Kızlar, bu sözler size tanıdık geliyor mu? Bir sabah aynaya bakarsınız ve daha uzun boylu ve daha yuvarlak hatlı olduğunuzu şaşkınlıkla fark edersiniz. Göğüslerinizin biraz daha büyüdüğünü görürsünüz. Birkaç hafta önce nasıl göründüğünüzü bile hatırlamazsınız. Sonraki birkaç hafta boyunca, daha önce çıkmayan yerlerinizde kıllar çıkmaya başlar. Okulda kızların adet dönemlerine dair konuşmalarını duyarsınız ve sizin başınıza gelip gelmeyeceğini merak edersiniz. Aynı gün içinde kendinizi aşırı güvenli hissettiğiniz gibi aşırı hassas da hissedebilirsiniz. Dünyanızda neler olup bitiyor? Ergenliğe hoş geldiniz.

Teknik olarak konuşursak, tüm bunlar hem kız hem de erkek çocuklarında üremenin hatırına yaşanan ergenlikten kaynaklanır. Yaşananlar, çocuğun yetişkinliğe geçme sürecinin doğal belirtileridir. Kız çocukları ergenliğe ve cinsel olgunluğa, erkek çocuklarına göre daha erken yaşlarda ulaşırlar.

Öyleyse tüm bu değişikliklere neden olan şey nedir? Hormonlar! Aslında dişilik hormonu olan östrojen, vücudunuzdaki tüm değişimleri tetikleyen ana faktördür. Kız çocuklarının ergenlik döneminde bekleyebileceği değişimlerden bazılarına bir göz atalım.

Boy ve kiloda artış

9 yaş civarından başlayarak kızlar yetişkinlik kilolarının yüzde 17 ila yüzde 18'i kadarını almaya başlarlar. Eğer birisi size; "Elleriniz ve ayaklarınız ne kadar kocaman" diyorsa, bu doğrudur. Önce kol ve bacaklarınız büyür, sonra sıra gövdenize gelir. Çoğu kızın boyu en çok, ilk kez adet olmadan yaklaşık altı ay öncesinde atar.

Çoğu kızda olduğu gibi ergenlikte muhtemelen siz de kilo alırsınız. Üst kollarda, kalçalarda ve sırtın üst kısmında daha fazla vücut yağı olması dikkatinizi çeker. Kalçalarınız yuvarlaklaşır ve genişler; beliniz daralır.

Doktorunuz, muntazam büyüdüğünüzden emin olmak için her yıl boy ve kilonuzu ölçer. Eğer çok hızlı kilo alıyorsanız, egzersizi ve abur cubur yerine sebze ve meyve yemeyi arttırmanız gerekebilir.

Ergenlikte göğüs gelişimi

Göğüs gelişimi, kızlarda ergenliğin ilk işaretidir. Bazı kız çocuklarında göğüs gelişimi 9 yaşından önce olabilir, bazılarında ise daha sonra.

Eğer bu durumdan sıkılıyorsanız, gerçek bir destekleyicisi olmayan yumuşak bir sütyen olan "sporcu sütyeni" takmak isteyebilirsiniz.

Annenize, ablanıza veya bir teyzenize sporcu sütyeni almak istediğinizi söylemeniz yeterli olacaktır. Giydiğinizde rahat ettiğinizden ve kıyafetliyken sizi güvenli hissettirdiğinden emin olmak için göğüs ölçünüzü alabilirler.

Kıllanmada artış

Çoğu kız çocuğu için göğüs gelişimi ergenliğin ilk işaretiyken, bazı kızlar ilk olarak kasıklarındaki kıllanmayı fark edebilirler. Ergenlikte kol ve bacaklarınızın üzerinde, koltuk altlarınızda ve kasık bölgesi civarındaki kıllanmada gerçekleşen artış, kız çocuklarında daha önce ortaya çıkar.

