Şeker hastaları, küçük bir iğneyle günde on defaya kadar kan şekeri değerlerini ölçmek zorundalar. Şimdi ergenlerin de çektiği bir çile. Ama rahatlık göründü: Araştırmacılar, gözyaşı numunelerinin iğnelerin yerine geçebileceğini kanıtladı.

Hastaların çoğu şeker hastalığını ilk olarak ilerleyen yaşlarda keşfediyorlar. Ama birçok çocuk da kan şekeri seviyesinde gerçekleşen değişimlere bağlı olarak “şeker hastalığı” diye tanımlanan metabolizma hastalıklarından mustarip. Bütün şeker hastalığı (diyabet) türlerinde ortak olan şey, tanıyla yaşamda istenmeyen bir rutin başlatması: Kan testinin yardımıyla her gün birçok kereler yapılan kan şekeri seviyesi ölçümü, ayrıca seviyenin düzenlenmesi için insülin enjeksiyonları.

Çocuklar ve ergenlerin bunda muazzam bir disipline ihtiyacı var. Günde on defaya kadar, bazen daha sık, enjeksiyon yapıp ölçüm almaları gerekiyor. Hep yapabilecekleri işlemden kaçınıp değerleri hakkında yalan söyleyen ve sağlıklarını tehlikeye atanların sayısı az değil. Bu genelde, hastalığı hafifletmek için işlemin gerekli olduğu anlaşılana kadar yıllarca sürüyor.

Kandaki ve gözyaşındaki değerler ilişkili

ABD John Hopkins Üniversitesinden araştırmacılar şu sıralarda, kana değil gözyaşı sıvısına dayanan bir ölçme yönteminin keşfi üzerinde çalışıyorlar. Bunun temelde nasıl işlev gösterdiği daha keşfedilmedi. Bir grup araştırmacı da tavşanlarda yapılan test dizilerinin, kan ve gözyaşı sıvısındaki şeker değerlerinin ilişkili olduğunu kanıtlayabileceğini belirttiler.

Bu, istenmeyen enjektör denemelerinin örneğin bir numune testiyle yer değiştirilmesini düşünülebilir kılıyor. Yararlanan kişilerin daha sonra dünya nüfusunun %5’ine kadar ulaşabileceği tahmin ediliyor. Şu anda 350 milyon insanda şeker hastalığı var.

Medeniyet hastalığı sayılan 2. tip diyabet özellikle ilerleyişte: Yaygın ölçüde aşırı ve yaygın beslenmeyle tetikleniyor, aşırı kilolularda bilhassa yaygın. Diyabet hastalarının yalnızca yaklaşık %10’u 1. tip diyabetten mustarip. Ama şu sıralarda çocuk ve gençlerde bu hastalığa yaygın oranda rastlanıyor.