Tanımı

Brusella hayvanlardan insanlara yayılan- en sık olarak pastörize edilmemiş süt, peynir ve diğer süt ürünleri yoluyla- bulaşıcı bir hastalıktır. Daha nadir olarak bruselloza sebep olan bakteriler hava yoluyla veya enfekte hayvanlarla doğrudan temas yoluyla yayılabilir.

Bruselloz semptomları arasında ateş, eklem ağrısı ve bitkinlik bulunur. Enfeksiyon genellikle antibiyotiklerle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Ama tedavi birkaç hafta alabilir ve nüksetmeler yaygındır.

Bruselloz Amerika’da sık görülür olmasa da dünyada yüz binlerce insanı ve hayvanı etkiler. Pasterize edilmemiş süt ürünlerinden sakınmak ve hayvanlarla veya laboratuarda çalışırken tedbirler almak brusellozun önlenmesine yardımcı olabilir.

Semptomları

Brusellozun semptomları enfekte olduktan sonra birkaç gün veya birkaç ay zarfında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Belirti ve semptomlar gribinkilere benzer ve aşağıdakileri içerir: 

  • ateş
  • titreme
  • terleme
  • güçsüzlük
  • bitkinlik
  • eklem, kas ve sırt ağrısı
  • baş ağrısı 

Bruselloz semptomları haftalar veya aylarca ortadan kaybolup daha sonra geri dönebilirler. Bazı insanlarda bruselloz kronikleşir, semptomlar tedaviden sonra bile yıllarca ısrar eder. Uzun vadeli belirtiler ve semptomlar bitkinliği, ateşleri, artriti ve spondiliti-omurgayı ve bitişik eklemleri etkileyen yangılı bir artrit- içerir.

Doktora Ne Zaman Görünmeli 

Brusellozu özellikle gribi andırdığı ilk evrelerde tespit etmek güç olabilir. Hızla yükselen ateşiniz, kas ağrılarınız veya alışılmadık bir yorgunluğunuz varsa ve hastalık için herhangi bir risk faktörü taşıyorsanız veya ısrarcı ateşiniz varsa doktorunuzu görün.

Sebepleri

Bruselloz bir çok vahşi ve evcil hayvanı etkiler. Büyükbaş hayvanlar, keçiler, koyunlar, domuzlar, develer, vahşi ayı ve rengeyiği özellikle hastalığa yatkındır. Bir bruselloz çeşidi fokları, su kaplumbağalarını ve bazı balinaları etkiler. Bakteriler hayvanlardan insanlara üç ana yoldan yayılır:

• Olgunlaşmamış süt ürünleri. Enfekte hayvanların sütündeki brusella bakterileri pastörize edilmemiş süt, dondurma, tereyağı ve peynirden insanlara geçebilir. Bakteriler enfekte hayvanlardan ham veya pişmemiş etten de geçebilir.

• Soluma. Brusella bakterileri havada kolayca yayılırlar. Çiftçiler, laboratuar teknisyenleri ve mezbaha işçileri bakterileri soluyabilirler.

• Doğrudan temas. Enfekte hayvana ait kandaki, semendeki veya plasentadaki bakteriler bir kesik veya başka yaradan kan akımına girebilirler. Hayvanlarla normal temas- dokunma, tarama veya oynama- enfeksiyona sebep olmadığından insanlar evcil hayvanlarından nadiren bruselloz kaparlar. Böyle olduğu halde zayıflamış bağışıklık sistemine sahip olanlar hastalıklı olduğu bilinen köpekleri ellemekten kaçınmalıdır.

Bruselloz normal olarak kişiden kişiye geçmez ama birkaç vakada kadınlar hastalığı doğum sırasında veya anne sütü ile bebeklerine geçirmişlerdir. Nadir olarak bruselloz cinsel faaliyet ile veya kirli kan veya kemik iliği nakilleri ile geçebilir.

Risk Faktörleri

Amerika’da bruselloz nadirdir. Dünyanın diğer taraflarında özellikle aşağıdaki bölgeler olmak üzere yüksek bruselloz oranları vardır: 

  • Akdeniz civarında
  • Latin Amerika’da
  • Basra körfezi yakınında
  • Hindistan alt kıtasında 

Bu bölgelerde yaşayan veya buralara seyahat eden insanların bazen köy peyniri denilen pastörize edilmemiş keçi peynirinden tüketme ihtimalleri yüksektir. Meksika’dan gelen pastörize edilmemiş keçi peyniri Amerika’daki birçok bruselloz vakası ile ilişkilendirilmiştir.

Yüksek Riskli Meslekler

Hayvanlarla çalışan veya enfekte kanla temas edenlerin bruselloz riski daha yüksektir. Örnek arasında aşağıdakiler vardır: 

  • Veterinerler
  • Mandıra çalışanları
  • Çiftlik çalışanları
  • Mezbaha işçileri
  • Avcılar
  • Mikrobiyologlar

Komplikasyonları

Bruselloz üreme sisteminiz, karaciğeriniz, kalbiniz ve merkezi sinir sisteminiz dahil olmak üzere vücudunuzun hemen herhangi bir kısmını etkileyebilir. Kronik bruselloz yalnız bir organda veya tüm vücudunuzda komplikasyonlara sebep olabilir. Olası komplikasyonlar şunlardır: 

