Tüm besin takviyeleri arasında kalsiyum belki de en az tartışmalı olanıdır. Genelde takviyelere pek aldırış etmeyen doktorlar bile kemikleri korumaya yardımcı olması için birçok hastasına kalsiyum almasını tavsiye edebilir. Aslında kalsiyum 1980'lerin başlarında, özellikle besinlerden yeterli kalsiyumu almayanlara tavsiye edilmiş olan ilk takviyelerdendir. Ekstra bir fayda olarak son yıllarda yürütülen çalışmalar yüksek kalsiyum alımını düşük kalp hastalığı ve kolon kanseri riski ile ilişkilendirdi.

Hiç şüphesiz, yeni bir analizin kalsiyum haplarının gerçekte kalp krizi riskini arttırdığı sonucuna vardığı birkaç ay öncesinde ise bir şaşkınlık ve kafa karışıklığı oluştu. Çalışma, neredeyse 12.000 kadının katıldığı plasebo-kontrollü 11 çalışmayı seçti ve verilerini topladı. Kadınların günde ortalama yaklaşık 1.000 miligram kalsiyum almasının kalp krizi geçirme risklerini %27 arttırdığını ortaya koydu. Bu, iki ile beş yıl boyunca fazladan 36 kalp krizi demektir.

Kalsiyumun Gerçek Etkisini Hesaplamak

Birçok uzman grup yeni analizdeki hataları çabucak fark etti ve kendi kalsiyum rehberlerini oluşturdu.

İşte BMJ analizine dair ortaya atılan birkaç itiraz:

• Analiz, kalsiyum takviyesi kullanarak yapılan yüzlerce yayınlanmış çalışmanın sadece 11'ini kapsıyordu. Bu 11'in içinden sadece birinde önemli ölçüde koroner risk artışına neden oluyor gibi görünüyordu ve sadece o çalışma yeni çalışmayı yapanla aynı araştırma grubu tarafından yapılmıştı. Böylesi analizlerin (meta-analizler de denir) bir gücü de hangi çalışmaların kapsanacağına dair katı kriterler oluşturmaları; fakat verileri toplarken aynı prensibi uygulamamalarından dolayı suçlanmalarıdır.
• Tüm bu çalışmalar kalsiyumun kalp hastalığı değil, kemik sağlığı üzerindeki etkisine bakmak üzere tasarlandığından, bunların yarısının kardiyovasküler sorunlar üzerine tam kapsamlı verileri yoktu ve verilerin çoğu ya yayınlanmamıştı ya da hastanın kendisi tarafından bildirilmişti, bu yüzden de kesinlikleri soru işaretleri uyandırmaktadır.
• İşin garibi yüksek kalp krizi oranına rağmen analiz, kalsiyum alanlardaki ölümlerde hiçbir artış bulamadı. Bu nedenle çalışmanın yazarları görünürdeki yüksek riskin "gerçek bir etki" olmayabileceğini söylediler.
• En önemlisi söz konusu analizin, deneklere kemik sağlığı için tavsiye edilen kalsiyumla birlikte az miktarlarda D vitamini takviyesi veren birçok çalışmayı dışarıda tutması. Bunlardan birisi, kalsiyumla birlikte D vitamini alımının kalp krizi riskini etkilemediğini ortaya koyan geniş çaplı ve iyi bilinen bir çalışmaydı. Kalsiyum emilimi için temel olmasının yanında D vitamini kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Önde gelen kalsiyum uzmanı Dr. Robert Heaney'e göre "BMJ makalesi berbat bir çalışma ve neden bu kadar çok insanın ilgisini çektiği konusunda emin değilim, kendinden önceki çalışmaları geçersiz kılmıyor". D vitamini çalışmalara dahil edilseydi, yan etkisi bertaraf edilmiş olacaktı diye belirtiyor. "Bilakis, sonuçlar riskten çok fayda yönünde olduğuna işaret ediyor". Kendisinin ve çalışma arkadaşlarının yürüttüğü geniş çaplı bir çalışmada Dr. Heaney, kalsiyum takviyesi alan kadınlarda kalp krizi riskinin azaldığını ortaya koydu.

Tavsiyemiz: Bu çalışmanın birçok ciddi sakıncası var, fakat daha fazla araştırmayı gerektirecek kadar şüphe yaratmıştır. Ancak kemik sağlığı için yeterli kalsiyum alımının faydalı olduğunu da unutmayalım. Bu nedenle 50 yaşın üzeri kadınlara ve 65 yaşın üzeri erkeklere besin veya takviye yoluyla günde 1.200 miligram kalsiyum almalarını tavsiye etmeye devam ediyoruz. Daha genç insanlar günde en azından 800 ile 1.000 miligram almalılar. Besinler yoluyla alabileceğinizin çoğunu almak en iyisidir, çünkü kalsiyumca zengin besinler aynı zamanda kalp sağlığı kadar kemik sağlığı açısından da faydalıdır. Bir diğer önemli şey ise D vitamini düzeyinizin yeterli olduğunu kan testi ile öğrenmediğiniz sürece özellikle yaşlıysanız, koyu tenliyseniz veya biraz olsun güneşte kalmıyorsanız günde 800 ile 1.000 IU D vitamini alın. Yeterli D vitaminini besin yoluyla almak çok zordur.