• İçindekiler
• Nedir
• Türleri
• Sebepleri
• Önlem
• Teşhisi
• Tedavisi
• Seyri

Nedir

Pankreas Kanseri

Gelişmiş ülkelerde her yıl 37.000 civarında kişiye pankreas kanseri tanısı konulur. Yani ortalama olarak her 76 kişiden birinde bu hastalık gelişir. Pankreas kanserinin kadınlarla erkekleri etkileme oranı aynıdır ve neredeyse her zaman 45 yaş üstünde görülür.

Pankreas kanseri ülkemizde en yaygın görülen 10 kanser türü içine ancak girebilir. Bununla birlikte pankreas kanserinin teşhis edilmeden önce sessizce yayılma eğilimi göstermesi, onu dördüncü ölümcül kanser türü haline getirir.

Türleri

Türleri

Pankreas kanseri, pankreasın hangi kısmının etkilenmiş olduğuna bakılarak sınıflandırılır: Sindirim salgılarının (ekzokrin) üretildiği kısım ya da insülin ya da diğer hormonların (endokrin) üretildiği kısım.

Ekzokrin Pankreas Kanseri

Pankreas kanserinin birkaç çeşidi olsa da vakaların %95’i adenokarsinom (gudde dokusundan kaynaklanan kötü huylu tümörlere verilen genel ad) pankreasa bağlıdır.

Daha az yaygın biçimde görülen diğer ekzokrin pankreas kanseri çeşitleri şunlardır:

• Adenoskuamöz karsinom (karsinom: salgı epiteli ya da deri dışı bir örtü epitelinden gelişen kötü huylu tümör)
• Skuamöz hücreli karsinom
• Büyük hücreli karsinom
• Asinik hücreli karsinom

Ekzokrin pankreas, pankreasın %95’lik kısmını kapsar. Yani, pankreas kanserlerinin çoğunun bu kısımda gelişiyor olması şaşırtıcı bir durum değildir.

Endokrin Pankreas Kanseri

Pankreastaki diğer hücrelerin ürettiği hormonlar doğrudan kan dolaşımına verilir (endokrin sistem). Bu hücrelerin birinde kanser gelişmesine pankreas nöroendokrin kanseri ya da adacık hücre kanseri denir.

Endokrin pankreas kanseri oldukça nadir görülür ve hücrenin ürettiği hormon türüne göre isimlendirilir.

• İnsülinom (insülin üretilen hücrelerde görülür)
• Glukagonoma (glukagon üreten hücrelerde görülür)
• Somatostatinoma (somatostatin üreten hücrelerde görülür)
• Gastrinoma (gastrin üreten hormonlarda görülür)
• VIPoma (vazoaktif intestinal peptid [VIP] üreten hücrelerde görülür)

Endokrin tümörleri genellikle kanser değildir; habis olmayan urlardır. Bu “iyi huylu” tümörler pankreas kanseri olarak düşünülmez. Yine de büyüyebilir ve sağlıksız miktarda hormon salgılayarak sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ampula Kanseri (Ampula Vateri Karsinomu)

Kanser pankreasın ince bağırsağa açıldığı tüpte (kanalda) meydana gelebilir. Bu, teknik açıdan pankreas kanseri olmasa da, ampula kanseri pankreas kanseriyle benzer belirtiler gösterir ve benzer yöntemlerle tedavi edilir.

Sebepleri

Sebepler

Pankreas kanseri, pankreastaki hücrelerin büyümesi, bölünmesi ve kontrol edilemez biçimde çoğalmasıyla oluşur. Pankreas kanserinin kesin nedeni bilinmiyor.

Sigara içmek pankreas kanseri için ana risk faktörüdür. Sigara, pankreas kanseri oluşma riskini hemen hemen ikiye katlar. Diyabet ya da kronik pankreatit hastalığı olan kişilerde de pankreas kanserinin görülme riski yüksektir.

Yaş, erkek cinsiyet ya da aile öyküsü pankreas kanseri için diğer risk faktörleridir.

Önlem

Önlem

Pankreas kanserinden korunmak için bilinen bir yöntem yoktur. Ama sigara içmemek, sağlıklı kilonun korunması ve sebze temelli beslenmek pankreas kanseri meydana gelme riskini azaltabilir.

Teşhisi

Teşhis

Kişinin sağlık geçmişinin sorgulanması ve fiziksel muayenesine ilave olarak görüntüleme testleri pankreas kanseri teşhisi konulmasında yardımcı olacaktır. Bu testler şunlardır:

• Ultrason
• Manyetik Rezonans görüntüleme (MR)
• Endoskopik Retrograd Kolanjiyopankreatografi (ERCP)

Pankreas kanserine kesin tanı konulabilmesi için kanser dokusundan örnek alınmalıdır (biyopsi). Biyopsi, endoskopi esnasında deriden iğne girilmesiyle ya da bir operasyonla gerçekleştirilebilir.

Tedavisi

Tedavi

Pankreas kanseri birkaç yöntemle tedavi edilebilir. Bu yöntemler tek başlarına ya da bir arada uygulanabilir.

• Ameliyat
• Kemoterapi
• Radyoterapi (ışın tedavisi)
• Palyatif tedavi (şifanın olası olmadığı dönemde hastayı rahatlatacak tedavi)

Ameliyat, genelde pankreas kanserini iyileştirebilmek için yapılır. Ama bazı durumlarda belirtileri azaltmak ya da önlemek için de yapılabilir. Pankreas kanserinin ilerlemesini engellemek için ameliyatla ya da ameliyat yapılmaksızın; kemoterapiyle radyoterapi, genellikle de ikisi beraber uygulanır. Palyatif tedaviyse pankreas kanseri olan ve iyileşmesi mümkün görünmeyen kişilerin rahatsızlıklarını azaltmak için uygulanan bir tedavidir.

Seyri

Seyri

Pankreas kanseri ciddi bir sağlık sorunudur. Çoğu vakada, teşhis konulduğunda pankreas kanseri çoktan yayılmıştır ve tam tedavi olasılığı düşüktür. Tedavi, kişilerin daha uzun yaşamalarını ve daha iyi hissetmelerini sağlayabilir. Pankreas kanserinin tedavisinde daha etkili yöntemler bulmak için klinik çalışmalar sürdürülüyor.