• İçindekiler
• Nedir
• Türler
• Tanısal Ölçütler
• İlişkili Özellikler
• Gerçekler ve İpuçları

Nedir

Nedir?

Amerikan Psikiyatri Birliği’nin Zihinsel Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı, Dördüncü Basım’da (DSM-IV) tanımlandığı gibi delüzyonel bozukluk, merkez özelliği diğer semptomatolojinin yokluğunda delüzyonların varlığı olan bir grup durumu anlatır. Modern psikiyatride çoğunlukla olduğu gibi delüzyonel bozukluk kavramı, tanısal kategorilerle ilgili sürekli evrimleşen düşünce sürekliliğinde bir noktadır.

Türler

Türler

• Erotomanyak Delüzyonel Bozukluk: Kişi, genellikle daha yüksek statüdeki birisinin kendisine aşık olduğuna inanır.
• Grandiyoz Delüzyonel Bozukluk: Şişirilmiş değer, güç, bilgi, kimlik veya özel ilişkiler delüzyonu.
• Kıskanç, cinsel partnerin sadık olmadığına inanmak.
• Persekütuar Delüzyonel Bozukluk: Kendilerine veya yakınlarına kötü davranıldığına inanırlar.
• Somatik Delüzyonel Bozukluk: Fiziksel bir sorunları, kusurları veya hastalıkları olduğuna inanırlar.
• Karışık Tip Delüzyonel Bozukluk: Önceki türlerin birden fazlasının olması.

Tanısal Ölçütler

Tanısal Ölçütler

1. En az 1 ay süreli tuhaf olmayan kuruntular (yani gerçek yaşamda olan, takip edilmek, zehirlenmek, hastalık bulaştırılmak, uzaktan sevilmek, eş ya da sevgili tarafından aldatılmak, bir hastalığa sahip olmak gibi durumları içerir.)
2. Şizofreni için A Kriteri asla karşılanmamıştır. Not: Delüzyonel Bozuklukta, kuruntu konusuyla ilişkili dokunma ve görmeyle ilgili halüsinasyonlar olabilir.

Şizofreninin A Kriteri her biri, 1 aylık sürenin (veya başarılı şekilde tedavi edilmişse daha az sürenin) önemli kısmında mevcut olmuş aşağıdakilerden ikisinin (veya daha fazlasının) varlığını gerektirir.

1. Delüzyonlar
2. Halüsinasyonlar
3. Düzensiz konuşma (mesela sık konudan ayrılma veya tutarsızlık)
4. Büyük oranda düzensiz veya katatonik davranış
5. Olumsuz belirtiler, yani duygusal sığlaşma, aloji veya irade kaybı

Not: Şizofreninin A Kriterleri, kuruntular tuhafsa veya halüsinasyonlarda kişinin davranış veya düşünceleri hakkında sürekli yorum yapan bir ses ya da birbirleriyle konuşan iki veya daha çok ses varsa, yalnız bir belirti gerektirir.

3. Kuruntunun (kuruntuların) veya sonuçlarının etkisinden başka işleyiş dikkat çekici bir şekilde bozulmamıştır, davranış açıkça garip veya tuhaf değildir.
4. Duygu durum epizotları kuruntularla aynı zamanda gerçekleşmişse toplam süreleri kuruntulu dönemlerin süresine göre kısa olmuştur.
5. Rahatsızlık bir maddenin doğrudan fizyolojik etkilerine (yani istismar edilen bir uyuşturucu, ilaç) veya genel tıbbi duruma bağlı değildir.

İlişkili Özellikler

İlişkili Özellikler

• Psikoz
• Depresif duygu durumu
• Somatik veya cinsel işlev bozukluğu
• Tuhaf veya eksantrik ya da şüpheci kişilik

Bu bozukluk ve paranoid şizofreni arasında ayrım yapmak önemlidir; şöyle ki, bu bozuklukta halüsinasyon, tutarsızlık ve gevşemiş çağrışım yoktur.

Gerçekler ve İpuçları

Gerçekler ve İpuçları

• Delüzyonel bozukluk, şizofreninin başka hiçbir belirti sergilenmemek kaydıyla, birkaç tuhaf olmayan kuruntuyla bağlantılı bir durumdur, örneğin zehirlenmek, takip edilmek, sevilmek veya aldatılmak veya bir hastalığa sahip olmak.
• Delüzyonel bozukluk, başka herhangi bir önemli psikopatolojinin yokluğunda bir veya daha fazla tuhaf olmayan kuruntuya sahip olmayı içeren psikotik bir zihinsel hastalığa işaret eden psikiyatrik teşhisin ipucudur.
• Bu bozukluğun belirtileri asabi, öfkeli veya karamsar duygu durumu, gerçekten orada olmayan ve kuruntuyla bağlantılı şeyler görmek, işitmek veya hissetmek gibi halüsinasyonlardır, mesela koku sorunu olduğuna inanan biri kötü bir koku alabilir.
• Delüzyonel bozukluğun sebepleri genetik bir sorun, çevresel/psikolojik mesela stres, alkol ve uyuşturucu istismarı, beyindeki nörotransmitter denilen kimyasallardır.
• Bu bozukluğu tedavi etmek için delüzyonel bozukluğu olan insanlarda sık sık gerçekleşen depresyonda sakinleştiriciler ve antidepresanlar işe yarayabilir.
• Delüzyonel bozukluk genelde şiddetli yaralanmaya neden olmaz. Ama insanlar gittikçe daha fazla delüzyonlarına kapılabilirler. Çoğu insan işlerini korumayı becerebilir.