  • Kalbin iç zarının enfeksiyonu (endokardit). Bu, brusellozun en ciddi komplikasyonlarından biridir. Tedavi edilmemiş endokardit kalp kapakçıklarına zarar verebilir veya onları parçalayabilir ve bruselloza bağlı ölümlerin önde gelen sebebidir.
  • Artrit. Osteoartrit eklemleriniz, özellikle dizlerde, kalçada, bileklerde ve omurgada ağrı, sertlik ve şişme ile dikkat çeker. Spondilit – omurganızın kemiklerin (vertebra) arasındaki veya omurganız ve pelvisiniz arasındaki eklemlerin yangısıdır- özellikle tedavisi zor olabilir ve kalıcı hasara sebep olabilir.
  • Testislerin yangısı ve enfeksiyonu (epididimo orşit). Bruselloza sebep olan bakteriler epididimizi, sperm kanalını ve testisi bağlayan sarmal tüpü, enfekte edebilir. Buradan enfeksiyon testisin kendisine yayılabilir, şiddetli olabilen şişme ve ağrıya sebep olabilir. Bruselloz prostat bezini ve böbrekleri de etkileyebilir.
  • Merkezi sinir sistemi enfeksiyonları. Bunlar beynin ve omuriliğin etrafını saran zarların yangısı olan menenjit ve beynin kendisinin yangısı olan ensefalit gibi yaşamı tehdit edici hastalıkları içerirler.

Muayenesi

Fiziksel muayenede doktorunuz: 

  • Ağrı ve sertliği kontrol etmek için eklemlerinizi oynatmanızı isteyebilir.
  • Reflekslerinizi ve kaslarınızın kuvvetini kontrol edebilir.
  • Organların büyüyüp büyümediklerini veya hassas olup olmadıklarını belirlemek için karnınıza bastırabilir.

Testleri ve Teşhisi

Doktorlar genellikle bruselloz tanısını kan veya kemik iliği numunesini brusella bakterileri için test ederek veya kanı bakterilere karşı antikorlar için test ederek doğrularlar. Bruselloz komplikasyonlarının tespit edilmesine yardımcı olması için ilave testlere ihtiyacınız olabilir, örneğin: 

  • Röntgen. Röntgen kemiklerinizde eklemlerinizde değişiklikleri açığa çıkarabilir.
  • Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MR). Bu görüntüleme testleri beyinde veya diğer dokularda yangı veya apseleri belirlemeye yardımcı olurlar.
  • Serebrospinal sıvı kültürü. Bu, beyninizi ve omuriliğinizi saran sıvıdan küçük bir numuneyi menejit ve ensefalit gibi enfeksiyonlar için kontrol eder.
  • Ekokardiyografi. Bu test kalbinizde enfeksiyon veya hasar belirtilerini kontrol etmek için kalbinizin görüntülerini yaratmak üzere ses dalgalarını kullanır.

Tedavisi ve İlaçları

Bruselloz tedavisi semptomları hafifletmeyi, hastalığın nüksetmesini engellemeyi ve komplikasyonlardan sakınmayı hedefler. En az altı hafta antibiyotik almanız gerekecektir ve semptomlarınız aylarca tam olarak gitmeyebilir. Hastalık geri dönebilir ve kronikleşebilir.

Önleme

Bruselloza yakalanma riskini azaltmak için aşağıdaki tedbirleri alın: 

  • Pastörize edilmemiş süt ürünlerinden kaçının. Amerika’da geçen yıllarda birkaç bruselloz vakası yurt içi büyükbaş sürülerinden elde edilen süt ürünleri ile bağlantılandırılmıştır. En iyisi pastörize edilmemiş süt, peynir ve dondurmadan, menşei ne olursa olsun, kaçınmaktır. Başka ülkelere seyahat edenler tüm sütlü yiyeceklerden uzak durmalıdırlar.
  • Eti iyi pişirin. Tüm etler iç ısıları 145-165 F (63-74 C) olana kadar pişirilmelidir. Dışarıda yemek terken en az orta çok pişmiş biftek isteyin. Amerika’da ülke içindeki etin brusella bakterisi içermesi olası değildir ama doğru pişirme salmonella ve Escherichia coli gibi diğer zararlı bakterileri de yok eder. Yurt dışına seyahat ederken sokak satıcılarından et almayın ve iyi pişmiş et isteyin.
  • Eldiven giyin. Veterinerler, çiftçiler, avcılar ve mezbaha çalışanları hasta veya ölü hayvanları ya da hayvan dokularını ellerken veya bir hayvana doğumda yardım ederken lastik eldiven giymelidir.
  • Yüksek riskli işyerlerinde güvenlik önlemleri alın. Laboratuar çalışanları tüm numuneleri uygun biyogüvenlik koşullarına göre ellemelidir. Maruz kalan çalışanlar derhal tedavi edilmelidir. Mezbahalar da öldürme alanının işleme alanından ayrılması ve koruyucu kıyafet kullanılması gibi koruyucu tedbirlere uymalıdır.
  • Evcil hayvanları aşılayın. Amerika’da agresif bir aşılama programı canlı büyükbaş sürülerinde brusellozu neredeyse ortadan kaldırır. Süt bakteri belirtileri için yılda iki veya üç defa test ediliyor. Bruselloz aşısı canlı olduğundan insanlarda hastalığa sebep olabilir. Bir hayvanı aşılarken kaza eseri iğne batan insanlar da tedavi edilmelidirler.
İLGİLİ MAKALE

Gece Terlemesinin Sebepleri