• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Sanal Kolonoskopi

Sanal kolonoskopi kalın bağırsak (kolon) ve rektumda (kalın bağırsağın son kısmı) oluşan anormallikleri veya değişiklikleri tespit etmek için kullanılan bir işlemdir. 

Sanal kolonoskopi sırasında bilgisayarlı tomografi olarak bilinen bir görüntüleme tekniğiyle karın bölgesindeki organların yüzlerce kesitsel görüntüsü üretilir. Görüntüler kolon ve rektumun içinin ayrıntılı bir görüntüsünü almak için birleştirilir ve dijital olarak düzenlenir. Konvansiyonel kolonoskopinin aksine sanal kolonoskopide sakinleştirici bir ilaç alınması veya kolona görüntüleme cihazı yerleştirilmesi gerekmez.

Birçok doktor ve sağlık kuruluşu sanal kolonoskopiyi halen deneysel bir işlem olarak görür. Diğerleriyse konvansiyonel kolonoskopi veya diğer bir görüntüleme işlemi yapılamadığı zaman sanal kolonoskopiyi kullanır.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Sanal kolonoskopi kolon kanserini görüntülemek için kullanılır.

Sanal kolonoskopi tüm karın ve kalça bölgesini kapsadığından karın bölgesindeki aort anevrizması veya böbrekte, karaciğerde, pankreasta veya dalakta tümör oluşumu gibi kolon kanseriyle bağlantılı olmayan sorunlar da tespit edilebilir.

Riskler

Riskler

Sanal kolonoskopi sırasında bazen karşılaştırma yapmak için kullanılan etken maddeye ters tepki gösterilmesi mümkündür. Bilgisayarlı tomografi sırasında radyasyona maruz kalmak da endişe verebilir. Radyasyon seviyesinin tehlike yaratma olasılığı olmamasına rağmen tekrarlayan incelemelerle giderek artan oranda radyasyona maruz kalmanın etkisiyse bilinmiyor.    

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Sanal kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği yapılmalıdır. Bağırsaklarınızda kalan herhangi bir kalıntı inceleme sırasında görüntüleri karartabilir.

Kolonunuzu boşaltmak için doktorunuzun talimatlarını dikkatli bir şekilde uygulayın. Sizden şunları yapmanızı isteyebilir:

• İşlemden önceki gün özel bir beslenme uygulayın. Genelde işlemden önceki gün bir şey yiyemezsiniz. İçebileceklerinizse sade su, süt veya kremasız çay veya kahve, et suyu ve berrak gazlı içeceklerle sınırlı olabilir. İşlemden önceki gece yarısından sonra hiçbir şey yiyip içemezsiniz.
• İşlemden önceki gece kabız gevşetici bir ilaç alın. Doktorunuz size ya hap ya da sıvı olarak kabız gevşetici bir ilaç almanızı önerebilir. Aynı zamanda kolonunuzda geriye herhangi bir kalıntı bırakmaması için bir fitil kullanmanız da gerekebilir.
• Kolonunuzdaki dışkıyı belirgin hale getiren bir ilaç alın. İşlemden önce dışkıyı belirgin hale getiren reçeteli bir ilaç almanız gerekebilir. İlaç, doktorunuzun kolon anormallikleriyle dışkı kalıntısı arasında ayrım yapabilmesini sağlayacaktır. 
• Düzenli kullandığınız ilaçları bu duruma göre ayarlayın. En azından bir hafta önce, doktorunuza düzenli kullandığınız ilaçlarınızı hatırlatın. İncelemeden önceki günler veya saatler için bazı ilaçları almayı geçici olarak bırakmanız gerekebilir.

