• İçindekiler
• Alerji Ve Astım
• Alerjenler
• Alerji Aşısı

Alerji Ve Astım

Alerji ve Astım

Astım atağı, astım belirtilerinin daha kötüye gitmesi demektir. Astım atağı, hassas kişilerin, solunum yollarında inflammasyonun gelişimine neden olan alerjiyle birlikte  artabilir.

Alerji Nedir? 

Alerji vücudun direncinin polen, küf, hayvan tüyü, derisi veya salyası gibi normalde zararsız maddelere reaksiyon göstermesidir. Bağışıklık sistemi, bu maddeler karşısında vücudu savunmak için harekete geçer. Alerjisi olan kişilerin bağışıklık sistemi, alerjenlerle, vücuda zarar veriyorlarmış gibi savaşır. Alerjenler, alerjik reaksiyon sırasında, bağışıklık sisteminde bir dizi reaksiyonu başlatır.

Hangi alerjiler astıma neden olur?

Solunum yoluyla alınan alerjenler

Alerjik astımı olan kişilerin çoğu, alerji yapan maddeleri solunum yoluyla alır. Saman nezlesi veya diğer mevsimsel alerjiler, alerjisi olanlar, hassas oldukları maddelerle karşılaştıklarında oluşur.

Solunum yoluyla alınan en yaygın alerjenler şunlardır:

• Hayvan deri ve salyası
• Toz akarları
• Hamamböceği dışkısı
• Küf
• Polen

Bütün uzman doktorlar, alerjisi ve astımı olan kişilere, solunum yoluyla alınan ve astım semptomlarını tetikleyen alerjenleri tespit etmelerini tavsiye ederler.

Yiyecek alerjileri

Yiyecek alerjisi nadiren astıma yol açar, ancak hayati tehlike yaratan reaksiyonlara neden olabilir. Alerjiye yol açan yiyeceklerin en bilinenleri şunlardır:

• Yumurta
• İnek sütü
• Fıstık
• Soya
• Buğday
• Balık
• Karides ve diğer deniz ürünleri
• Salatalar ve taze meyveler

Sodyumbisülfat, potasyumbisülfat, sodyum metabisülfat , potasyum metabisülfat  ve sodyum sülfat gibi yiyecekleri koruyan katkı maddeleri astımı tetikleyebilir. Yiyeceklerin işlenmesi ve hazırlanmasında sıkça kullanılan bu katkı maddeleri, aşağıdaki yiyeceklerde bulunabilir: 

• Kuru meyveler ve sebzeler
• Patates (paketlenmiş ve hazır)
• Şarap ve bira
• Şişelenmiş limon suyu
• Küçük karides (taze, donmuş veya hazır)
• Turşu

Çoğu kişide yiyecek alerjisinin belirtileri kaşıntı, bulantı, kusma ve ishal olarak kendini gösterir.  Eğer yiyecek alerjisi astım atağını tetiklerse, bu alerji belirtilerini hırıltı ve nefes almakta zorlanma takip eder. Hızlı hareket edilmezse, anafilaksi (boğazın şişip nefes almayı engellemesi) gelişebilir.

Astım atağına bir yiyeceğin sebep olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuzla bu konuyu görüşün. Deri testi yapılarak, bu yiyeceklere karşı alerjiniz olup olmadığına karar verilebilir.

Alerjenler

Alerjim ve astımım varsa ne yapmalıyım?

Alerjiniz ve astımınız varsa, alerjik olduğunuz maddelerden uzak durun.  En bilinen alerjenlerden korunmanın ve astım ataklarını engellemenin yolları aşağıdadır:

Toz akarları

• Yastıkları, yatakları ve somyaları alerjenlere karşı dirençli, fermuarlı hurçlara koyun.
• Yatak örtülerini haftada bir sıcak suyla yıkayın.
• Evde sigara içilmesine müsaade etmeyin.
• Temizlik yaparken, toz alırken veya boya yaparken, toz ve kimyasal maddelerden korunmak için maske takın ve eldiven giyin.
• Evinizi en az haftada iki defa süpürün.
• Toz ve küfü azaltmak için kilim ve benzeri yaygılar kullanmayın. Evde kilim ve koltuk örtüsü varsa, bunların yıkanabilir olmasına dikkat edin.
• Mümkünse halı yerine parke kullanın, eğer halı kullanmak zorunda kalırsanız kısa tüylüleri seçin.
• Üzerinde toz toplandığından jaluzi veya uzun perde kullanmayın, eski perdelerinizi güneşlikle değiştirin ve yıkanabilir perdeleri 2 ila 4 haftada bir yıkayın.
• İdeali halı kullanmamaktır. Eğer halınızı kaldıramıyorsanız alerjene dirençli, torbası olan ve tüylerin her katını temizleyebilen elektrik süpürgesiyle sıkça süpürün. Süpürürken maske kullanın. Eğer çocuğunuzda astım varsa çocuğun bulunduğu yeri süpürmeyin. Toz akarları için özel deterjanlar kullanın. Doktorunuzdan bu ürünler hakkında bilgi alabilirsiniz.
• Avize ve pencere içleri de dahil olmak üzere, tozlu yüzeyleri nemli bezle sık sık temizleyin.
• Evde fazla ıvır zıvır bulundurmayın. Oyuncak ve kitapları raflara ve çekmecelere kaldırın.
• Eski usül doldurulmuş oyuncakların yerine yıkanabilir olanları tercih edin.
• Bütün eşyalarınızı çekmecelerde saklayın ve çekmeceleri kapalı tutun.
• Havalandırma borularına filtre takın, tozlanıp tıkandığında değiştirin.
• Kuş tüyü yastık ve yorgan kullanmayın.
• Evdeki nem oranı (yüzde 25 ila yüzde 40 kadar) az olmalıdır, bunun için nemi emen aletler kullanın.
• Klimaların filtrelerini düzenli olarak değiştirin. 

