• İçindekiler
• Genel Bakış
• ACL Niçin Onarılmalıdır
• Eskisi Gibi İyi Olur mu
• ACL Diz Ameliyatı

Genel Bakış

ACL Diz Ameliyatlarına Genel Bakış

Ön çapraz bağ (ACL) ameliyatı tekniklerinde son on yılda çok fazla değişiklikler oldu. Bu bölümde bazı insanların ACL yırtıklarının neden yeniden onarılmasına ihtiyaç duyduklarından ve bunun nasıl yapıldığından bahsedeceğiz.

ACL yırtığı sonrası en yaygın görülen diz ameliyatı türü, liflerin onarılmasıdır. Bu da yırtılmış olan lifin oradan alınıp yerine yenisinin konulması demektir. ACL yeniden onarılma teknikleri son 10 yılda büyük bir ölçüde değişti. Neticede ACL diz ameliyatında ilerleme sağlandı ve rehabilitasyon daha kolay hale geldi. Şimdi birçok kişi liflerin yırtık uçlarının neden tekrar bir araya getirilemediğini bilmek istiyor. Bu fikir geçmişte denendi ve bağların normal bir şekilde çalışacak şekilde gücünü ve gerginliğini geri kazanmasında zorluklar yaşandığı görüldü.

Bugün dizin etrafındaki bir kas kirişi (tendon) alınarak yırtılan ACL yerine konulur. ACL ufak liflerden oluşan bir ipe benzediğinden ve bu liflerin aynı anda büyümesi mümkün olmadığından, bağlar normal olarak fonksiyonlarını yerine getirecek kadar güçlüdür. Bununla beraber, bazı durumlarda yırtılmış ACL herhangi bir onarım olmaksızın kendi kendine iyileşebilir. Bu durum nadiren meydana gelir. Bunun olabilmesi için ACL’nin kısmen yırtılması ya da kemikten temiz bir şekilde ayrılmış olması gerekir. 

ACL Niçin Onarılmalıdır

Yırtılmış Olan ACL Niçin Onarılmalıdır?

Aşağı yukarı hepimiz sevdiğimiz aktiviteleri yapabilmeyi arzu ederiz. Bazı insanlar için bu, sağlık ve zindelik sağlayan bir spor olabilir. Birçok kişi için uzun ve sağlıklı bir hayat sürmek için temel olarak yapılacak şey, dostlarla veya ailece yapılacak spor ya da egzersizdir. Fakat iyileşebilecek bir diz yarasının kendi haline terk edilmesi utanç verici bir durumdur.

Ortopedi cerrahları, ACL onarımında operasyon ve rehabilitasyonu tedavi için mükemmel bir seçenek olarak görmüşlerdir. Araştırmalara göre, ACL onarımı tedavisi gören insanların yaklaşık yüzde 90’ı ameliyattan sonra yıllar geçmiş olsa da dizlerinin işlevini yerine getirmesinden memnun olduklarını bildirir. ACL ameliyatı herkeste uygulanamamasına ve bunun kişinin kendi başına vereceği bir karar olmamasına karşın, cerrahinin sizi mümkün olduğunca aktif tuttuğuna inanmanız gerekir. Doktorunuzdan cerrahi uygulamanın fayda ve risklerini öğrendikten sonra sizin için doğru yöntem olup olmadığına karar verebilirsiniz.

Eskisi Gibi İyi Olur mu

Yeni Yerleştirilen ACL Eskisi Gibi İyi Olur mu?

Bu sorunun yanıtı biraz karmaşıktır. Fonksiyonellik açısından bakıldığında, ACL yırtığı olan ve onarım için ameliyatı ve rehabilitasyonu seçen atletlerin yaptıkları sporlara geri dönerek milli şampiyonluklar ve olimpiyatlarda altın madalyalar kazanarak profesyonel kariyerlerine devam ettiklerini söyleyebiliriz. Birçok sporcu diz ameliyatlarının sonuçlarından memnun kalmış, kendilerini ameliyat ve rehabilitasyon sonrası sevdikleri işlerle sporları yaparken bulmuştur. Bu açıdan bakıldığında onarım ameliyatından sonra dizin fonksiyonlarını tamamen geri kazandığı görülür.

