun dışına alınır. Daha sonra rahim eski şeklini alabilecek şekilde onarılır.

Ameliyat sonrasında uyanma odasına alınırsınız ve tıbbi ekip bir süre için durumunuzu gözlemler. Anestezinin etkileri geçtiği zaman, tıbbi ekibin üzerinizdeki gözlemini devam ettirebileceği bir hastane odasına alınırsınız.

Ağrılarınızın kontrol altına alınabilmesi için, doktorunuz size bir opioid (morfin ve benzeri ilaçlar), steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar veya her ikisini birden verebilir. Ameliyatı takip eden bir kaç gün boyunca ağız yoluyla katı gıdalar tüketmeniz mümkün olmayacağı için, serumlar şeklinde sıvı gıdalar kullanılarak damar yoluyla beslenmeniz gerekecektir.

Ameliyat sonrası tıbbi ekip mümkün olan en kısa süre içinde yürümenizi sağlayacaktır, çünkü yürümek çoğu zaman ameliyat sonrası oluşabilecek rahatsızlık riskini azaltır.

Hastaneden taburcu olacağınız zaman, doktorunuz kullanacağınız ağrı kesici reçetenizi yazar, ameliyat yaranızın bakımı için uyarılarda bulunur, faaliyetleriniz üzerindeki kısıtlamalar ve uygulamanız gereken beslenme konusunda talimatlar verir. İyileşme süreciniz boyunca araba kullanmak, ağır nesneler kaldırmak, merdiven çıkmak ya da şiddetli egzersiz yapmak gibi belirli etkinliklerden kaçınmanız gerekebilir. Ayrıca, doktorunuz altı hafta süresince tampon kullanmamanızı ve cinsel ilişkiye girmemenizi tavsiye edebilir. Altı hafta boyunca vajinal akıntı yaşayabileceğiniz konusunda hazırlıklı olmanız gerekir.

Abdominal myomektomi genellikle iki üç gün süresince hastanede kalmanızı gerekir. İyileşme süreci dört ila altı hafta gerektirir.

Laparoskopik myomektomi

Bu minimal invaziv (kesi gerektiren) yöntemde, doktorunuz göbek deliğiniz yakınında küçük bir kesi oluşturur ve karnınızı karbondioksit gazıyla şişirir. Daha sonra rahim, yumurtalık ve rahme komşu organların görülebilmesini sağlaması için rahim boşluğu içine bir laparoskop (vücut içini görüntülemeyi sağlayan bir kamera) yerleştirir. Bu işlemlerin ardından, karın duvarındaki diğer küçük kesiler içine yerleştirilmiş özel aletler yardımıyla işleme devam edilir. Doktorunuz rahim duvarında veya doğrudan vajina iç bölgesinde (kolpotomi) oluşturduğu küçük bir ek kesi yoluyla miyomu alır.

Bu cerrahi yaklaşımın uygulanabilmesi için daha küçük kesiler kullanılır, böylece ameliyat sonrası laparotomi için gerekli iyileşme süresi azalır. Bazı cerrahların rahim üzerinde laparoskopik cerrahi uygulanmasının uygun olduğuna karar vermek için, miyomların büyüklüğü ve sayısı konusunda katı kuralları vardır. Henüz bu konuda oluşmuş bir fikir birliği yoktur. Örneğin bir cerrah, bu tekniği yalnızca rahim dışında ve ulaşmanın daha kolay olduğu miyomların kaldırılmasında kullanıyor olabilir. İlerleyen dönemde çocuk sahibi olmayı planlayan kadınlar için bu yöntemin kullanımı tartışmalıdır, çünkü laparoskopi uygulamaları esnasında rahim duvarının onarılması diğer yöntemlere kıyasla daha zor olabilir.

Laparoskopik myomektomi genellikle hastanede kalmanızı gerektirmez ve iyileşme süreci genelde birkaç gün ila iki haftada tamamlanır.

Histeroskopik myomektomi

Sümüksü tabakadan rahim boşluğunuza doğru çıkıntı oluşturan miyomların (submukozal miyom) tedavi edilebilmesi için, doktorunuz bir histeroskopik myomektomi uygulanmasını önerebilir.

Histeroskopik myomektomi genel anestezi veya spinal anestezi (omurilik üzerinden uyuşturma) uygulanmasını gerektirir. Doktorunuz resektoskop olarak adlandırılan küçük ışıklı bir aleti vajinanızdan içeri yerleştirerek, rahim ağzı ve ardından rahim içine ulaşır. Alete bağlı bir tüp, rahim boynunuzu genişletmek ve rahim duvarı üzerinde çalışmayı kolaylaştırmak için temiz sıvı salgılar.

Ardından cerrahınız resektoskop yardımıyla miyomdan parçalar keser. Bu işlem, miyom rahim boşluğunuzun yüzeyiyle hizalanana kadar tekrarlanır. Alınan dokular uygulama sırasında rahminizi genişletmek için kullanılan sıvıyla birlikte dışarı atılır.

Histeroskopi işlemi esnasında nadiren operasyon bölgesindeki organların ve rahminizin dış bölümünün gözlenebilmesi için laproskopi cihazı kullanılır.

Histeroskopik myomektomi genellikle hastanede kalmanızı gerektirmez ve iyileşme süreci çoğu zaman bir haftadan kısa sürer.

Sonuçlar

Myomektomi ameliyatından sonra, kadınların yüzde seksen gibi büyük çoğunluğunun, aşırı adet kanaması, karın bölgesinde ağrı veya basınç gibi rahatsız edici belirti ve bulgularında olumlu gelişmeler gözlenir. Ancak, myomektomi ameliyatı rahimde oluşabilen miyomlar için kalıcı bir çözüm değildir. Oluşabilecek yeni miyomların tedavi gerektirmemesi de mümkün olabilir.

Myomektomi ameliyatı geçirmelerinin ardından çocuk sahibi olmak isteyen kadınların, ameliyatı takip eden bir yıl içerisinde hamile kalması durumuyla sıkça karşılaşılabilir. Bu konuda yapılan çalışmalar kısıtlı olmasına rağmen, çalışma sonuçları uygulanan laparoskopik, abdominal ya da histeroskopik myomektominin doğurganlığınız üzerindeki etkisinin aynı seviyelerde olduğunu gösteriyor.

İLGİLİ MAKALE