• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Önleme

Nedir

Mesane Kanseri

Mesane alt karın boşluğunda bulunan ve idrarı depolayan balon şeklindeki organdır. Mesane kanseri mesanede başlayan kanser türüdür. Mesane kanseri çoğu kez mesanenin iç bölümünde sıralanan hücrelerde başlar. Kanser her yaştan insanı etkileyebileceği gibi genellikle ileri yaşlardaki kişilerde daha sık olarak gözlemlenir.

Mesane kanseri vakalarının büyük bir bölümü erken safhalarda teşhis edilir. Bu dönemde kanserin tedavi edilme olasılığı oldukça yüksektir. Bununla birlikte erken safhada tedavi edilen mesane kanseri de tekrar geri gelebilir. Bu nedenle mesane kanserini yenen kişiler genellikle tedavinin ardından kanserin tekrar oluşumunu gözlemlemek üzere düzenli olarak takip testleri yaptırırlar.

Belirtileri

Belirtiler

Mesane kanserinin belirtileri şunlardır:

• İdrarda kan (hematüri); idrar rengi koyu sarı, açık kırmızı veya kola rengindedir. İdrar normal görünse bile yapılan mikroskobik incelemelerde idrarda kan tespit edilir. 
• Sürekli idrara çıkma
• İdrarda yanma
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Karın ağrısı
• Bel ağrısı

 

Tıbbi yardım gerektiren durumlar

İdrarda kan gibi sizi endişelendirecek bazı belirtileriyle karşılaşırsanız doktorunuzdan randevu alın.

Sebepleri

Sebepler

Mesane kanserinin nedeni her zaman tam bilinmez. Mesane kanseri, sigara, parazit enfeksiyonlar, radyasyon ve kimyasal maddelere maruz kalmayla ilişkilendirilir.

Mesane kanseri mesanedeki sağlıklı hücrelerin anormal bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkar. Bu hücreler büyümek ve düzenli bir şekilde bölünmek yerine mutasyona uğrar ve kontrol dışı büyüme göstererek ölür. Bu anormal hücreler tümörlere neden olur. 

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Mesane kanserinin nedeni tam olarak bilinmiyor. Bununla birlikte doktorlar mesane kanseri riskini artırabilecek faktörleri tespit etmişlerdir. Bu risk faktörleri şunlardır:

• İlerleyen yaş. Mesane kanseri riskiniz ilerleyen yaşla birlikte artar. Mesane kanseri her yaşta gözlemlenmekle beraber 40 yaş altı kişilerde nadir olarak görülür.
• Beyaz ırk. Mesane kanseri riski beyazlarda diğer ırklarda olduğundan daha yüksektir.
• Erkek olmak. Mesane kanseri riski erkeklerde kadınlara oranla daha yüksektir.
• Sigara içmek. Sigara, puro gibi tütün ürünleri idrarda zararlı kimyasalların birikmesine neden olarak mesane kanseri riskini artırır. Sigara içtiğinizde vücudunuz sigaradaki kimyasalları öğütür ve bazılarını idrar yoluyla vücuttan atar. Bu zararlı kimyasallar mesane duvarına zarar verebilir. Bu durum da mesane kanseri riskini artırır.  
• Bazı kimyasallara maruz kalmak. Böbreklerimiz kandaki zararlı kimyasalların temizlenmesinde ve bu kimyasalların idrarla dışarı atılmasında önemli bir rol oynar. Bu nedenle bazı kimyasallara maruz kalmanın mesane kanseri riskini artırabileceği düşünülüyor. Mesane kanseri riskiyle ilişkilendirilen kimyasallar arasında arsenik ve saç boyası, lastik, deri, dokuma ve boya ürünlerinin üretiminde kullanılan kimyasallar yer alır. Toksik kimyasallara maruz kalan sigara bağımlılarında mesane riski daha da yüksektir.
• Daha önceki kanser tedavileri. Anti kanser ilaci sislifosfamit kullanılarak yapılan kanser tedavileri mesane kanseri riskinizi artırır. Daha önce alt karın bölgesinden radyasyon tedavisi gören kişilerde de mesane kanseri riski artış gösterir.
• Kronik mesane iltihaplanmaları: Uzun süreli idrar sondası kullanımı nedeniyle ortaya çıkan kronik veya sürekli olarak tekrarlanan idrar yolu enfeksiyonları ve iltihaplanmaları (sistit) yassı hücreli mesane kanseri riskini artırır. Dünyanın bazı bölgelerinde yassı hücreli mesane kanseri parazit enfeksiyonlarının neden olduğu kronik mesane iltihaplanmalarıyla ilişkilendirilir.

