• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Testler
• Tedavi
• Destek

Nedir

Nedir?

Lewy cisimli demans, Alzheimer ve Parkinson hastalıklarıyla ortak özellikleri bulunan bir tür demanstır. Lewy cisimli demans belirtileri başka hastalıklara benzer ama bu hastalığa doğru tanı koymak özellikle zordur.

Bir bakıcı olarak, bu demans karşısında cesaretiniz kırılabilir; fakat Lewy cisimly demansı olan birinin hayatını daha güvenli ve rahat hale getirebilirsiniz. Lewy cisimli demansı daha iyi anlayarak ve yardımcı stratejiler kullanarak yaşamınıza daha fazla umut ve amaç da getirebilirsiniz.

Lewy cisimleri, beynin normal işlevini aksatıp yavaş yavaş bozulmasına neden olan anormal mikroskobik protein birikimleridir. Etkiler arasında, Alzheimer hastalığına benzer şekilde, bilişsel işlevin bozulması veya Parkinson hastalığına benzer olarak, motor (hareketsel) işlevin bozulması bulunur.  Lewy cisimlerine, etkilerini ilk gözlemleyen Friedrich Lewy’nin adı verildi.

Lewy cisimli demans, insanlarda farklı şekillerde başlayabilir. Bazen, Lewy cisimli demansı olanlar başta Parkinson’a benzeyen bir hareket bozukluğu yaşayabilir ama sonra demans belirtileri geliştirebilir. Başkaları Alzheimer’a benzeyen hafıza bozukluğu yaşayabilir ama sonra halüsinasyonlar ve başka davranış sorunları geliştirebilir. Zamanla, Lewy cisimli demans hastaları, günden güne dikkat ve atiklikte büyük değişiklikler, tekrarlayan görsel halüsinasyonlar, yürüyüş bozukluğu, titreme, boş ifadenin yanı sıra çeşitli uyku bozuklukları içeren bir dizi sorun geliştirir.

Belirtiler

Belirtiler

• Zihinsel gerileme. Lewy cisimli demans hastaları atiklik ve dikkat azalması yaşarlar.
• Tekrarlayan görsel halüsinasyonlar veya depresyon. Genellikle insanlar veya hayvanlarla ilgili olan halüsinasyonlar, çoğu Lewy cisimli demans hastasında görülür. Depresyon da yaygındır.
• Günlük yaşamdaki işleri idare etmekte artan sorunlar. Eskiden basit gelen işlerin Lewy cisimli demans hastasına zor gelmesi.
• Tekrarlanan düşmeler ve uyku bozuklukları. Buna uykusuzluk ve uykuda hareketlilik de dahildir.
• İrade dışı süreçlerde dalgalanmalar. Buna kan basıncı, vücut sıcaklığı, idrar sorunları, kabızlık ve yutkunma zorlukları da dahildir.

Parkinson, Alzheimer ve Lewy Cisimli Demans

Lewy cisimli demansa genelde Parkinson veya Alzheimer tanısı konduğu için bu hastalıkların nasıl çakıştıklarını anlamak önemlidir.

Parkinson, Alzheimer ve Lewy Cisimli Demansın çakışan belirtileri

Parkinson ve Lewy cisimli demans

Hem Parkinson hem de Lewy cisimli demans hastalarında bulunan motor (hareketsel) belirtilerden bazıları:

• Titremeler
• Kas gerginliği
• Denge sorunları
• Düz yürüyememe
• Kambur duruş
• Yavaş hareketler
• Huzursuz bacak sendromu

Alzheimer ve Lewy cisimli demans

Hem Alzheimer hem de Lewy cisimli demans hastalarında bulunan bilişsel belirtilerden bazıları:

• Davranışsal değişiklikler
• Yargı gücünün azalması
• Kafa karışıklığı ve zamansal/mekansal yönelim bozukluğu
• Talimatları takip etme zorluğu
• İletişim yeteneğinin azalması

Testler

Testler

Tedavisi olmayan bir hastalık, özellikle de demansı içeren bir hastalık tanısı konması ezici bir deneyim olabilir. Lewy cisimli demansın tedavisi esasen belirtilerin kontrolüne dayandığı için, hemen mümkün olduğunca proaktif bir yaklaşım edinmek yararlıdır. Bu, belirtilerinizi kontrol etmek için doktorunuzla çalışmak ve hastalığın etkilerine uyum sağlamak için yaşam tarzı değişiklikleri yapmak demektir.

Lewy cisimleri sadece otopside tanımlanabildikleri için kesin tanı büyük ölçüde, doktorun hastalığın tanımlayıcı belirtilerini bilmesine dayanır. Beyin taraması zihinsel gerilemeyi tespit edebilir ama esas Lewy cisimlerini tespit edemez.

Diğer olası durumlar elenir elenmez, tanı için en iyi yol, belirti düzenine odaklanan ve özellikle, Lewy cisimli demans hastalarında yaygın olan halüsinasyonlarla uyku bozukluklarına bakan ayrıntılı bir tıbbi tarihçedir.

Tedavi

Tedavi

Şu sırada Lewy cisimli demans için bir tedavi yok ama doktorlar belirtileri için ilaç reçete edebilirler. Tedaviler, hastalıkla bağlantılı, halüsinasyon ve depresyon dahil bilişsel, motor ve psikiyatrik sorunları kontrol etmeyi amaçlar.

