• İçindekiler
• Nedir
• İlaç Tedavisi
• Ameliyat
• Fizik Tedavi
• Ağrılarla Başa Çıkma
• Egzersiz
• Doğal Tedaviler
• Önleme

Nedir

Romatoid artrit tedavisinin amacı, asıl olarak iltihaplanmanın kontrol altına alınması ve hastalığın ilerleyişinin durdurulmasıdır.

Tedavi genel olarak çok yönlü bir ilaç tedavisi programını, fizik tedavisini ve düzenli egzersiz programını içerir. Eklem hasarını düzeltmek için bazen ameliyata da ihtiyaç duyulur. Ancak, iyi bir sonuç için erken, agresif tedavi esastır.

İlaç Tedavisi

Romatoid artrit tedavisi için hangi ilaçlar kullanılır?

Kortizonsuz anti iltihap ilaçları

Doktorunuz, romatoid artrit tedavinizin bir parçası olarak muhtemelen kortizonsuz anti iltihabik ilaçlar tavsiye edecektir. İlaçlar ağrı ve iltihaplanmayı azaltır fakat genelde hastalığın ilerleyişini yavaşlatmazlar. Bu yüzden orta şiddetliden ağıra doğru giden romatoid artrit vakalarında hastaların, daha ileri seviyede eklem hasarına ulaşmalarını önlemek için ilave ilaçlara ihtiyaçları olur.

Reçetesiz olarak satılan kortizonsuz anti iltihap ilaçları ibuprofen, naproksen sodyumdur. Romatoid artrit hastalarının çoğu ise, etkilerinin uzun sürmesi ve gün boyu çok doz gerektirmesi nedeniyle reçeteli olarak alınması gereken kortizonsuz anti iltihabik ilaçlara ihtiyaç duyarlar. Tercih edilebilecek pek çok kortizonsuz anti iltihap ilaç vardır.

Reçeteli olarak elde edilebilen kortizonsuz anti iltihabik ilaçların hepsinde kalp krizi ve felç riskine karşı uyarılar bulunmaktadır. İlaçlar tansiyonu yükseltmenin yanı sıra mide tahrişi, ülser ve kanamalara da neden olurlar.

Doktorunuzla birlikte ilaçların fayda ve risklerini değerlendirin. Size uygun olan ilacı bulabilmek için birkaç farklı ilaç türünü deneyebilirsiniz.

Kortizonsuz anti iltihap ilaçları, romatoid artrit belirtilerini azaltırlar; ancak hastalığın ilerleyişini yavaşlatmazlar. Bu yüzden,  hastalığı hafiften şiddetliye doğru seyreden hastalar, daha fazla eklen hasarını önlemek için ilave ilaçlara ihtiyaç duyarlar.

Hastalık modifiye eden anti romatizmal ilaçlar

Hastalık modifiye eden anti romatizmal ilaçlar, romatoid artrit hastalığının ilerlemesini yavaşlatır veya durdururlar. Romatoid artrit hastalığında kullanılan en yaygın hastalık değiştirici anti romatizmal ilaç metotreksattır.

Romatoid artritte aşırı aktif hale gelen bağışıklık sistemi, eklemleri ve vücudun diğer kısımlarını hedefler. Hastalık değiştirici anti romatizmal ilaçlar, bağışıklık sistemini baskılamak suretiyle etki gösterirler. Bununla beraber, hedeflerinde seçici değillerdir. Bu yüzden bağışıklık sisteminin fonksiyonlarını tamamen azaltırlar ve bünyenin enfeksiyon kapma ihtimalinin artmasına yol açarlar.

Hastalık değiştirici anti romatizmal ilaçlar, özellikle de metotreksat, ağır romatoid artrit vakalarında hızlı iyileşmeler sağlamıştır ve eklem fonksiyonlarının korunmasına yardımcı olabileceği görülmüştür.

Biyolojikler

Romatoid artrit için en yeni ve etkin tedavi şekli biyolojiklerdir. Biyolojikler, genetik mühendisliği ürünü proteinlerdir. Romatoid artritin temel bileşeni olan iltihaplanmada asıl rolü oynayan bağışıklık sisteminin bileşenlerini tutmak üzere tasarlanmışlardır.

Biyolojikler, diğer tedaviler iltihaplanmayı durdurmada başarısız olduğunda kullanılırlar. Bunlar, romatoid artritin ilerleyişini yavaşlatabilir, hatta durdurabilirler.

TNF bloke edicileri de, tümör nekroz faktörü (TNF) denilen iltihaplanma proteinlerini engelleyerek iltihaplanmanın, ağrının ve eklem hasarının azalmasına yardımcı olurlar. Güncel çalışmalar da, bunların metotreksatla birlikte kullanıldıklarında fayda sağladıklarını göstermiştir.

