Tıkanmış tüplere bağlı olarak kısır olduğunuz haberini aldıysanız, tıkanıklığın nedeninin büyük bir olasılıkla pelvik enflamatuvar hastalık olduğunu öğrenmek de sizi şaşırtabilir. Bu, kısırlığın önde gelen nedenidir ve ne yapmanız ve ne aramanız gerektiğini bilirseniz önlenebilir bir durumdur.

Pelvik enflamatuvar hastalığa, PEH, genellikle serviksiniz yoluyla üreme organlarınıza giren bakteriler neden olur. En sık görülen failler cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla ilişkili bakterilerdir ve cinsel partnerinizi seçerken dikkatli olmanız bu yüzden çok önemlidir. Sizden başka eşi olmayan bir partnerinizin olması en iyi seçimdir. Fakat cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar PEH’nin tek nedeni değildir.

Ayrıca diğer bakteri ve organizmalar da bu hastalığa neden olabilir. Bu yüzden antiseptik suyla temizlenmek kötü bir fikirdir. Diğer failse bazı rahim içi araçlardır. Bazı jinekolojik ameliyatlar ve muayeneler de olası nedenlerdir. Bu daha çok organizmaların içeri geçmesine olanak sağlayan olgunlaşmamış serviks sorunu gibidir ve bu yüzden, en yüksek PEH riskini 25 yaşın altındaki kadınlar taşır.

Bunları daha önce hiç duymadıysanız sizin için şaşırtıcı olabilir. Pelvik enflamatuvar hastalığınız varsa veya geçirmişseniz bundan habersiz olmanız da mümkündür, çünkü birçok kadın ya çok az belirti gösterir ya da hiç göstermez. Kısır olduğunuzu öğrendiğinizde durumu daha da üzücü yapan budur. Her yıl 1.000.000’u aşkın kadının doktora başvuracak kadar güçlü belirtiler yaşadıkları tahmin ediliyor. Bazıları belirtileri sessizce yaşayanların da en az bu kadar olduğunu tahmin ediliyor. Birçoklarının doktora gidecek kadar şiddetli belirtilerinin olmadığı düşünülürse sayının çok daha fazla olduğunu tahmin etmek zor değil.

Bu hastalık inflamasyona ve enfeksiyona neden olur. Bunlar da karşılığında etkilenen organlar arasında skarlaşmaya neden olur. Fallop tüplerinizde kısmen veya tamamen tüplere neden olan da işte bu skarlaşmadır. Ya sperm döllemek üzere yumurtaya yetişemez ya da sperm yumurtaya ulaşır (kısmen tıkanmış tüplerde) ama döllenmiş yumurta fallop tüpünden uterusa doğru geriye geçemez. Takılır kalır. Bu ikinci durum ektopik hamilelikle sonuçlanabilir ve aslında PEH’den mustarip olanların yaklaşık %9 ile %15’i bunu yaşar.

O halde her yıl bundan mustarip olup tıkanmış tüpler nedeniyle kısırlaşanların sayısı nedir? Öncelikle PEH’nin kolayca nüksettiğini ve her nüksedişle daha fazla zarara neden olduğunu ve üçüncü seferde kısır olma olasılığınızı %50 artırdığını bilin.

Her yıl en az bir milyon kadının akut pelvik enflamatuvar hastalığa yakalandığı biliniyor. Buna doktora gidecek kadar şiddetli belirtiler yaşamayan kadınların bilinmeyen sayısını da ekleyin. Buna da bir milyon diyelim. PEH’a yakalanan kadınların en az %12’si sonuçta kısır olur (bazı yetkililer daha yüksek bir yüzdeden bahsediyor). Bu, her yıl 240.000 kadın demektir. Üstelik hastalığın ilk ortaya çıkışında. Daha önce söylediğimiz gibi bu yüzde üçüncü seferde %50’ye çıkıyor, bu yüzden bundan etikelenen kadınların sayısının daha çok olduğunu tahmin edebilirsiniz.

O halde pelvik enflamatuvar hastalığın kısırlığa neden olan tıkanmış tüplere yol açtığı üzücü haberini aldınız. Hala bir çocuk istiyorsanız ne yaparsınız? IVF’nin (tüp bebek) son şansınız olduğu size söylenecektir. Oysa tubal ameliyat fallop tüplerinizin tıkanmış kısmını alabilir ve doğal yoldan kendi çocuğunuza sahip olma şansınızı artırabilir. Çoğu vakada tubal ameliyat hem oldukça başarılı hem de daha az pahalıdır.

Ama bu arada kadınlar, PEH’ye yakalanma olasılıklarını en aza indirmek için uygun muayenelerden geçtiklerinden emin olmalıdırlar. Ayrıca cinsel partner seçiminde de çok dikkatli olmalı ve antiseptik suyla temizlenmekten kaçınmalıdırlar, böylece hastalığı geçirmeme olasılıkları yükselecektir. Pelvik enflamatuvar hastalığı engellemek için çok geç kalanlar, diğer seçenekleri denemeden önce, tıkanmış tüpler için tubal ameliyatı düşünmelidirler.