İlaçlar

İlaçlar, Lewy cisimli demansla baş etmede bilhassa zorlayıcıdır. Bir kişide işe yarayabilen bir ilaç başkasında işe yaramayabiliyor. Lewy cisimli demansı olan bazı kişiler, belli ilaçlara son derece aksi tepkiler verebiliyor.

Lewy cisimli demans ve nöroleptikler

Nöroleptikler, ağır zihinsel sağlık sorunları olan kişilere verilen sakinleştiricilerdir. Bazen demans hastalarına da reçete edilir. Ne var ki, nöroleptikler Lewy cisimli demans hastaları tarafından alınırsa bilhassa zararlı olabilir. Bu ilaç sınıfı, katılık, hareketsizlik ve görevleri yerine getirememe veya iletişim kuramama gibi Parkinson benzeri yan etkileri tetikler. Çalışmalar gösterdi ki bunlar Lewy cisimli demans hastalarında ani ölüme bile neden olabilir. Lewy cisimli demans hastası birine nöroleptik reçete edilecekse bu son derece dikkatle, sürekli denetim altında yapılmalı ve ayrıntılı, düzenli olarak görüntülenmelidir.

Lewy cisimli demansında güvenli ilaçlar

Depresyon ve uyku bozuklukları belirtilerini hafifletmekte ilaçlar başarılı şekilde kullanılır. Bakıcının, güvenli bir ilaç rotası çizilmesi için hastanın doktoruyla yakından çalışması gerekir.

Destek

Destek

Lewy cisimli demansı ya da herhangi bir tür demansı olan birine bakmak zorlayıcıdır ama hastanıza bakarken kendinize de bakarsanız ümit verici olabilir.

Birinin Lewy cisimli demansı kontrol etmesine yardımcı olmak için koruyucu yöntemler

Lewy cisimli demans belirtilerini kontrol etmek için proaktif bir yaklaşım benimsemek önemlidir ve küçük şeyler büyük fark yaratabilir.

• Bilgilenin. Lewy cisimli demansı hakkında elinizden geldiği kadar fazla bilgi edinin ve sağlık geçmişi, yaşı ve yaşam tarzı göz önünde bulundurulduğunda sevdiğiniz kişiyi özellikle nasıl etkileme ihtimali olduğunu öğrenin.
• Rutin yaratın. Bilhassa yemek ve uyku zamanlarında tahmin edilebilir rutinler, olması Lewy cisimli demans hastalarına yardım edebilir.
• Gece ritüeli oluşturun. Sakinleştirici ve televizyon, sofranın toplanma ve uyanık aile fertlerinin gürültüsünden uzak uyku ritüelleri oluşturmaya çalışın. Kafeini sınırlayın, gün içinde uyuklamadan vazgeçirin ve egzersizi destekleyin.
• İşleri hafifletin. İşleri daha kolay adımlara bölün ve başarısızlığa değil başarıya odaklanın.
• Birlikte yürüyün. Lewy cisimli demans hastasıyla yürümek iki taraf için de kazançlı bir etkinliktir. Dışarıda olmak ve egzersiz yapmak, her ikinizin fiziksel ve ruhsal sağlığı için çok önemlidir.
• Duyuları güçlendirin. Herhangi bir anormalliğin tespit ve tedavi edilmesi için bir doktora hastanın beş duyusunu kontrol ettirin. Sonra bunları güçlendirmek için egzersizler isteyin.
• Davranışsal değişiklikler yapın. Düşmeyle ilgili sakatlanma riskini azaltmak için kan basıncını dengeleyebilirsiniz. Sevdiğiniz kişinin bol su içmesine, egzersiz yapmasına, yeterince sodyum (tuz) almasına, uzun süre yatakta kalmamasına, yavaş yavaş kalkmasına yardım edin.

Bakıcı için bakım

Bakıcı olarak Lewy cisimli demans hastasına edebileceğiniz en önemli yardımlardan biri kendinize de iyi baktığınızdan emin olmaktır. Tükenmeyi önlemek, kendi desteğinizi biriktirmek ve ruh halinizi iyileştirmek için baş etme yöntemlerini öğrenin.

• Düzenli aralar verin. Bütün çabalarınızı Lewy cisimli demans hastasına yoğunlaştırmanız gerektiğini hissediyor olabilirsiniz ama kendinize zaman ayırırsanız onlara yardım edebilme ihtimaliniz daha yüksek. Kendinizi şarj edin ve arkadaşlarınızla görüşmekten, etkinliklerinizi sürdürmekten kaçınmayın.
• Küçük antrenmanlar planlayın. Düzenli egzersiz, sizi esasen mutlu kılan endorfini salgılar. Güne yayılmış on dakikalık egzersizler, tam bir saati kilitlemekten daha kolaydır.
• Sosyal bağlarınızı koruyun. Arkadaşlarınız ve ailenizle temas halinde kalın, size verdikleri desteği kucaklayın. Bu, bakım yükünü hafifletecektir.
• Benzer durumlarda olan başka kişilerle görüşün. Demans hastası birine bakmak, hem fiziksel hem de duygusal açıdan zor iş olabilir. Başka bakıcılara deneyimlerinizden bahsetmek sizi rahatlatabilir.
• Gevşeme ve eğlenme fırsatlarını kollayın. Oynamak için konuşmanız gerekmez. Çoğu insan bebeklerle konuşmadan oynamayı sever, konuşmadan oynamak demans hastalarında da mümkün olabilir.