Erişkinlikten Sonraki Adım – İhtiyarlık

 İhtiyarlık insan hayatının 3 ana gelişim döneminden biridir:

•  İlk dönem çocukluktur. Bu dönem geleneksel olarak üç ana gruba bölünmüştür; bebeklik, erken ve orta çocukluk çağı ve ergenlik dönemi.

Çocukluk çağına dair birçok araştırma vardır. Çoğu kütüphanede, çocukluk dönemi ile ilgili raflar dolusu kitap bulabilirsiniz. Bu kitaplarda, bir çocuktan her gelişim döneminde nelerin beklenebileceği ve ebeveynlerin çocukların mutlu ve sorumlu yetişkinler olarak büyümesine nasıl yardımcı olabileceği bulunabilir.

Çocukluk bu üç ana gelişim döneminden en çok araştırılmış olanıdır. Hatta o kadar çok araştırma yapılmıştır ki, çocuk uzmanları artık bu dönemi üstte saydığımız üç alt dönemden daha fazla dönemlere bölmektedir.

• Erişkin dönem insan hayatının ikinci büyük dönemidir. Erişkin dönemin üstüne daha az araştırma yapılmış olsa da bu konuda birkaç araştırma bulmak yine de mümkündür. Eğer bu alana yakından bakacak olursanız, çoğu araştırmacının bu dönemi artık genç erişkin ve tam erişkin olarak ikiye böldüğünü görebilirsiniz.

•  İhtiyarlık dönemi insan gelişiminin üçüncü ana dönemidir fakat bu dönem hakkında yazan hemen hemen kimse yoktur.  Evet, “yaşlanma” ve beraberinde gelen problemlerden bahseden birçok araştırma bulabilirsiniz. Ayrıca artan sayıda “yaşlılık” ve beraberinde gelen problemlerden bahseden tezler ve kitaplar da bulabilirsiniz. Fakat “yaşlanma” ve “yaşlılık” ne kadar süreceği belli olmayan evrelerdir, hayatın gelişme evreleri değil.

Erişkin dönemi nasıl sadece yaşla belirlemiyorsak, insan hayatının üçüncü büyük dönemi olan ihtiyarlık dönemini de sadece yaşa bakarak belirleyemeyiz. (Nasıl 19 yaşındaki birçok insan erişkin döneme geçmişse aynı şekilde 40 yaşında olup ergenlik döneminden hiç çıkmamış olan insanlar vardır.)

İhtiyar olmak, yeni şekiller ve olgunluk gerektiren özel bir sosyal roldür. Bir erişkinin hayata olan yaklaşımından daha da ileri giden bir yaklaşım gerektirir. Ve o kişinin aile/toplum içinde ve aile/toplum için yeni görevler üstlenmesini gerektirir.

Peki, İnsan Gelişimin Bu Üçüncü Aşaması Hakkında Neler Biliyoruz?

En başta herkesin bu aşamaya ulaşamadığını biliyoruz. Sadece belli bir yaşa ulaştığınız için ihtiyar sayılmazsınız. Bazı insanlar erişkin dönemlerine o kadar bağlanırlar ki, insan hayatının bir sonraki evresine hiç geçemezler.

Gelişen dünyanın trajedilerinden biri, çoğu insanın erişkin döneme fazlasıyla odaklanmış olmasıdır; erişkin görevler, güçler ve sorumluluklar. Ve bu yüzden insan gelişiminin bir sonraki aşaması hakkında hiç düşünmez ya da ilgilenmezler. Hatta ihtiyarlığın, insan olgunluğunun ileri bir aşaması olduğunun farkında bile olmayan yetişkinler vardır.

Bazı araştırmacılara göre, birçok erişkin insanın güçlerinden ve önceliklerinden vazgeçmekten korkmasının nedeni, bir ileri gelişim döneminin varlığından haberdar olmamalarıdır.

Bu kişiler insan hayatının bu ileri aşamasının bir büyüme evresi olduğunun, beraberinde yeni tür güçler getirdiğinin ve erişkin insanların tanımadığı özel hazları olduğunun farkında değillerdir (çocukların erişkinliğe ait özel hazları bilmemeleri gibi).