• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Prostat Biyopsisi

Prostat biyopsisi, prostattan şüpheli doku örneği alınması işlemidir. Prostat, erkeklerde spermi besleyen ve taşıyan sıvıyı üreten küçük, ceviz şeklinde bir bezedir.

Prostat iğne biyopsisi de denen prostat biyopsisi sırasında prostat bezinden bir dizi doku örneği alınması için ince bir iğne kullanılır. Prostat biyopsisi, boşaltım sistemi ve erkek üreme organlarında uzmanlaşmış bir doktor olan ürolog tarafından yapılır. Eğer prostata özgü antijen kan testi (PSA) veya prostatın dijital rektal muayenesi gibi yapılması gereken ilk testlerden çıkan sonuçlar prostat kanseriniz olabileceğini ileri sürüyorsa ürologunuz prostat biyopsisini tavsiye edebilir.

Prostat biyopsisini takiben prostat biyopsisinden alınan doku örnekleri, prostat kanserinin işareti olan hücre anormallikleri açısından mikroskop altında incelenir. Eğer kanser varsa ne kadar hızlı büyüyebileceğini veya yayılabileceğini ve en iyi tedavi seçeneklerinizi belirlemek için örnekler değerlendirilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Prostat biyopsisi, prostat kanserini tespit etmek için kullanılır. Doktorunuz aşağıdaki durumlar varsa prostat biyopsisini tavsiye edebilir:

• Prostata özgü antijen testi (PSA) sonuçları yaşınıza göre normalden daha yüksek çıkmışsa
• Doktorunuz dijital rektal muayene sırasında yumrular veya başka anormallikler bulmuşsa
• Daha önceki biyopsiniz normal çıkmasına rağmen halen PSA seviyeniz yüksekse
• Daha önceki biyopsiniz anormal olup da kanserli olmayan prostat doku hücrelerini açığa çıkarmışsa

Riskler

Riskler

Prostat biyopsisiyle bağlantılı yaygın riskler arasında şunlar yer alır:

• Enfeksiyon. Prostat biyopsisiyle bağlantılı en yaygın risk enfeksiyondur. Prostat biyopsisi olan erkekler nadiren idrar yolları enfeksiyonu veya antibiyotik tedavisi gerektiren yan etkiler geliştirirler.
• Biyopsi yerinin kanaması. Prostat biyopsisinden sonra kanama en yaygın risklerden biridir. Doktorunuz onaylayana kadar biyopsiden sonra kan inceltici herhangi bir ilaç almayın.
• Meninizde kan. Prostat biyopsisinden sonra meninizde, kırmızı veya pas rengi akıntı görmeniz olağandır. Bu durum kan olduğunu işaret eder ve endişelenecek bir durum değildir. Biyopsiden sonra dört ila altı hafta menide kan görülmesi normaldir.  
• İdrar yapma zorluğu. Bazı erkeklerde prostat biyopsisi işlemden sonra idrar yapma zorluğu görülebilir. Nadiren de olsa geçici bir idrar kateteri (sonda) yerleştirilmesi gerekir.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanmalısınız?

Prostat biyopsisine hazırlanmanız için ürologunuz sizden şunları yapmanızı isteyebilir:

• İşlemden önceki birkaç gün boyunca aspirin ve ibuprofengibi steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar (NSAID), bazı bitkisel takviyeler ve varfarin gibi kanama riskini arttırabilen ilaçları almayı bırakın.
• Biyopsi randevunuzdan önce evde lavman temizliğinizi yapın.
• Enfeksiyonu önlemeye yardımcı olması için prostat biyopsinizden 30 ila 60 dakika önce antibiyotik alın. 

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Prostat biyopsisi işlem türleri
Prostat biyopsisi örnekleri farklı yollarla alınabilir. Prostat biyopsiniz şu şekillerde yapılabilir:

• Rektum duvarından iğneyi geçirmek. Buna transrektal biyopsi de denir ve prostat biyopsisi yapmanın en yaygın şeklidir.
• Penisin ucundan doku örneği almak. Prostat biyopsisini bu şekilde yapmaya transüretal biyopsi denir. Ucunda kamera olan uzun ince bir boru prostata giriş yapmak için penisin ucundan idrar yoluna geçirilir.
• Anüsle testis torbası arasındaki yumuşak bölgeye iğneyi yerleştirmek. Bu tür prostat biyopsisinde anüsle testis torbası arasındaki yumuşak bölgede küçük bir kesik açmak gerekir. Doktor, biyopsi iğnesini açılan kesik yardımıyla doku örneğini çıkarmak için prostata yerleştirir.   

Transrektal prostat biyopsisi sırasında neler olur?
Çoğu vakada ürolog, transrektal prostat biyopsi yapar. Doktorunuz sizi yan yatırıp dizlerinizi göğsünüze doğru çektirerek işleme başlayacaktır. Bazı vakalarda midenizin üzerine yatmanız istenebilir.

