• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Sebepler
• Testler
• Tedavi
• Önleme

Nedir

Nedir?

Depersonalizasyon bozukluğu, kişinin bedeninden ve düşüncelerinden bağlantısı kopmuş veya ayrık hissetme dönemleriyle dikkati çeker. Bozukluk bazen, kendinizi bedeninizin dışından gözlemliyor gibi veya bir rüyadaymış gibi hissetmek olarak tarif edilir. Ama bu bozukluğu olan insanlar gerçeklikle teması kaybetmezler; şeylerin göründükleri gibi olmadıklarını fark ederler. Bir depersonalizasyon epizodu birkaç dakikadan birçok yıla kadar sürebilir. Depersonalizasyon beyin hastalığı ve nöbet bozuklukları dahil başka bozuklukların belirtisi de olabilir.

Depersonalizasyon bozukluğu dissosiyatif bozukluklar denilen bir grup rahatsızlıktan biridir. Dissosiyatif bozukluklar hafıza, bilinç, farkındalık, benlik ve/veya algılama aksaklıkları veya bozulmalarını içeren ruh hastalıklarıdır. Bu işlevlerden bir veya daha fazlası aksadığında belirtiler meydana çıkabilir. Bu belirtiler kişinin sosyal ve iş faaliyetleri ve ilişkileri gibi genel işleyişine müdahale edebilir.

Belirtiler

Belirtiler

Depersonalizasyon bozukluğunun başlıca belirtisi bedenin çarpık algılanmasıdır. Kişi kendisini bir robot gibi veya bir rüyadaymış gibi hissedebilir. Bazı insanlar delireceklerinden ve depresif, endişeli veya kolayca paniğe kapılan biri olmaktan korkabilirler. Bazıları için belirtiler hafiftir ve çok kısa sürer. Ama diğerleri için belirtiler kronik (sürekli) olabilir ve yıllarda sürebilir veya nüksedebilir, günlük yaşamda sorunlara, hatta sakatlığa yol açabilir.

Sebepler

Sebepler

Depersonalizasyon bozukluğunun sebepleri hakkında çok az şey biliniyor ama biyolojik ve çevresel faktörler bir rol oynayabilir. Diğer dissosiyatif bozukluklar gibi depersonalizasyon bozukluğu çoğunlukla kişinin deneyimlediği veya tanık olduğu yoğun stres veya savaş, istismar, kazalar, felaketler veya aşırı şiddet gibi travmatik bir olayla tetiklenir.

Depersonalizasyon birçok psikiyatrik bozukluğun ortak bir belirtisidir ve saldırılar, kazalar veya ciddi hastalıklar gibi tehlikeli durumlarda sık sık gerçekleşir. Ayrı bir bozukluk olarak depersonalizasyon oldukça nadirdir.

Testler

Testler

Depersonalizasyon belirtileri mevcutsa doktor tam bir tıbbi geçmiş alarak ve fiziksel muayene yaparak değerlendirmeye başlayacaktır. Dissosiyatif bozukluğu özel olarak teşhis edecek hiçbir laboratuvar testi yoksa da doktor belirtilerin sebebi olarak fiziksel hastalığı veya ilaç yan etkilerini seçenekler arasından çıkarmak için röntgen ve kan testleri gibi çeşitli testler kullanabilir.

Hiçbir fiziksel bir hastalık bulunamazsa kişi ruh hastalıklarını teşhis ve tedavide uzmanlaşmış ruh sağlığı uzmanları olan psikiyatra veya psikologa havale edilebilir. Psikiyatrlar ve psikologlar kişiyi ruhsal bozukluk için değerlendirmek üzere özel olarak tasarlanmış görüşme ve değerlendirme araçlarını kullanırlar.

Tedavi

Tedavi

Tedavi arayışına giren çoğu depersonalizasyon hastası, bozukluğun kendinden çok depresyon veya anksiyete gibi belirtiler hakkında endişelidir. Birçok vakada belirtiler zaman içinde geçer. Tedaviye genellikle bozukluk sürüyorsa veya nüksediyorsa veya belirtiler kişiyi özellikle üzüntüye sokuyorlarsa ihtiyaç duyulur.

İhtiyaç duyulduğunda tedavinin amacı bozukluğun başlamasıyla ilişkili bütün baskılara hitap etmektir. En iyi tedavi yaklaşımı bireye ve belirtilerinin şiddetine bağlıdır ama büyük olasılıkla aşağıdaki tedavi yöntemlerinin birleşimidir:

• Psikoterapi: Ruhsal ve duygusal bozukluklar için bu çeşit terapi çatışmaların iletilmesi ve sorunlara yönelik iç görünün cesaretlendirilmesi için tasarlanmış psikolojik teknikleri kullanır.
• Bilişsel terapi: Bu terapi işlevsiz düşünme kalıplarının değiştirilmesine odaklanır.
• İlaçlar: Dissosiyatif bozuklukların kendilerini tedavi etmek için hiçbir ilaç yoktur. Ama aynı zamanda depresyon veya anksiyeteden mustarip dissosiyatif bir bozukluğu olan kişi antidepresanlar veya anksiyete karşıtı ilaçlar gibi ilaçlarla tedaviden faydalanabilir.
• Aile terapisi: Bu çeşit terapi aileyi bozukluk ve sebepleri hakkında eğitmeye ve aile üyelerinin nüksetme belirtilerini fark etmelerine yardımcı olur.
• Yaratıcı terapiler (sanat terapisi, müzik terapisi): Bu tedaviler hastanın düşüncelerini ve hislerini güvenli ve yaratıcı bir şekilde keşfetmesini ve ifade etmesini sağlar.
• Klinik hipnoz: Bu, yoğun gevşemeyi, konsantrasyonu ve odaklanmış dikkati değişmiş bir bilinç veya farkındalık durumu elde etmek için kullanarak insanların bilinçli zihinlerinden saklanabilen düşünceleri, hisleri ve anıları keşfetmelerini sağlar.

Birçok hasta için depersonalizasyon bozukluğundan tam olarak iyileşmek mümkündür. Bozukluğa ilişkin belirtiler sık sık kendiliklerinden veya kişinin belirtileri tetikleyen stres veya travmayla başa çıkmasına yardım eden tedaviden sonra geçer. Ama tedavisiz başka depersonalizasyon nöbetleri gerçekleşebilir.

Önleme

Önleme

Depersonalizasyon bozukluğunu önlemek mümkün olmasa da belirtiler baş gösterir göstermez tedaviye başlamak yardımcı olabilir. Ayrıca travmatik bir olay veya duygusal olarak üzücü bir deneyimi takiben hızlı müdahale dissosiyatif bozukluğa yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olabilir.