Bacaklarınız ve koltuk altlarınızdaki kılları almak isterseniz, en güvenli yönteme dair annenize veya güvendiğiniz başka bir kadına danışın. Kıl almada tecrübeli birisi, size güvenli bir şekilde nasıl alacağınızı gösterecektir.

Tüm kadınların vücut kıllarını almadıklarını unutmayın. Bazı kültürlerde koltuk altı ve bacak bölgesindeki kılların bırakılması normaldir. Sizin ve aile gelenekleriniz için en iyisi neyse ona karar vermeniz gerekir.

İlk adet döneminiz

Çoğu kız göğüsleri gelişir gelişmez ilk adetini görür. Bu genellikle 12 ile 13 yaşları arasında olur fakat daha erken veya daha geç de başlayabilir. Adet dönemi sırasında 2-3 gün daha ağır kanama olurken, 2-4 gün arası daha hafif bir kanama gelir.

Adet dönemi tüm kızların başına gelir, bu nedenle bu meseleye dair daha fazla şey öğrenmekten çekinmeyin. Adet döneminize dair annenizle veya güvendiğiniz bir yetişkinle konuşun.

Adet döneminiz sırasında hijyenik bir ped veya tampon kullanmanız gerekir. Anneniz (veya başka bir yetişkin) bu ürünlerden alıp size nasıl kullanmanız gerektiğini gösterebilir. Okuldayken adet döneminizin birden başlaması ihtimaline karşı, okul dolabınızda ya da çantanızda ped veya tampon bulundurmaya gayret edin.

Kramplar ve adet döneminiz

Kramplar, adet döneminiz sırasında artan hormon üretimi yüzünden olur. Bu rahim kaslarının kasılmasına neden olur. Aynı zamanda şunları da yaşayabilirsiniz:

• Üst kalça bölgenizde ağrı
• Sırt ağrısı
• Şişlik
• Bulantı
• İshal
• Yorgunluk

İbuprofen ve asetaminofen içeren ilaçlar adet dönemi ağrınızı rahatlatmaya yardımcı olabilirler. Ayaklarınızın altına bir ısıtma pedi veya sıcak su torbası koymak da yardımcı olabilir. Eğer kramplarınız ciddiyse sağlık uzmanınıza danışın.

Kızlar ve ruh hali dalgalanmaları

Ergenlik sırasında hormonlardaki kabarmalar yüzünden birçok kız zaman zaman kendisini sıkıntılı hisseder, özellikle adet gününden önceki gece. Buna adet dönemi öncesi sendromu denir. Bu sendrom şunlara yol açabilir:

• Asabiyet
• Uyuma zorluğu
• Vücudun sıvı tutması
• Kaygı
• Aşırı yemek

Adet döneminiz başlayınca, bu belirtiler genellikle ortadan kalkar. Bu sendromu ve adet döneminiz sırasında ruh halinizi düzeltmek için egzersiz yapmanız faydalıdır. Egzersiz kendinizi daha iyi hissettirecektir. Eğer ruh haliniz normalden daha kötüyse, duygularınıza dair sağlık uzmanınızla konuşun.

Eğer arkadaşlarından daha erken bir yaşta ergenliğe girmişlerse, bazı kızların kendine güvenlerinde ve vücut memnuniyetlerinde azalma olur. Diğer kızlar ergenliğe arkadaşlarından daha geç girdikleri zaman ise, daha farklı hissederler. Bu nedenle vücudunuzda neler olduğunu anlamak ve her kızın, bir kısmı daha erken bir kısmı daha geç, aynı değişimlerden geçtiğinin farkına varmak önemlidir.  Fakat adet dönemi de dahil 14 yaşınızda henüz ergenliğe girmemişseniz, aile hekiminize görünmelisiniz.

Dengeli bir beslenme takip etmek, günlük egzersiz yapmak, uykunuzu almak ve sağlıklı bir kiloyu korumak bu süreçte önemlidir. Düzenli kontroller için aile hekiminize görünmeye devam edin, böylelikle kendinizi iyi hissedersiniz ve sorularınızı cevaplandıracak bilgili birisine sahip olursunuz.