Diğer biyolojikler de, bağışıklık sisteminin başka alanlarını baskılarlar. Biyolojikler bağışıklık sitemini baskıladıklarından, enfeksiyon riskini de arttırabilirler. Bu tedavilerin neden olduğu ağır enfeksiyon vakaları bildirilmiştir.

Kortizonlar

Ağır romatoid artrit vakalarında veya romatoid atrit belirtileri aktif hale geldiğinde doktorunuz, ağrıların ya da etkilenmiş olan eklemde meydana gelen tutulmaların hafiflemesi için kortizon tavsiye edebilir. Vakaların çoğunda kortizonlar, aktif halde olan belirtiyi yatıştırmak için geçici olarak kullanılır. Bazen de ağrı ve iltihaplanmanın kontrol altına alınması için, kortizonlara uzun dönemli olarak başvurulur.

Kortizonlar iltihaplanan ekleme enjeksiyon yoluyla doğrudan verilebilir ya da tablet olarak alınabilirler. Uzun süre kullandıklarında neden olabilecekleri muhtemel yan etkiler yüksek tansiyon, osteoporoz ve diyabettir. Ancak uygun şekilde kullanıldıklarında etkili olurlar, ağrı ve iltihaplanmada hızlı bir iyileşme sağlarlar.

Ameliyat

Romatoid artrit için ameliyat ne zaman gerekli olur?

Eklem ağrısı ya da iltihaplanma gerçekten dayanılmaz bir hal aldığında, eklemler fonksiyonlarını yerine getiremez hale geldiğinde, eklem ikamesi ameliyatı tercih edilebilirler. Eklem ikamesi ameliyatı günümüzde, kalça ve dizlerde, bazen de omuzlarda yaygın olarak gerçekleştirilmektedir. Ameliyat ağrı ve hareketi hızlı bir şekilde iyileştirir. Fakat 15 ila 20 sene içersinde eklemlerde aşınmalara neden olduğundan, ancak 50 yaşından sonra yapılmaktadır.

Fizik Tedavi

Fizik tedavi veya iş terapisi, romatoid artrit için yardımcı olabilir mi?

Fizik tedavi ve iş terapisi, herhangi bir romatoid artrit tedavi planının temel bileşenlerindendir.

Fizyoterapistler, hareket edebilme kabiliyetinizi korumanız için size yardımcı olmaya yoğunlaşırlar. Bir egzersiz planı geliştirmenizi sağlarlar, sıcaklık ve soğukluğu uygun bir şekilde nasıl kullanacağınızı öğretirler, teröpatik masaj yaparlar, hatta motivasyon ve cesaret verirler.

İş terapistleri ise her gün yapmaya alışık olduğunuz şeyleri yapmaya devam etmenize yardımcı olurlar. Günlük aktivitelerinizi değerlendirirler, eklemlerinize nasıl bir baskı uyguluyor olabileceğinizi belirlerler, aktivitelerinizi daha kolay yapmanın yollarını öğretirler. Aynı zamanda hangi yardımcı araçlardan yararlanabileceğinizi tespit ederler.

Ağrılarla Başa Çıkma

Günlük romatoid artrit ağrılarıyla başa çıkmanın en iyi yolu nedir?

Artritin en eziyetli tarafı, ağrıyla birlikte yaşamayı öğrenmektir. Bu yüzden, birçok doktor ağrı yönetimi eğitimini tavsiye eder. Ağrı yönetimi için bilişsel terapi, davranış değişikliğini rahatlama teknikleriyle birleştirir. Programlar, nasıl rahatlayacağınızı ve günlük aktivitelerinizi gerçekçi adımlarla nasıl yapacağınızı öğreterek, fiziksel ve ruhsal güvenliğinizi sağlamaya yoğunlaşırlar.

Zihinsel stresle baş etmeyi ve endişenin üstesinden gelmeyi öğrenmek, kronik artritle birlikte ortaya çıkan fiziki kısıtlamalarla başa çıkmada temel bir nokta olabilir. Bilişsel terapi, aktiviteleri başarmak için kullanılacak çeşitli teknikleri içerir.

Egzersiz

Romatoid artrit ağrıları için egzersiz gerçekten yararlı mıdır?

Egzersiz yapmak, yalnızca size yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda romatoid artrit tedavisinin yaşamsal bir parçasını oluşturur.