Kişisel veya ailesel kanser geçmişi. Eğer daha önce mesane kanserine yakalandıysanız kanserin tekrar oluşma riski yüksektir. Eğer yakın aile çevrenizde mesane kanseri geçmişi olan birisi varsa mesane kanserine yakalanma riskiniz artabilir. Bununla birlikte mesane kanseri genellikle kalıtsal değildir. Aile bireylerinde Lynch sendromu diye bilinen kalıtsal polip dışı kalın bağırsak kanserinin bulunması da idrar sistemi, bağırsak, rahim, yumurtalık ve diğer organlardaki kanserlerinin riskinizi artırabilir

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Mesane kanseri tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle mesane kanserini yenen kişiler çoğu kez başarılı bir tedavinin ardından düzenli olarak takip testleri yaptırırlar. Hangi testleri ne sıklıkta yaptıracağınız mesane kanseri türüne, tedavinize ve bazı diğer faktörlere bağlıdır. 

Doktorunuzda sizin için bir takip planı oluşturmasını isteyin. Genellikle doktorlar mesane kanseri tedavisinin ardından dört sene boyunda her üç veya altı ayda bir idrar yolu ve mesanenizi incelemek isterler (sistoskopi). Daha sonra sistoskopi her yıl düzenli olarak uygulanır. Doktorunuz düzenli aralıklarla bazı diğer testlerin uygulanmasını da isteyebilir.

Agresif kanserle baş etmiş kişilerde incelemeler daha sık aralıklarla uygulanır. Daha az agresif kanser türlerini atlatan kişilerin inceleme testleri daha seyrek aralıklarla gerçekleştirilir

Muayenesi

Muayene

Sizi endişelendirecek belirtiler gözlemliyorsanız aile doktorunuza veya genel bir doktora danışın. Doktorunuz belirtileri incelemek için bazı testlerin ve işlemlerin yapılmasını isteyebilir. Eğer doktorunuz mesane kanserinde şüpheleniyorsa sizi idrar yolu sorunları konusunda uzman bir ürologa yönlendirebilir. Bazı durumlarda doktorunuz sizi kanser tedavisinde uzman bir onkologa yönlendirebilir.

Doktorunuzla ilk randevunuzda konuşulması gereken birçok konu olacağından randevuya hazırlıklı gelmeniz iyi olacaktır. İşte randevuya hazırlanmanıza yardımcı olacak bazı bilgiler ve doktorunuzun size yöneltebileceği sorular.

Randevudan önce yapabilecekleriniz

 

• Randevudan önce yapmanız gerekenlerden haberdar olun. Doktordan randevu aldığınızda, beslenmenize özen göstermek gibi randevudan önce yapabileceğiniz bir şey olup olmadığını sorun.
• Gözlemlediğiniz belirtileri yazın. Bu listeye mesane kanseri belirtilerinin dışında gözlemlediğiniz belirtileri de ekleyin. 
• Temel kişisel bilgilerinizi yazın. Bunlara büyük stres olaylarını ve son zamanlarda yaşamınızda gerçekleşen önemli değişiklikleri de ekleyin.  
• Kullandığınız ilaçları liste yapın. Bu listeye aldığınız vitamin ve takviyeleri de ekleyin.
• Randevuya giderken ailenizden birini veya arkadaşınızı götürün. Bazen randevu esnasında bütün bilgileri aklınızda tutabilmek çok zordur. Size eşlik edecek kişi randevuyla ilgili unuttuğunuz noktaları size hatırlatabilir.
• Sorunlar not alın. Doktorunuza sorabileceğiniz soruları önceden bir yere not alın.