Kolon boşaltma rahatsız edici olabildiğinden araştırmacılar sanal kolonoskopi öncesinde kolonun hazırlanma ihtiyacını elemek veya en aza indirmek için farklı yollar araştırıyorlar. Mesela bir teknikte hazırlanmak sadece incelemeden önceki gün her yemekle birlikte içinde baryum metal bileşiği olan bir içecek içmektir. Baryum yiyeceklere tutunur, bu sayede doktorlar sanal kolonoskopi sırasında dışkıyla anormal dokuyu birbirinden ayırt edebilirler. Gelecek vaat etmesine rağmen sanal kolonoskopiye hazırlayan ilaçların geniş kitlelere sunulmasından önce daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

İnceleme sırasında
Sanal kolonoskopi sırasında gecelikten başka kıyafet giyemezsiniz. Yatıştırıcı almak genelde gerekmez, ama muayene sırasında olası mide kramplarını azaltmak için bir ilaç enjekte edilebilir.

İnceleme sedyesinde yan yatırılarak, genelde dizlerinizi göğsünüze çekerek incelenmeye alınırsınız. Doktorunuz kolonunuzu hava veya karbondioksitle doldurmak için rektumunuzun içine küçük bir boru (sonda) yerleştirecektir. Daha temiz görüntü almaya yardımcı olan hava veya gaz, karnınızda basınç hissine yol açabilir. 

İncelemenin sonraki aşamasında sırt üstü yatacaksınız. İnceleme sedyesi bilgisayarlı tomografi makinesine götürülecek ve vücudunuz taranacaktır. Sonrasında karnınızın üstüne uzanmak veya yan yatmak için döneceksiniz. Birçok farklı pozisyona dönmeniz ve öyle kalmanız, bazı anlarda nefesinizi tutmanız da istenebilir. Gerekirse karşılaştırma amaçlı etken bir madde daha temiz görüntüler almaya yardımcı olacak şekilde kolunuzdaki damardan verilebilir.

Sanal kolonoskopi genelde 10 dakika kadar sürer.

Daha yakından bakmayı gerektiren şüpheli bölgelere dikkati çeken yeni bilgisayar programları doktorların sanal kolonoskopi sırasında üretilen birçok görüntüyü incelemesine yardımcı olabilir, ama bilgisayar yardımlı sanal kolonoskopinin geniş kitlelerde kullanılmasından önce daha fazla araştırılması gerekir.

İncelemeden sonra
İncelemeden sonra hava veya gazın çoğu kolonunuzdan rektumunuzdaki sonda aracılığıyla alınacaktır. İncelemeden sonraki birkaç saat şişkinlik hissi gaz çıkarılarak azaltılabilir. Yürümek rahatsızlığı gidermeye yardımcı olabilir, böylece her zamanki beslenmenize ve günlük aktivitelerinize hemen dönebilirsiniz. İşaret ve belirtileriniz kendiliğinden düzelmezse doktorunuza danışın.

Sonuçlar

Sonuçlar

Doktorunuz kolonoskopinin sonuçlarını gözden geçirecek ve sonrasında sizinle sonuçları paylaşacaktır.

• Negatif sonuç. Doktor kolonda hiçbir anormallik bulmazsa sanal kolonoskopi negatif olarak kabul edilir. Eğer kolon kanseri riskiniz ortalamaysa yani yaştan başka hiçbir kolon kanseri riskiniz yoksa doktorunuz incelemeyi beş yıl içinde yeniden yapmayı tavsiye edebilir. Sanal kolonoskopi halen deneme aşamasında görüldüğü için ideal görüntüleme sıklığına dair somut prensipler henüz oluşturulamamıştır.  
• Pozitif sonuç. Görüntüler kolonda polipler veya başka bir anormal doku olduğunu ortaya çıkarmışsa sanal kolonoskopi pozitif olarak kabul edilir. Poliplerin büyüklüğüne ve sayısına bağlı olarak doktorunuz anormal doku örnekleri elde etmek veya polipleri yok etmek için konvansiyonel kolonoskopiyi tavsiye edebilir. Bazı durumlarda konvansiyonel kolonoskopi sanal kolonoskopiyle aynı günde yapılabilir, ama sonrasında sizi eve götürecek birine ihtiyacınız olacaktır, çünkü konvansiyonel kolonoskopi genelde sakinleştirici ilaçlar verilerek yapılır.

Doktorunuz görüntüleme cihazıyla elde edilen görüntülerin kalitesinden endişe ediyorsa sanal kolonoskopiyi tekrarlamak veya başka bir görüntüleme testi yapmak isteyebilir.