Bölgeyi temizledikten ve jel sürdükten sonra doktorunuz ince ultrason probunu rektumunuza hafifçe yerleştirecektir. Transrektal ultrason ses dalgaları, prostatınızın görüntülerini ortaya çıkarmak için kullanılır. Doktorunuz bir anestetik enjeksiyonla uyuşturulması gereken yeri belirlemek için görüntüleri kullanır. Ultrason görüntüleri aynı zamanda prostat biyopsisi iğnesinin bu alana ulaşmasını sağlamak için de kullanılır.   

Çoğu vakada prostat biyopsisiyle bağlantılı rahatsızlığı azaltmak için uyuşturucu ilaç enjeksiyonu kullanılır. Prostat tabanı civarındaki birçok noktaya anestetik enjekte etmek için iğne kullanılır. 

Biyopsi cihazı yerleştirildiğinde doktorunuz içi boş, yaylı bir iğneyle ince, silindir şeklinde doku kesitleri alacaktır. İşlem genelde yaylı iğnenin doku örneği aldığı her seferde çok kısa, rahatsız edici bir hisse neden olur. Doktorunuz biyopsi yapmak için şüpheli bir bölge seçebilir veya prostatınızdaki birçok yerden örnekler alabilir. Çoğu durumda doktorlar 10 ila 12 doku örneği alır. Tüm süreç genelde yaklaşık beş ila on dakika arası sürer.

İşlemden sonra
Prostat biyopsisinden sonra muhtemelen birkaç günlüğüne antibiyotik almanız gerekebilir. Hafif bir ağrı hissedebilir ve rektumunuzdan hafif bir kanama gelebilir. Birkaç gün boyunca idrarınızda veya dışkınıza kan olabilir. Aynı zamanda meninizdeki ufak miktardaki kan yüzünden meninizin kırmızı veya pas rengi göründüğünü fark edebilirsiniz. Bu durum birkaç hafta sürebilir. 

Aşağıdaki belirtiler varsa doktorunuzu arayın:

• Geçmeyen veya ağır kanama
• Giderek kötüleşen ağrı
• Biyopsi yeri civarında şişlik
• İdrara çıkmada zorluk

Seyrek görülen durumlarda prostat biyopsisi enfeksiyona yol açabilir. Herhangi bir enfeksiyon işaretiniz varsa doktorunuzu arayın. İşaret ve şikayetler arasında şunlar yer alır:

• Ateş
• İdrar yaparken ağrı
• Penisinizden gelen akıntı

Sonuçlar

Sonuçlar

Kanseri ve diğer doku anormalliklerini teşhiste uzmanlaşmış bir doktor, prostat biyopsisi örneklerinizi değerlendirecektir. Çıkarılan dokunun kanserli olup olmadığını, kanserin ne kadar yayılmacı olduğunu patalog tahmin edebilir. Patolog, doktorunuza verilmek üzere laboratuvar bulgularını bir pataloji raporunda toplar. Doktorunuz size, bulguları açıklayacaktır. Daha sonra kullanmak üzere patoloji raporunuzun bir kopyasını isteyebilirsiniz.

Patoloji raporunuz şunları içerebilir:

• Sağlık geçmişinize dair bilgiler. Bir patoloji raporu prostat biyopsisini tavsiye etmesi için doktorunuzu yönlendirecek şekilde sağlık geçmişinizin ve yaptırdığınız başka testlerin sonuçlarının yorumlarını içerebilir. 
• Biyopsi örneğinin bir tasviri. Patoloji raporunun bu kısmı, biyopsi örneğini genel hatlarıyla tarif eder. Örneğin iğne biyopsisi işlemiyle alınan prostat dokusunun rengini ve koyuluğunu tarif edebilir. Veya laboratuvar analizi için kaç tane örneğin verildiğini söyleyebilir.

• Hücrelerin bir tarifi. Patoloji raporunun bu kısmı, hücrelerin mikroskop altında nasıl göründüğünü tarif eder. Patoloji raporunda prostat kanser hücrelerine adenokarsinom denebilir. Bazen patolog, anormal görünen ama kanserli olmayan hücreler bulur. Patoloji raporlarında kanserli olmayan durumları tarif etmek için kullanılan kelimeler arasında prostatik intraepitelyal neoplazi ve atipik küçük asiner proliferasyon vardır.

Eğer patolog kanserli hücre bulursa bunu, Gleason skoru denen bir ölçekte derecelendirilir. Ölçek kanser hücrelerinin normal dokudan ne kadar farklı olduğunu ölçer. En düşük değer 2 olup en yükseği 10''dur. Yüksek Gleason skoruna sahip kanserler en anormal olanlardır ve hızla büyüme ve yayılma ihtimalleri daha yüksektir. 

• Patologun teşhisi. Patoloji raporunun bu kısmı patologun teşhisini ortaya koyar. Aynı zamanda başka testlerin tavsiye edilip edilmediği gibi yorumlar da bu kısımda yer alır.