Doktorunuzla geçireceğiniz sınırlı vakti en iyi şekilde kullanabilmek için doktorunuza sorabileceğiniz soruların bir listesini yapın. Sorularınızı en önemlilerinden başlayarak sıralayın. Mesane kanseriyle ilgili doktorunuza sorabileceğiniz temel sorunlardan bazıları şunlardır: 

• Mesane kanseri miyim?
• Kanser hangi aşamada?
• Ek testler yaptırmam gerekiyor mu?
• Tedavi seçeneklerim neler?
• Herhangi bir tedavi mesane kanserimi iyileştirebilir mi?
• Tedavilerin olası riskleri neler?
• Hangi tedavinin benim için uygun olabileceğini düşünüyorsunuz?
• Bir uzmana danışmalı mıyım? Ne kadar ödeme yapmam gerekir? Sigortam bu masrafları karşılar mı?
• Bana verebileceğiniz broşür veya çıktı var mı? Hangi web sitelerinden bilgi alabilirim?

 

Doktorunuza sormak üzere hazırladığınız bu soruların yanı sıra randevu esnasında size anlatılanları anlamadığınızda kesinlikle soru sormaya çekinmeyin.

Testleri

Testler

Mesane kanserinin teşhisi

Mesane kanserinin teşhisinde kullanılan test ve yöntemler şunlardır:

 

• Sistoskopi. Sistoskopi esnasında doktorunuz idrar yolunda yukarı ince bir boru (sistoskop) uzatır. Sistoskop üzerinde bir mercek ve fiber optik ışıklandırma sistemi bulunur. Bu sayede doktorunuz idrar yolunuzun ve mesanenizin iç bölümünü görebilir. Genellikle sistoskopi esnasında hastanın rahat hissetmesini sağlamak için lokal aneztezi uygulanır. 
• Biyopsi. Sistoskopi esnasında doktorunuz idrar yolundan mesanenize doğru özel bir alet uzatır ve bu aletle mesaneden test etmek üzere ufak hücre örnekleri (biyopsi) alır. Bu yönteme mesane tümöründen transüretnal parça alımı adı verilir. Bu yöntem mesane kanserinin tedavisinde de kullanılır ve genellikle genel anezteziyle uygulanır.   
• İdrar sistoskopisi. İdrar örneğiniz kanser hücrelerini saptamak amacıyla misroskop altında test edilir. Bu yönteme idrar sistolojisi adı verilir.
• Görüntüleme testleri. Görüntüleme testleri doktorunuzun idrar yolunuzu incelemesine izin verir. Doktorunuz size damar içinden bir tür boya enjekte eder. Damar içi kasık röntgeni bir tür röntgen görüntüleme testidir ve böbrekleri, idrar yolunu ve mesaneyi aydınlatmak amacıyla bir tür boya kullanır. Bilgisayarlı tomografi taraması doktorunuzun idrar yolunuzu ve çevredeki dokuları daha iyi görmesine yardımcı olacak bir röntgen testidir. 

 

Mesane kanserinin aşamalandırılması

Doktorunuz mesane kanseri olduğunuza emin olduktan sonra kanserin büyüklüğünü ve aşamasını belirlemek için ek testler yapmak isteyebilir. Bu testler

 

• Bilgisayarlı tomografi taraması
• MR görüntüleme
• Kemik taraması
• Göğüs röntgeni

 

Tedavisi

Tedavi

Mesane kanserine karşı tedavi yöntemleri, kanserin aşamasına, türüne, genel sağlığa ve tedavi önceliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Sizin için en uygun tedavi yöntemlerini belirlemek için doktorunuzla görüşün.

Cerrahi yöntemler

Sizin için elverişli cerrahi yöntem türleri mesane kanserinizin aşaması, genel sağlığınız ve tedavi öncelikleriniz gibi faktörlere bağlı olabilir.

