Nedir

Nedir?

Histerik nevroz, Yunanlılar döneminden beri bilinen bir hastalıktır, ama çağlar içinde anlamı ve boyutu değişmiştir. İlk başta bir kadın hastalığı olduğu düşünülmüştür, çünkü “histeri” kelimesi “uterus”u (rahim) belirtir (cinsel bastırılmışlık nedeniyle beden içinde dolaşan rahim).

Modern psikopatolojide, histerik tepki, savunma işlevine hizmet eden bir durum olarak açıklanır. Kişi bu sayede stresli durumlardan kaçar ya da kaçınır. Nevrotik bir bozukluk olarak, histerinin belirtileri çok çeşitli şekiller alabilir. Belki tıbbi bilgi bu kadar çok ilerlemediği için bir zamanlar histeri teşhisi o kadar sık olmasa da, bu durum günümüzde önemli ölçüde değişmiştir.

Histeri, klinik olarak iki türde gruplandırılabilir: konversiyon (döndürme) ve disosiyasyon (çözülme). Konversiyon histerisinde, hasta, psikolojik kökenli fiziksel belirtiler gösterebilir. Organik bir sebebin olmaması durumunda, belirtiler ve özellikler şaşırtıcı ve muammalıdır.

Belirtiler

Histerinin Belirtileri

  1. Histerik konvülsiyon (nöbet)
  2. Duyusal rahatsızlıklar-duyarlılık kaybı
  3. Hipoestezi (kısmi duyarlılık kaybı)
  4. Hiperestezi (aşırı duyarlılık kaybı)
  5. Analjezi (acıya karşı duyarlılığın kaybolması)
  6. Parestezi (karıncalanma gibi olağandışı duyumlar)

Histerinin diğer belirtileri bulanık görme, fotofobi (ışıktan korkma), çift görme, gece körlüğü, steropsidir. Ayrıca konversiyon belirtileri olarak kalple ilgili sorunlar ve sağırlık da görülmüştür.
Bu bozukluğun iç organlarla ilgili belirtileri baş ağrısı, boğazda şişlikler, boğulma hissi, öksürük nöbetleri, bulantı, hapşırma, nefes almada güçlük vb’dir. Bir başka gizemli konversiyon belirtisi kadınlarda psödosiyezidir (yalancı gebelik). Bu belirtiye sahip kadınlarda, gebe olunmadığı halde, sabah bulantısı, adet gecikmesi, göğüslerde şişme ve karında büyüme görülür.

Diğer taraftan, dissosiyatif histeri de altta yatan bir çatışmanın belirtisidir. Bu bir kaçış davranışıdır. Bu durumda birey kendi dürtülerini tatmin eder, ama kabul edilemez olan bu davranışının sorumluluğunu reddeder. Histerik amnezi (bellek kaybı) ile beyin patalojisinden kaynaklanan amnezi arasında bir fark vardır. Patalojiden kaynaklanan amnezide bilginin kaydı ve depolanması süreci bozulmuştur; oysa histerik amnezide kayıtlı bilgi hatırlanamaz, ama unutulan şey bilinçaltında mevcuttur.

Somnambulizm (uyurgezerlik) de bir başka bozukluk türüdür. Kişi, uykusunda yürür, ama ertesi sabah uyandığında bunu hatırlamaz. Bir uzman, bunu “bölünmüş kişilik” olarak adlandırmıştır. Aynı bireyde, iki kişilik birbirinden bağımsız bulunur. Birinin diğerinden haberi yoktur. Çoğul kişiliğin, dissosiyatif histeriyle benzer özellikleri vardır. Bireyde iki ya da daha fazla kişilik olabilir, ama bunların fonksiyonları birbirinden farklıdır ve biri diğerinin varlığından haberdar değildir.

Tarihi

Histerinin Tarihi

Paris’te Salpetriere Hastanesi’nde çalışan Fransız nörolog Charcot’un histeri hakkındaki çalışmaları 19. yüzyılın sonlarında özellikle etkili olmuştur. Charcot, histerinin, beyindeki fonksiyonel bir bozukluktan kaynaklandığına ve bu bozukluğun, belirtilere neden olduğuna inanıyordu. Ayrıca histeri, hastaların hipnoza yatkın hale gelmesini sağlıyor, böylece telkinlerle yeni belirtiler üretilebiliyordu. Charcot, daha sonra, öğrencisi Pierre Janet’in klinik çalışmalarının bir sonucu olarak histerinin psikolojik bir sebepten kaynaklandığı ihtimaline daha çok ilgi duymaya başladı. Janet, histerideki bozukluğun bir disosiyasyon (çözülme) eğilimi (yani, zihinsel fonksiyonların çeşitli kısımları arasındaki normal bütünleşmenin kaybı) olduğunu ve bunun yanında kişisel farkındalığın azaldığını, böylece kişinin, psikolojik fonksiyonun bazı yönlerinden habersiz hale geldiğini ileri sürmüştür.

Konvansiyon Tip

Konversiyon tip histeri

I. ve II. Dünya Savaşları sırasında, konversiyon tepkisi, psikiyatrik belirtilerin en sık görülen türüydü. Askerlerde sık görülen konversiyon belirtilerine örnekler, bacaklarda felç ve sırtlarının güçsüz olmasıdır. Bu belirtiler, askerlerin vatanlarına bağlılıklarıyla kendi hayatları arasındaki çatışmadan kaynaklanıyordu. Bugün bu durum nevrozların sadece %5’ini oluşturur. Bu durumun azalmış olmasının nedenlerinden biri eğitimde artıştır. Bu bozukluk, eğitimsiz ve düşük gelirli gruplarda görülebilir.

Histeride, konuşmayla ilgili en sık görülen rahatsızlık afonidir. Bu durumda kişi sadece fısıltı halinde konuşabilir. Mutizm bir başka konuşma bozukluğudur, ama nadir görülür. Psikonevrotik bozukluklar için önerilen farklı tedavi yöntemleri kemoterapi, şok tedavisi, psikanalitik terapi ve davranış terapisidir.

Gerçekler ve İpuçları

Gerçekler ve ipuçları

  • Histerik nevroz, konversiyon bozukluğunun ya da disosiyatif bozukluğun eski ismidir. Bu nevrotik bozukluk, agresif duygusal durumları, duyusal ve motor fonksiyonlarda değişkenliği içerir.
  • Histerik nevroz, en sık görülen ruhsal bozukluklardan biridir ve batıda görülme oranı yüksektir.
  • Histerik nevrozda duygusal sıkıntı, felç, körlük, konuşamama gibi fiziksel bir belirtiye dönüşür.
  • Histerik nevrozun temel belirtileri, baş ağrısı, boğazda iltihaplanma, hapşırma, acılık hissi, nefes almada güçlük, öksürük nöbeti, kusma vb’dir.
  • Psikoterapi ve stres yönetimi eğitimi ruhsal sıkıntıyı azaltmak için faydalıdır. Histerik nevrozun tedavisinde, fiziksel belirtiler için fiziksel ya da oküpasyonel terapi uygulanır.
İLGİLİ MAKALE

Çocuklarda Baş Dönmesi