1960'lı yılların başından bu yana, doğum kontrol hapları kullanılan en popüler ve en etkili doğum kontrol yöntemi olmuştur. Ama östrojenle meme kanseri riskinin artışı arasındaki ilişki, doğum kontrol haplarının meme kanseri gelişiminde rol oynayıp oynamadığı konusunda hala devam eden bir tartışmaya yol açtı.

Uzmanlar, çoğu kadın, özellikle de genç kadınlar için, doğum kontrol haplarının yararlarının bu riske göre oldukça ağır bastığını söylüyor. Aşağıda tartışmayla ilgili bazı sık sorulan sorular ve cevaplar sıralanmıştır.

Doğum Kontrol Hapları Almak Meme Kanseri Olma Riskimi Artırır mı?

Belki. Olarak oral kontraseptif kullanımını bir risk faktörü olarak inceleyen çalışmalar çelişkili sonuçlar vermiştir. Bazı araştırmacılar bunun, doğum kontrol haplarındaki hormon seviyesinin ilk geliştirildikleri dönemden bu yana değiştirildiği gerçeğinden kaynaklanabileceğini düşünüyor. Eski doğum kontrol hapları bugünün düşük doz haplarından daha fazla hormon içeriyordu.

İskandinav araştırmacılar, şu anda ya da yakın zamanda doğum kontrol hapı alan bir grup kadında meme kanseri vakalarının arttığını belirtiyor. Hapların daha uzun süre kullanılması riski artırıyor gibi görünüyordu. Benzer bir araştırma, doğum kontrol hapı kullanmayı bırakalı 10 yıl ya da daha uzun süre olan kadınlarda meme kanseri riskinin, hiç kullanmamış olsalardı taşıyacakları risk seviyesine gerilediğini gösterdi.

Ancak, 1994 ve 1998 yılları arasında yapılan bir başka saygın çalışma, şimdiki ve daha önceki doğum kontrol haplarının meme kanseri riskinde hiçbir artışa neden olmadığı tespit edildi.

Genel olarak, çalışmaların çoğunda oral kontraseptif kullanımı nedeniyle meme kanseri riskinde genel bir artış bulunamadı.

Ailemde Meme Kanseri Geçmişi Var. Doğum Kontrol Hapı Almalıyım?

Belki. Journal of the American Medical Association adlı dergide yayınlanan bir çalışmada, ailesinde yoğun bir meme kanseri geçmişi olan kadınların, doğum kontrol hapı alması durumunda meme kanseri riskinin 11 kat arttığı bulundu. Ama uzmanlar, araştırmanın 1975 yılından önce, yani hapların bugünkü düşük doz haplardan çok daha fazla östrojen ve progesteron hormonları içerdiği dönemde doğum kontrol hapı kullanan kadınları içerdiği uyarısını yapıyor.

Ailesinde BRCA gen mutasyonlarıyla ilgili meme kanseri geçmişi olanlar, doğum kontrol hapı almadan önce dikkatli olmalıdır. Bu genlerdeki değişikliklerin taşıyıcısı olup yüksek meme kanseri riski taşıyan aileler, doğum kontrol hapı kullanarak risklerini daha fazla artırabilir. Son yıllarda yapılan çalışmalar, doğum kontrol hapı alan ve BRCA2 geninin anormal formunu taşıyan kadınlarda risk artışı olmadığını, ama BRCA1 genindeki değişikliklerin buna neden olduğunu gösterdi.

Doğum kontrol haplarının riskleri ve yararlarını doktorunuzla konuşurken, ailedeki kanser geçmişini de konuşmalısınız.

Doğum Kontrol Haplarıyla İlişkili Meme Kanseri Riski Yaşa Göre Değişir mi?

Son araştırmalara göre, evet. 100.000’den fazla kadını içeren bir çalışma, meme kanseri riskinin doğum kontrol haplarıyla ilişkili artışının yaşlı kadınlarda en yüksek seviyede olduğunu gösteriyor. Çalışmaya göre, hapları hala kullanan 45 yaş ve üstü kadınlarda meme kanseri riski en yüksektir. Bu, grupta meme kanseri riski hapları hiç kullanmayanların neredeyse bir buçuk katıydı.

Ama uzmanlar, bu kadınların birçoğunun yüksek dozda hormon içeren eski doğum kontrol haplarını kullandığı konusunda uyarıyor. Günümüzün düşük dozlu doğum kontrol haplarının bu riski azalttığı düşünülüyor.

Doğum Kontrol Hapları Başka Herhangi Bir Kanser Riskini Azaltır mı?

Evet. Hapların yumurtalık kanserine karşı koruyucu etkisi belgelenmiştir. Yumurtalık kanseri riski, en az üç yıl boyunca doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda %30 ila %50 oranında düşüktür. Yeni çalışmalar, altı ay gibi kısa bir süre kullanımın bile yumurtalık kanseri riskini önemli ölçüde azalttığını ve hapların daha uzun süre kullanımının bu koruyucu etkiyi artırdığını gösterdi.

Ayrıca yeni bir çalışmada oral kontraseptiflerin kolorektal kanser riskini de azaltabildiğini göstermektedir. Avrupa'da yapılan çalışma, herhangi bir dönemde doğum kontrol hapı kullanan kadınların kolorektal kanser riskinin, hiç kullanmayanlardan %20 daha az olduğunu ortaya koydu. Hapları son zamanlarda kullananlarda risk azalışı daha fazlaydı.