Fakat bilimsel açıdan bakıldığındaysa, sonradan konulan bağ, orijinali kadar iyi çalışmaz. Bunun nedeniyse orijinal bağın kişiye kendi eklemi olduğu hissi veren lif sinirlerine sahip olmasıdır. Onarım için yeni bir bağ kullanıldığında bu fonksiyon tekrar yerine konulamaz. Orijinal ACL, gerilip gevşemeyi sağlayan özel proteinlere, dizin bükülme ve uzaması esnasında oluşan tansiyonu mükemmel olarak dengeleyecek şekilde bağlardaki kendine özel liflerin oluşturduğu karmaşık bir yapıya sahiptir. Bağlar yenilendiğinde bu proteinler de tam olarak iyileşmezler. Bu yüzden, birçok hasta ameliyattan sonra yıllar geçse de yaralanmış dizle yaralanmamış diz arasındaki farkı kolayca anlayabilir.

Yine de, hastalar arasında yapılan araştırmalara göre, ACL ameliyatı olan hastaların yaklaşık yüzde 90’ı uzun vadede sonuçtan memnun kaldıklarını ve ihtiyaç duyulması halinde tekrar ameliyat olabileceklerini ifade ederler.

ACL Diz Ameliyatı

ACL Diz Ameliyatının Yapılışı

ACL cerrahisi, diz içinin bir artroskopik muayenesiyle başlar. Artroskopik cerrahi ACL onarımında devrim niteliğinde değişiklik yapmıştır. Bu cerrahi tekniğinde dizin içine giriş oluşturmak üzere her biri6,5 mmuzunluğunda üç adet çok küçük kesik kullanılır. Optik lambanın içeriyi aydınlatması ve video kameranın ekrana görüntü sağlamasıyla cerrah dizin içini görme imkanı bulur. Bu esnada dize sürekli olarak bir kanül (kanal) vasıtasıyla steril tuz çözeltisi pompalanarak ameliyat bölgesinin temiz kalması sağlanır.

Artrokopik terimi Yunanca iki kelimeden oluşur ve “eklemin içine bakmak” manasına gelir. Artroskopik diz cerrahisi esnasında cerrah artroskop tarafından video ekranına iletilen görüntüleri izleyerek manevralar yapar ve elindeki araçları kullanır.

Cerrah kıkırdak ve menüsküsteki zararları görmek için muayene yaptıktan sonra ACL yırtığı kalıntılarını hızlı bir neşterle temizleyerek oradan alır. Bu neşter dizi, yırtık bağlar ve kıkırdak yırtığı parçalarından temizlemek için özel olarak geliştirilmiştir. ACL’nin normal olarak uyluk kemiğine yapıştığı bu bağlar arası bölgenin yüzeyi hızlı çiziklerle hazırlanır ve böylece uyluk kemiğinin sabitlenmesi için uygun olan tünelin yeri net görülür.

Uylukta kemikler ve kaval kemiği içinden tünel açılır ve daha sonra parça, dizin ortasına orijinal ACL’yle aynı pozisyonda yerleştirilir. Parçanın gerek diz kapağı kirişi, gerekse diz ardı kirişinden toplanması için 5 ila10 cmuzunluğunda bir delik daha açılır. Parça çekildikten sonra güçlü birkaç ameliyat dikişiyle yerine sabitlenmek üzere hazırlanır. Bazı cerrahlarsa parçayı tünelden geçirmeden önce tutturmayı tercih eder.

Parça tünelden geçirildikten sonra, gerdirilir ve yerine sabitlenir. Parçayı kemiğe tutturmak üzere kullanılan çeşitli sabitleme teknikleri geliştirilmiştir. Farklı parçalar için farklı teknikler kullanılır ve günümüzde parça tutturmada nadiren başarısızlıklara rastlanır.

Parça yerine sabitlendikten ve diğer zedelenmeler de giderildikten sonra, delikler kapatılır ve dizi sarmak için steril bir sargı kullanılır. Yaranın iyileşme sürecinde steril sargı diz üzerinde birkaç gün kalır.