Erken aşamadaki mesane kanserine karşı cerrahi müdahaleler

Eğer kanserli hücreler ufak boyutlardaysa ve mesane duvarını sarmamışsa doktorunuz şu cerrahi müdahaleleri önerebilir:

• Tümörün alınması için cerrahi müdahale. Mesane tümöründen transüretral parça alımı genellikle mesanenin iç kısmından başka bölgelere ilerlememiş mesane kanserinin tedavisinde kullanılır. Bu yöntem esnasında doktorunuz idrar yolunuzdan mesaneye doğru bir kablo uzatır. Bu kablo elektrik akımıyla kanserli hücreleri yakar (fulgurasyon). Bazı durumlarda elektrik akımı yerine yüksek enerjili lazer uygulanabilir. Parça alımı, işlemin ardından birkaç gün ağrıya veya idrarda kana neden olabilir.     
• Tümörün ve mesanenin ufak bir bölümünün alınması için cerrahi müdahale. Parçasal kist ameliyatı olarak da bilinen segmentli kist ameliyatı esnasında cerrah mesanedeki kanserli hücreleri alır. Segmentli kist ameliyatı kanser mesanenin sadece bir bölümünde oluştuysa iyi bir tedavi yöntemi olabilir. Ufak tümörler mesanenin işlevine zarar verilmeden alınabilir.  

Cerrahi müdahale kanama ve enfeksiyon riski taşır. Mesanenin boyutu küçültüleceği için parçasal kist ameliyatından sonra daha sık idrara çıkabilirsiniz. Zaman içerisinde bu durum iyileşebilir. Bununla birlikte bazı kişilerde kalıcıdır. 

Saldırgan mesane kanserine karşı cerrahi müdahaleler

Eğer mesane kanseri mesane duvarının daha derin katmanlarına doğru ilerlediyse hasta için şu cerrahi müdahaleler önerilebilir:

 

• Mesanenin tamamının cerrahi müdahaleyle alınması. Radikal bir kist ameliyatı tüm mesanenin ve mesaneyi çevreleyen lenf bezlerinin bir operasyonla alınmasıdır. Erkeklerde radikal kist ameliyatı genellikle prostatın ve meni kesesinin alınmasını gerektirir. Kadınlarda radikal kist ameliyatı rahim, yumurtalıklar ve vajinanın bir bölümünün alınmasını gerektirir.

Kist ameliyatı kanama ve enfeksiyon riski taşır. Erkeklerde prostat ve meni kesesinin alınması kısırlığa neden olacaktır. Buna karşın cerrah operasyon esnasında sertleşmeyi sağlayan damarlara dokunmaz. Kadınlarda yumurtalıkların alınması kısırlığa ve menopoz döneminde olmayan kadınlarda erken menopoza neden olur.  

• Cerrahi müdahaleyle vücutta yeni bir idrar yolunun açılması. Radikal kist ameliyatının hemen ardından cerrah vücuttaki idrarın atılabilmesi için yeni bir idrar yolu açar. Bu açıdan birkaç farklı seçenek bulunur. Sizin için en iyi seçenek kansere, genel sağlığınıza ve önceliklerinize bağlı olarak değişir. Cerrah bağırsağınızın bir bölümünü kullanarak yeni bir boru (idrar yolu) oluşturabilir. Bu boru böbreklerinizden geçerek vücuttan dışarı çıkar. Bunun için hasta karın bölgesinde vücuttan atılan idrarı taşıyan bir kese (ürostomi torbası) giyer. 

Diğer bir işlemde cerrahınız bağırsağın bir bölümünü kullanarak vücudunuzun içinde idrar için ufak bir depo oluşturabilir. Bu ufak depodaki idrarı temizlemek için her gün birkaç kez karnınızdaki delik yoluyla sonda kullanmanız gerekir (deri yoluyla idrar diversiyonu).

İstenildiği takdirde cerrah bağırsağınızın bir bölümünü kullanarak sizin için mesane benzeri bir kese (neo mesane) oluşturabilir. Bu kese vücudun içerisinde bulunur ve normal bir şekilde idrar atımını sağlayan idrar yoluna bağlıdır. Yeni mesanenizdeki tüm idrarı temizlemek için sonda kullanmanız gerekebilir. 

