• İçindekiler
• Riskleri Azaltmak
• Risk Grupları

Riskleri Azaltmak

Şeker hastasıysanız, diyabetik nöropati denilen bir tür sinir sistemi ağrısı veya hasarından şikayetçi olmanız yüksek bir olasılık. Seattle’daki Washington Üniversitesi Tıp Merkezi’nin Diyabet Bölümü’ndeki bilimadamları “Şeker hastalarının nöropatinin herhangi bir türüne yakalanma olasılığı yüzde 60” diyorlar. “Şeker hastalığının türü tip1 de tip2 de olsa, iki türde de nöropatiye yakalanma olasılığı büyük ihtimalle eşit,” diye belirtiyorlar.

El ve ayaklarınızda karıncalanma, ağrı veya uyuşma hissediyor olabilirsiniz. Bunlar, çevresel nöropati denen diyabetik sinir zedelenmesinin tipik belirtileridir. Ya da otonom nöropati adı verilen ve kalp, mide, mesane veya cinsel organınıza sinyaller yollayan sinirlerinizde hasar oluşmuş olabilir. Sinir sistemindeki hasarların bir başka türü de sinirlerin “suskun” olduğu, hiçbir belirti yaşamadığınız durumdur.

Uzmanlara göre bazen sinirlerdeki tahribat, kişiye şeker hastalığı tanısı konulmadan önce de başlayabilir. “Kan şekeri seviyelerinin aşırı yüksek olduğu, ama şeker hastalığı teşhisi konacak kadar yükselmediği bir durum olarak tanımlanan gizli şeker hastalığı olan kimselerde bile nöropati görülebilir.”

Neyse ki diyabetik nöropatiye yol açan risk faktörlerinin çoğunun kontrolü sizin elinizdedir. Bu da, sinir sistemi ağrısı ve hasarının oluşumunu önleyemeseniz de, ilerlemesini yavaşlatabilirsiniz demektir. Kan şeker seviyenizi sıkı takiple normal değerlerde tutarak, sinir sistemi hasarı ve diyabetle ilgili her türlü komplikasyon riskini düşürebilirsiniz.

Kan şekeri seviyenizi ne kadar kontrol altında tutarsanız, nöropatinin ilerlemesini de o kadar engellemiş olursunuz. Sağlıklı bir hayat tarzı sürmek, kalbinizde oluşacak bir rahatsızlığı, felç ve diyabetle ilgili her türlü komplikasyon riskini de azaltır. Bu yüzden, komplikasyona neden olabilecek risk faktörlerinden haberdar olun ve kontrol edebileceklerinizi kontrol altına alın.

Risk Grupları

Diyabetik Nöropati İçin Tehlikede Misiniz?

1. Kan Şekeriniz Yüksek.

Risk: Şeker hastalığı bulunan kişiler arasında, sinir sistemi ağrı ve hasar riski en yüksek grup hangisidir? Kan şekeri seviyelerini kontrol edemeyenler.

Ne yapabilirsiniz?: Şekerinizi kontrol etmenin bazen bedensel olmaktan çok zihinsel bir durum olduğunu aklınızda bulundurun. Daha fazla motive olabilir, egzersizlerinizi aksatmadan yapabilirsiniz. Ayrıca, sağlıklı ama bir o kadar da lezzetli farklı yemekler hazırlayabilmek için biraz yardım almanızda bir sakınca yoktur. Ama her şeyi “kusursuz” yapıyorsanız ve kan şekeri seviyeniz hala yükseklerde seyrediyorsa, belki de planlarınızda değişiklik yapmalı ve kan şekeri seviyenizi dengelemeye yardımcı olacak ilaçlar almalısınız.  

2. Yıllardır Şeker Hastasısınız.

Risk: Sinir sistemi ağrı ve hasarı, 25 yıldan daha uzun süredir şeker hastası olan kişilerde daha yaygındır.

Ne Yapabilirsiniz: Kan şekerinizi doktorunuzun yönlendirmesi doğrultusunda evde sık sık ölçün. Ayrıca, uzmanlar vücudunuzda son 2-3 aydır seyreden şeker düzeyini ölçen Hemoglobin A1c testini yılda en az iki kez yaptırmanızı öneriyor. Hatta uzmanlar ekstra tedbir olarak bu testi daha sık yaptırmanızı uygun görüyor. Konunun uzmanları, “Bu test 3-4 ayda bir yapılmalıdır. Bu durum, kişiye göre değişse de, biz yine de tedbirli olmalıyız. Ayrıca bu test, hastanın kan şekeri düzeyiyle ilgili eksikleri tamamlamaya yardımcı olan çok önemli bir bilgi kaynağıdır,” diyorlar.

3. Şişmansınız.

Risk: Şeker hastaları bir de ek olarak şişmanlarsa, başları çifte belada demektir. Şişmanlık, diyabetik sinir hasarı dışında, kalp krizi ve felç gibi diyabet kaynaklı hayati tehlike taşıyan komplikasyonlar açısından da riski ikiye katlar.

Ne Yapabilirsiniz: Oldukça fazla duygusal anlamlar yüklediğimiz yiyecekler, ruhsal açıdan iyi veya kötü hissetmemizin de göstergesi olduğundan, herkes kilo verirken zorlanır. Bu yüzden kilo fazlanız varsa, sabırlı ama aynı zamanda istikrarlı olun. Uzmanlara göre fazladan birkaç kilo vermek bile sağlığınızı düzeltmek adına büyük bir adım olabilir. Bu riski, uzun süreye yayılan ve güvenli bir şekilde kilo kaybettiren dengeli bir beslenme ve egzersiz programı ile azaltabilirsiniz. Diyabetik sinir hastalığınız zaten varsa, kilo vermek ayaklarınıza binen yükün hafiflemesine de fazlasıyla yardımcı olur.

4. Kan Yağlarınız Hedeflenen Düzeyde Değil.

Risk: Kan yağlarınızdaki dengesizlik, diyabetik nöropatiye yakalanma olasılığınızı yükseltir. Şeker hastalığı olan kişilerde, kan dolaşımımızdaki yağlardan biri olan trigliserit seviyesi genellikle aşırı yüksektir. Vücuttaki kötü kolesterol (LDL) seviyesi de yüksekse durum daha da kötüleşir ve kalp krizi riski artabilir. Tatsız bir gerçek: Amerikan Diyabet Birliği’nin açıklamasına göre şeker hastalığı olan kişilerin ölüm sebeplerinin yüzde 65’i kalp krizi veya felç kaynaklıdır.

Ne Yapabilirsiniz: Kan yağları değerlerinizden emin değilseniz, mutlaka hemen baktırın. Kolesterolünüzü senede en az bir kez ölçtürün.

Şeker hastalarının çoğunun, test yaptırma konusunda önlerine konulan hedefler bu şekildedir.