Beslenme ve Lupus

İyi beslenme lupus için genel tedavi planınızın önemli bir parçasıdır. Dengeli bir beslenme vücudunuza normal işlevlerini sürdürmesi için gerekli yakıtı sağlar. Lupus hastaları için beslenmeyle ilgili özel standart kurallar yoktur, fakat bilmeniz gereken bazı konular vardır. Eğer bunlardan herhangi biri sizin için sorun oluşturursa bir doktor ya da hemşireyle konuşun.

Onlar size ek bilgiler sağlayabilir ve sizi tescilli bir diyetisyene yönlendirebilir.

Kilo kaybı ya da iştah azalması

Yeni lupus teşhisi konmuş kişiler genellikle önceki yıla göre kilo verdiklerini söylerler. Kilo kaybı ya da iştah azalması hastalığın kendisinden ya da mide rahatsızlığı, ağız yarası (ağız ülseri de denir) gibi sorunlara yol açabilen bazı ilaçlardan kaynaklanır.

Doktorunuz ya da hemşireniz kilo kaybınızı ve bununla bağlantılı diğer sorunlarınızı belirleyecek, uygun beslenmenizi ve kilo kaybetmemenizi sağlamak için diyetinizde değişikliler yapmanızı önerecektir.

Kilo alma

Kilo alma kortikosteroid alanlarda sorun olabilir. Bu ilaçlar genellikle iştah artırır ve dikkatli olmazsanız istemediğiniz kadar kilo alabilirsiniz.

Doktorunuz ya da hemşireniz diyetinizi ve ilgili diğer sorunları belirleyecek, kilonuzu kontrol etmenize ve istenmeyen kilolara engel olmanıza yardımcı olacak bir program önerecektir. Bu program muhtemelen az yağlı bir beslenme, egzersiz ve davranış değişiklikleri içerecek.

Uzman bir diyetisyen sevdiğiniz, sevmediğiniz yiyecekleri ve yeme alışkanlığınızı değerlendirir, ihtiyaçlarınız ve hayat tarzınıza uygun olarak size özel bir diyet tasarlayabilir.

İlaç alırken yaşanan zorluklar

Birkaç ilaç, mide ekşimesi, mide fesadı, kusma, mide bulantısı veya acı veren ağız ülserleri gibi sindirim sistemi bozukluklarına neden olabilir. 

Eğer sindirim sistemi sorunları yaşıyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuzla konuşun. Bu sorunların birçoğu ilacı nasıl ve ne zaman aldığınızla ilgilidir, bu yüzden doz ya da ilacı alma zamanı istenmeyen yan etkileri azaltmak ya da ortadan kaldırmak için bazen değiştirilebilir. Bazı durumlarda doktor ilacı değiştirebilir. Yan etkilerini azaltmak için birçok ilaç yiyeceklerle birlikte alınır. Eğer ağız ülseri varsa aldığınız ilaçların sıvı şeklinde olanlarını kullanmanız daha uygundur. Ayrıca ağzınız için kullanacağınız anestetik ilaçlar ülserlerin acısını azaltabilir ve yutkunmanızı kolaylaştırır.

Osteoporoz

Osteoporoz, kemiklerin daha az yoğun olduğu ve kolayca kırıldığı bir durumdur. Bu durum çoğunlukla daha yaşlıları ve menopoz sonrasında kadınları etkilediği halde, uzun bir süre kortikosteroid alan herhangi birini de etkileyebilir.

Doktorunuz tıbbi geçmişinizi, tedavi planınızı, diyetinizi ve risk etmenlerini gözden geçirir. Ayrıca kemik yoğunluğu ölçümünüz de yapılır. Sorunu önlemeye ya da azaltmaya yönelik tavsiyeler muhtemelen, zengin kalsiyum (günde 1000-1500 mg) ve D vitamini (günde 100-500 mg) içeren bir beslenme ve size uygun olarak planlanmış bir egzersiz olacaktır. Eğer diyetinizdeki kalsiyum yetersizse doktorunuz kalsiyum desteği verebilir.

Steroid kaynaklı diyabet

Diyabet, vücudunuzun kandaki normal glikoz (şeker) seviyesini korumak için salgıladığı insülin hormonunu yeterince üretemediği bir durumdur. Kortikosteroidlerin uzun süreli kullanımı diyabete neden olabilir ve bu hastalık lupus hastalarında diğer diyabetli insanlarda olduğu gibi tedavi edilir.

Fiziksel ve beslenmeyle ilgili eksiksiz bir muayeneden sonra doktorunuz büyük olasılıkla size özel bir diyet verecektir. Diyetin çeşitli yönlerini anlamanıza yardımcı olacak tescilli bir diyetisyenle görüşmeli ve öğünlerinizi nasıl daha kolayca planlayacağınızı öğrenmelisiniz. Aynı zamanda glikoz seviyenizi normal sınırlar içinde tutmak için ilaç almanız da gerekebilir. Bazı hastalar için hap reçete edilirken, diğerleri için insülin iğneleri verilmesi gerekebilir.

Eğer size steroid kaynaklı diyabet teşhisi koyulduysa doktorunuzdan sizi bir diyabet eğitim programına yönlendirmesini isteyin. Bu programlar yeni teşhis koyulmuş hastaların diyabet hakkında daha fazla bilgi sahibi olmalarını ve durumun üstesinden gelmelerini sağlar, böylece daha sağlıklı ve üretken bir hayat sürdürebilirler. Eğer yaşadığınız yerde böyle bir program yoksa tescilli bir diyetisyen ihtiyacınız olan bilgileri verebilir.

Böbrek hastalığı

Lupus genellikle böbrekleri etkiler bu nedenle doktorunuz muhtemelen böbreklerinizin nasıl çalıştığını görmek için çeşitli testler isteyecektir. Eğer doktorunuz lupusun böbreklerinizi etkilediğini belirlerse tedavinin amacı böbreklerinizin işlevlerini olabildiğince muhafaza etmek ve durumun daha kötüye gitmesini engellemek olacaktır. Diğer tedavi seçeneklerinin yanında az sodyumlu (tuz), az potasyumlu ya da az proteinli bir diyet tavsiye edebilir. Bir diyetisyen bu diyetleri planlamakta size yardımcı olabilir.

Kalp ve damar hastalıkları

Lupusun yol açabileceği kalp ve damarla ilgili yan hastalıklar damar sertliği ve yüksek tansiyon olabilir. Damar sertliği, damar yolları içinde yağlı birikintilerin arttığı bir durumdur. Bu birikintiler kan akışını azaltabilir ya da engelleyebilir. Yüksek tansiyon da kalp krizi ya da inme riskini artırır. Yüksek tansiyon, lupus kan basıncının ayarlanmasına yardım eden böbreklere zarar verdiğinde ortaya çıkabilir. 

Doktorunuz damar sertliği riskiniz olduğunu belirlerse muhtemelen az yağlı bir diyet ve bir egzersiz planı verecektir. Böylece kandaki kolesterol seviyeniz düşecek ve sağlıklı bir kiloda kalacaksınız. Eğer yüksek tansiyonunuz varsa ya az sodyumlu bir diyet ya ilaç ya da ikisini birden verecektir. Bunlar tansiyonunuzun normal seviyeleri aşmasını engeller.