Eklemler ağrıdığı ve tutulduğu zaman, aklınıza en son gelen şey egzersiz olabilir. Oysa romatoid artrit meydana geldiğinde, kendinize bakmak ve eklemlerinizle ilgilenmek için yapmanız gereken en önemli şeylerden birisi, düzenli egzersizdir.

• Egzersiz yapan kişilerin ister romatoid artritleri olsun ister olmasın, daha uzun yaşarlar
• Düzenli olarak egzersiz yapmak, romatoid artrit ağrılarını azaltır.
• Egzersiz kemiklerinizi güçlü tutar. Romatoid artritte incelen kemikler, bilhassa kortizon aldığınızda sorun çıkarabilirler. Egzersiz, kemiklerinizin gücünü muhafaza etmesine yardımcı olur.
• Egzersiz, kas gücünüzü korur.
• Düzenli egzersiz fonksiyonel kabiliyetinizi iyileştirir ve kendiniz için daha fazlasını yapmanızı sağlar.
• Egzersiz yapan romatoid artrit hastası kişiler kendilerini daha iyi hissederler ve sorunlarıyla daha rahat başa çıkarlar

Doğal Tedaviler

Doğal romatoid artrit tedavileri hakkında ne söylenebilir?

Romatoid artrit için çeşitli alternatif tedavi yöntemleri vardır. Eğer bu tedavilerle ilgileniyorsanız, doktorunuzu bundan haberdar etmelisiniz. Çünkü bunlar, eklem fonksiyonlarının muhafaza edilmesini sağlayan klasik ilaç tedavilerinin yanı sıra kullanılmalıdırlar.

Soğuk ve sıcak: Soğuk ve sıcak, romatoid artrit eklem ağrılarının hafifletilmesi için en iyi doğal tedavilerden biridir. Soğuk kompresler eklem şişkinliğini ve iltihaplanmasını azaltır. Sıcak kompresler kaslarınızı gevşetir ve kan akışını harekete geçirir.

Mıknatıs: Kemik erimesi olan bazı kişilerde mıknatısın, eklem ağrılarını plasebodan daha iyi şekilde iyileştirdiği görülmüştür. Ancak romatoid artrit için faydalı olup olmadığı henüz net değildir.

Akapunktur: Çalışmalar akapunkturun ağrıların azalmasına yardımcı olduğunu, ağrı kesicilere olan ihtiyacı azaltabileceğini ve etkilenen kasın esnekliğini arttırabildiğini göstermektedir.

Zihin/vücut terapisi: Zihin/vücut terapisi, stresle baş etmeye yardımcı olur; ayrıca uyku ve ağrı algısını iyileştirebilir. Terapi, karından derin nefes almayı, ilerleyen kas gevşetme tekniklerini, görselleştirme, meditasyon ve tai chiyi içerir.

Biyo geri bildirim: Biyo geri bildirimde, yüksek tansiyonun farkına varmanıza yardımcı olacak ve size kendinizi sakinleştirmeyi öğretecek bir terapistle çalışırsınız. Böylece ağrı hissini azaltmayı öğrenirsiniz.

Besin destekleyicileri: Doğal tamlayıcıların bile ilaçlarla etkileşime girdiğini unutmayın. Doktorunuzun, aldığınız tüm ilaçlardan ve destekleyicilerden haberdar olduğundan emin olun.

Araştırmalar, balık yağında bulunan omega-3 yağ asidinin, vücutta anti iltihabik etki yarattığını göstermiştir. Yapılan birkaç çalışma ise, balık yağı destekleyicilerinin romatoid artritteki sabah tutulmalarına karşı yardımcı olduğunu ortaya koymuştur.

Bazı çalışmalarsa, anti iltihap ağrı kesicilerle birlikte alınan keten tohumu yağının romatoid artrit belirtilerini azalttığını göstermektedir. Bu çalışmalarda, romatoid artritteki hassasiyet ve şişkinliğin altı hafta içinde azaltılabildiği de görülmüştür.

Birkaç çalışma sonucuna göre ise, şarap içen romatoid hastalarının eklem hassasiyeti ve ağrısında azalma meydana gelmiştir.

Aromaterapi: Nefes ya da deri yoluyla yağ aldığınızda, iyileşmek için yağ özelliklerini (temel yağ asitleri) olduğu kadar kokuyu da kullanmış oluyorsunuz. Örneğin kekik de eklem ağrılarının dindirilmesi için kullanılmıştır.

Önleme

Romatoid artriti önleyebilir miyim?

Artrit engellenebilen bir durum değildir. Ancak, buna rağmen birçok kişi, erken tedavi ve iyi tasarlanmış bir egzersiz planı sayesinde sakatlıkların önüne geçmiştir.