• İçindekiler
• Nedir?
• Nedeni
• Belirtileri
• Komplikasyonları
• Risk Faktörleri
• Teşhis ve Tedavi
• Önleme

Nedir?

Nefrotik Sendrom (NS) böbreklerinizde bir sorun olduğuna dair bir işarettir. Eğer idrarınızda yüksek, kanınızda ise düşük miktarda protein ve yine kanınızda yüksek kolesterolünüz varsa nefrotik sendromlusunuz demektir. NS bir hastalık değildir. Böbreklerize zarar veren bir sorunun olduğuna dair bir belirtidir. Tedavi edilmezse böbrek yetmezliğiyle sonuçlanabilir. Bu nedenle tedaviye hemen başlanması önemlidir. NS’a her yaşta rastlanabilmekle beraber 1,5- 8 yaş arası çocuklarda daha yaygındır

Nedeni

NS, böbrekte kandan, fazla su ve atıkları süzen ince kan damarların zarar görmesiyle oluşur. NS’a sebep olabilecek etkenler şunlardır:

-          Minimal değişim hastalığı denen bir tür böbrek hastalığı. Bu hastalığın nedeni bilinmemekle beraber çocuklarda NS vakalarının çoğunun sebebidir.

-           Fokal Segmental Glomerüloskleroz ve Membranöz Glomerüloskleroz hastalıkları. Bunlar da böbrek hastalıklarıdır.

-          Şeker ve lupus hastalıkları. Şeker hastalığı yetişkinlerde NS’un en yaygın nedenidir.

-          HIV, hepatit B ve C.

-          Kanser

-          Steroid yapıda olmayan iltihap önleyici ilaçlar, penicillamin ve captopril gibi ilaçlar, altın terapisi.

-          Eroin gibi yasadışı uyuşturucular

-          Preeklampsi, organ naklini takiben kronik gref reddi ve arı sokmalarına bağlı alerjik reaksiyonlar

-          Bilinmeyen nedenler

Belirtileri

NS’u olan çoğu kişide aslında fiziksel bir belirti görülmez. Bunun haricinde şunlar görülebilir

-          Göz çevresinde veya ayak ve ayak bileklerinde şişme. Bu hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en yaygın erken belirtidir.

-          Akciğerlerde sıvı birikmesi sonucu (ödem) nefes darlığı. 65 yaş üstü kişilerde bu durum kalp yetmezliğiyle, çocuklarda ise alerjiyle karıştırılabilir.

-          Kuru cilt

-           Testis torbasında şişkinlik.  Tıbbi bir acil durum olan testis torsiyonu da görülebilir.

 

Kan testlerinde ise idrarda protein, kanda düşük protein (albumin) ve yüksek kolesterol ve trigiliserit seviyeleri, yine kanda düşük demir ve D vitamini görülebilir.

Komplikasyonları

NS bazı komplikasyonlara da yol açabilir: - Peritonitis, selülit ve sepsis gibi enfeksiyonlar - Toplardamarlarda (derin ven trombozu) veya akciğerlerde (pulmoner emboli) pıhtı - Atardamarlarda pıhtı (akut arteriyel tromboz). Bir pıhtı kol veya bacağa kan gitmesini engelleyebilir. - Kolesterol ve trigliseritte yükselme - Böbrek fonksiyonunda azalma. Bunun sonucu olarak kronik böbrek hastalığı oluşabilir. - Çocuklarda gelişim eksikliği Akut NS birkaç gün veya hafta içinde gelişip ödem ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Eğer NS’una ileri derecede diyabet veya yüksek kan basıncı gibi bir durum neden oluyorsa bunlardan kaynaklı komplikasyonlar da gelişebilir. NS’u olan çocuklar tedaviye olumlu yanıt verir ve normal ortalama ömre sahip olabilirler. Bütünüyle iyileşmek de mümkündür. Bütünüyle iyileşmekten 2 yıldan uzun bir süre belirti göstermeden ve tedaviye gerek duymadan yaşamak anlaşılmalıdır.