Biyolojik terapi (bağışıklık terapisi)

Bağışıklık terapisi olarak da bilinen biyolojik terapiyle vücudun kanserli hücrelerle savaşmasına yardımcı olmak amacıyla bağışıklık sistemine sinyaller gönderilir. Mesane kanseri için biyolojik terapi genellikle idrar kanalı veya direk olarak mesane yoluyla gerçekleştirilir (mesane içi terapi).

Mesane kanserine karşı kullanılan biyolojik terapi ilaçları şunlardır:

• Bağışıklık geliştirici bakteri. Bacille Calmette-Guerin (BCG) tüberküloz aşılarında kullanılan bir bakteridir. Bu bakteri mesaneden tahrişe ve idrarda kana neden olabilir. Bazı hastalar tedavisinin ardından grip olmuş hissine kapılabilirler.
• Bağışıklık sistemi proteininin sentetik bir versiyonu. İnterferon, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşmada vücuda yardım etmek amacıyla ürettiği proteindir. İnterferon adı verilen interferonun sentetik bir çeşidi mesane kanseri tedavisinde kullanılabilir. İnterferon alfa bazen bağışıklık sistemi geliştirici bakteriyle birlikte uygulanabilir. İnterferon alfa grip benzeri belirtilere neden olabilir.  

Biyolojik terapi, kanserin tekrar oluşumunu engellemek için mesane tümöründen transüretral parça alımının ardından uygulanabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi kanserli hücreleri yok etmek için uygulanan ilaç tedavisidir. Mesane kanseri için kemoterapi tedavisi iki veya ikiden fazla ilacın birlikte kullanılmasını gerektirir. İlaçlar koldan damar içi yoluyla hastaya verilebilir (intravenöz) veya doğrudan idrar yoluna uzatılan bir boruyla mesaneye uygulanabilir (mesane terapisi).

Kemoterapi, cerrahi müdahalenin ardından geriye kalan kanserli hücreleri yok etmek amacıyla uygulanabilir. Ayrıca ameliyattan önce de uygulanabilir. Bu durumda kemoterapiyle tümör küçültülür ve cerrahın daha az invazif (saldırgan) bir ameliyat gerçekleştirmesi sağlanır.  

Radyasyon terapisi

Radyasyon terapisinde kanserli hücreleri yok etmek için yüksek enerjili ışınlar kullanılır. Radyasyon terapisi vücut dışında bir makineyle (dış ışın radyoterapisi) veya vücut içerisinde mesaneye yerleştirilen bir aletle (brakiterapi) gerçekleştirilir. 

Radyasyon terapisi cerrahi müdahaleden önce tümörü küçülterek operasyonu kolaylaştırmak amacıyla veya cerrahi müdahalenin ardından geriye kalabilecek kanserli hücreleri yok etmek amacıyla uygulanabilir. Radyasyon terapisi bazen kemoterapiyle birlikte uygulanabilir.

Alternatif tedavi

Hiçbir tamamlayıcı veya alternatif mesane kanseri tedavisi mesane kanserini iyileştirmeye yardımcı olmaz; fakat doktorlar bazı tamamlayıcı ve alternatif yaklaşımları içeren mesane kanseri önleme yöntemleri üzerinde çalışır. Mesane kanseri riskinden veya kanserinizin tekrar ortaya çıkabileceğinden endişe duyuyorsanız bazı tamamlayıcı ve alternatif tedavi yöntemlerini deneyebilirsiniz. Tedavi seçenekleri konusunda doktorunuzla görüşün. 

Vitaminler

Meyve ve sebzeler vücudunuz için gerekli vitaminleri almanın en güvenli yoludur. Bazı araştırmalar E vitamini gibi bazı vitaminlerin yüksek miktarlarda tüketilmesinin mesane kanseri riskini azaltacağını ileri sürüyor. Buna karşın diğer çalışmalar bu konuda bir tespit gerçekleştirmemiştir.