  Küf ve küflenme

Küfe alerjiniz varsa, astıma çevirmemesi için aşağıdaki yöntemleri deneyin:

• Nemli alanları sık sık havalandırın. Nemi emen bir makineyle nem oranını  yüzde 25 ila yüzde 40 arasında tutun.
• Mümkünse klima kullanın.
• Banyoyu düzenli olarak küfü gideren temizlik maddeleriyle temizleyin. Buharı dışarı atması için vantilatör takın. Banyoya halı döşemeyin.
• Banyoya canlı çiçek koymayın.
• Boya yaptığınızda, boyanın içine küfü engelleyen katkı maddeleri koyun.
• Yaprak ve bahçe atıkları gibi küf kaynaklarının eve girmesine engel olun.
• Görünen küfleri, yüzde 5 çamaşır suyu ve az miktarda deterjan içeren suyla temizleyin.
• Banyodaki perdeleri ve fayansları küfü yok eden deterjanlarla temizleyin.
• Bodrum ve atölye gibi küf tutan, böceklerin ürediği veya gübre yığınlarının olduğu yerlerden uzak durun. Bu yerleri başkasına temizletin.
• Nemli elbise ve ayakkabıları ardiyeye kaldırmadan önce havalandırın.
• Çamaşır makinesindeki nemli giysileri hemen çıkartın, çünkü nemli giysilerde küf çabuk ürer.
• Evde canlı çiçek tutmayın, zira toprak küf oluşumunu hızlandırır.
• Şömine odunlarını evin dışında saklayın.
• Eğer küfe alerjiniz varsa bahçede tırmıkla yaprak toplamayın, samana veya çürümüş bahçe atıklarına dokunmayın.

Böcekleri engelleme

Birçok evde ve apartmanda hamam böceği ve diğer böcekler mevcuttur. Bazı astımlı kişilerin, bu böceklerin dışkılarındaki bir proteine alerjileri vardır. Astıma, alerji kontrolüyle engel olmak için, aşağıdaki tedbirleri alarak evinizde böcek kontrolü yapabilirsiniz.

• Böcek tuzağı kullanın.
• Böcek spreyi evde kimse yokken kullanılmalıdır. Çocuklarınız eve geri dönmeden önce, evi bir kaç saat havalandırın.
• Hamam böcekleri çok nemli ortamda yaşadıkları için, evinizdeki su kaçaklarını tamir edin.
• Yiyeceklerinizi kapaklı kutularda saklayın. Yemekten sonra bulaşıkları yıkayın ve yerleri süpürün.

Polen

Polen, çiçekli bitkilerde oluşan yumurta şeklinde parçacıklardır. Polenden kaçmak çok zordur, çünkü havadan temizlenemez. Bitkilerin polenlenme zamanları farklıdır. Havanın durumu, havadaki polen miktarına etki eder. Sıcak, kuru ve rüzgârlı hava daha fazla polen uçuşmasına sebep olur. Genelde polen sezonu Şubattan Ekime kadardır.

• Polen miktarının çok yüksek olduğu sabahın erken saatlerinde, dışarıdaki faaliyetleriniz sınırlayın.
• Polen miktarının yüksek olduğu nemli ve rüzgârlı havalarda evde kalın.
• Polen sezonunda camlarınızı kapatın.
• Eğer mümkünse klima kullanın.

  Ev hayvanlarının deri ve tüyleri

• Çocuğunuz veya siz ev hayvanlarına karşı alerjikseniz, ev hayvanı beslememeniz gerekir.
• Ev hayvanı olan arkadaşlarınızı, aile fertlerini ziyaret etmemeye çalışın. Ziyaret etmek zorunda kalırsanız, ziyaretten önce astım ve alerji ilacınızı alın. Ziyaretiniz sırasında hayvanlarla temas etmemeye çalışın.
• Evinizde köpek veya kedi varsa yaşam alanını sınırlayın. Sizin ve çocuğunuzun yatak odasına girmesine hiçbir zaman izin vermeyin.
• Ev hayvanlarınızı haftada bir yıkayın.
• Halı sayısını en aza indirin. Hayvanların deri ve tüyleri temizlenene kadar halıda kalır.

  Yiyecek  alerjileri: 

Alerjenlere engel olmak çok zordur. Ev dışında yemek yediğinizde, astım atağını engellemek için daima yiyeceklerin içeriklerini okuyun ve yiyeceklerin nasıl hazırlandığını öğrenin.

Alerji Aşısı

Alerji aşısı

Alerjiniz için, bağışıklık sisteminizin aşırı tepkisini kontrol etmeniz önemlidir. Doktorunuz bunu alerji iğnesiyle yapar. Alerji iğnesinde, alerjiniz olan maddeden küçük bir miktar bulunur. Bu iğneleri devamlı yaptırdığınızda, vücudunuzun alerjik reaksiyona direnci artar. Doktorunuza alerji iğnesine reaksiyonunuzun olup olmadığını sorun.