Risk Faktörleri

-Şeker hastalığı yetişkinlerde bir numaralı risk faktörüdür.

Bağışıklık sistemine zarar veren HIV veya lupus gibi bir hastalığı olmak da NS riskini artırır. NS her yaşta görülebilse de nadir bir durumdur.

 

Doktoru Arayın

 

Eğer NS’unuz varsa ve aşağıdaki belirtileri görürseniz hemen acil tıbbi yardıma başvurun:

 

-Göğüs ağrısı

-İleri nefes darlığı

-ani ve yoğun karın ağrısı ya da tek taraflı ağrı

 

Aşağıdaki belirtiler oluşursa da hemen doktorunuzu arayın

 

-İdrarda kan

- Bacaklarda ani ve ileri şişme. Ayaklar hareket ettirildiğinde ağrı

- Testis torbasında şişme

-Göz çevresinde, el, bacak ve ayaklardaki şişiklerde ani ve ileri artış.

- Ani kilo artışı (bir günde 1 kilo veya bir haftada 2,5 kilo)

 

NS’undan şüphelenildiği durumlarda veya hastanın belirtilerinde kötüleşme olduğunda gecikmeden doktora başvurulmalıdır. ND ile esas ilgilenenler nefrologlardır. İlk olarak bir iç hastalıkları uzmanı veya çocuk doktoruna da başvurabilirsiniz.

Teşhis ve Tedavi

Teşhis için çeşitli testler kullanılabilir. 24 saatlik idrar testiyle idrardaki protein miktarı ölçülür. Kan testleriyle kandaki albumin, protein, kolesterol ve şekerin ölçülmesi gerekebilir.  Yine idrar ve kan örneğiyle böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını gösteren kreatinin seviyesine bakılabilir. Böbrek ultrasonu da kullanılabilecek bir başka yöntemdir. Teşhis konulursa, tedavi başlamadan önce diğer başka testler yapılması da gerekebilir.

Tedavide amaç,  böbreklerdeki zararı geri döndürmek, yavaşlatmak veya durdurmaktır. Tedavi şekli hastanın yaşına ve NS’una yol açan nedene bağlı olarak değişir. Tedavi ilaçla olur. Tuz ve protein yönünden zayıf bir diyet uygulamanız da gerekebilir.  NS ameliyatla tedavi edilmez. Çocuklarda tedavi genelde başarılı olur. Yetişkinlerde oranlar daha düşüktür.  

Önleme

NS’nu önlemek için yapılacaklar böbreklere zarar veren diğer hastalıklardan kaçınmakla aynıdır:

 

-          Tansiyonunuzu ideal olarak 12/8 ve aşağısında tutmak

-          Şeker hastasıysanız kan şekeri seviyenizi sıkı bir şekilde kontrol altında tutmak.

-          Kolesterol ve trigliserit seviyelerine dikkat etmek

Daha önce NS teşhisi konduysa:

-Susuz kalmamaya çalışın

-Susuzluğa neden olan ishal, kusma ve ateş gibi rahatsızlıklardan kaçınmaya çalışın.

-Sıcak havalarda ve egzersiz nedeniyle susuz kalmamaya özen gösterin.

- Kafein içeren kahve ve kola gibi içeceklerden kaçının

-Alkollü içeceklerden kaçının

- Tuz kullanımını sınırlayın. Kalp yetmezliğiniz varsa spor içecekleri kullanmayın. Bunun dışında tuz ve mineral kaybından endişeleniyorsanız bu içecekleri kullanabilirsiniz.

-  Sersemlik, halsizlik veya baş dönmesi benzeri bir belirtide hemen egzersiz yapmayı veya çalışmayı bırakın.

- Böbreklere zarar verebilecek ilaçlardan kaçının

- Kalp hastalığından korunun

-Böbrekleri üşütmemek için terli elbiselerinizi ilk fırsatta değiştirin.