 

Ne kadar dozda vitaminin en güvenli ve en etkili olduğunu anlayabilmek daha fazla çalışma gerekir. O zamana kadar vitaminler bakımından zengin meyve ve sebzeler tüketilmelidir. Vitamin takviyeleriyle ilgileniyorsanız hangi dozda takviye alabileceğiniz konusuna ilişkin olarak doktorunuzla görüşün.

Yeşil çay

Yeşil çayın sağlığımıza birçok katkısı bulunur; fakat mesane kanseri riskini azaltıp azaltmadığı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar umut vericidir. Bununla birlikte insanlar üzerinde yapılan çalışmalar farklı sonuçlar vermiştir. Örneğin, yapılan bir çalışma yeşil çay içen kişilerde mesane kanseri riskinin azaldığı gösterirken diğer bir çalışma uzun yıllar yeşil çay içmenin mesane kanseri riskini artırdığını göstermiştir. Yeşil çayın mesane kanserini önlemede yararlı mı yoksa zararlı mı olduğunu anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Yaşam Tarzı

Rahatsızlıkla Mücadele ve Destek

Mesane kanserinizin tekrar ortaya çıkacağı endişesiyle yaşamak geleceğiniz üzerinde kontrolünüzün çok az olduğu hissine kapılmanıza neden olabilir. Buna karşın mesane kanserinin tekrar ortaya çıkmayacağını garantisi olmadığı için bu stresle baş etmek için bazı adımlar atabilirsiniz.

Zaman içerisinde sizin için doğru yönteme karar vereceksiniz. O zamana kadar şu yöntemleri deneyebilirsiniz:

• Takip testi programı oluşturun ve her randevuya düzenli olarak gidin. Mesane kanseri tedavinizin ardından doktorunuzdan sizin için özel bir takip testi programı hazırlamasını isteyin. Her sistoskopi incelemesinden önce kendinizi endişeli hissedebilirsiniz ve kanserin geri gelmiş olmasından veya huzursuz edici incelemelerden korku duyabilirsiniz. Bu endişenin sizi randevulara gitmekten alıkoymasına izin vermeyin. Bunun yerine endişelerinizle baş etmenin yollarını deneyin. Bir günlüğe düşüncelerinizi yazın, bir arkadaşınızla konuşun veya meditasyon gibi rahatlama tekniklerini deneyin. 
• Kanserin geri gelmesi ihtimaline karşı hazırlık olun. Kendinize dikkat edin ve sebze, meyve ve tam tahıl ürünleri bakımından zengin bir beslenme programı uygulayın. Haftanın çoğu günü günde en az 30 dakika egzersiz yapın ve vücudunuzun yeterince dinlenmesi için düzenli uyuyun.  
• Mesane kanserini yenmiş diğer kişilerle konuşun. Sizinle aynı korkuları paylaşan mesane kanserini yenmiş diğer kişilerle iletişime geçin. Yaşadığınız çevredeki yerel destek gruplarına başvurun veya internetten bazı destek sitelerine üye olun. 

Önleme

Önlem

Mesane kanserini önlemenin kesin bir yöntemi olmasa da kanser riskini azaltmak için bazı adımlar atabilirsiniz. Örneğin:

• Sigara içmeyin. Sigara içmeyerek kansere neden olan kimyasalların mesanenizde birikmesini engelleyebilirsiniz. Sigara içmiyorsanız, sigaraya başlamayın. Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakma planı konusunda bir doktora danışınız. Destek grupları, ilaç tedavileri ve bazı diğer yöntemler sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilir.
• Kimyasallara karşı dikkatli olun. Kimyasallarla temas gerektiren bir işte çalışıyorsanız kimyasallara maruz kalmanızı önleyecek tüm güvenlik önlemlerini almaya özen gösterin.
• Gün boyu su için. Özellikle su olmak üzere sıvı tüketin. Sıvılar idrarınızda biriken toksik maddeleri sulandırır ve mesanenizden daha çabuk atılmasını sağlar.
• Farklı meyve ve sebzeler tüketin. Sebze ve meyveler bakımından zengin bir beslenme programı oluşturun. Meyve ve sebzelerdeki antioksidanlar kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.