• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Yaşam Tarzı
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı devamı
• Önleme

Nedir

Kabuklu Deniz ürünleri Alerjisi

Kabuklu deniz ürünleri alerjisi, yaygın gıda alerjilerinden birisidir. Alerji sadece belli bir türdeki kabuklu deniz canlısına ya da bütün türlerine karşı olabilir. Kabuklu deniz ürünleri; istiridye, ıstakoz ve karides ile ahtapot ve kalamar gibi deniz canlılarını içine alır. Kabuklu deniz ürünü alerjisi, kurdeşen ya da burun tıkanıklığı gibi hafif belirtilere veya şiddetli, hatta hayatı tehdit eden belirtilere bile yol açabilir. Bazı insanlarda, çok küçük miktarda bile kabuklu deniz hayvanı yemek şiddetli reaksiyonlara sebep olabilir. Eğer kabuklu deniz hayvanı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız doktorunuzla konuşun. Testler, alerjinizi onaylayabilir. Böylece gelecekteki reaksiyonları önlemek için adımlar atabilirsiniz.

Belirtileri

Belirtileri

Kabuklu deniz hayvanı alerjisi belirtileri şunlardır:

• Kurdeşen, kaşıntı ya da egzama
• Dudaklarda, yüzde, dilde, boğazda ya da vücudun diğer bölümlerinde şişme
• Hırlama, burun tıkanıklığı ya da nefes almada güçlük
• Karın ağrısı, ishal, mide bulantısı, kusma
• Baş dönmesi, sersemlik ya da baygınlık
• Dilde karıncalanma

Kabuklu deniz ürünlerinde anafilaksi olarak adlandırılan, şiddetli alerjik reaksiyon seyrektir ama nefes almanızı etkiliyorsa, hayati tehdit oluşturabilir. Bir anafilaktik reaksiyon, acil tıbbi durumdur ve epinefrin (adrenalin) enjeksiyonu tedavisi veya hastanenin acil servisine gitmeyi gerektirir. Anafilaksinin belirtileri şunlardır:

• Nefes almanızı zorlaştıran, boğazda şişkinlik oluşması (hava yollarının sıkışması) ya da boğazda şişme
• Kan basıncında aşırı düşmeyle şok
• Hızlı nabız
• Baş dönmesi, sersemlik ya da bilinç kaybı

Kabuklu deniz hayvanı alerjisi, aynı belirtilere sahip olmakla birlikte gıdalardaki toksinler ya da bakterilere gösterilen reaksiyondan farklıdır. Alerjiden farklı olarak bu türdeki yaygın besin zehirlenmeleri, doğrudan bağışıklık sisteminizle ilgili değildir ve sadece kirlenmiş besinler yediğinizde meydana gelir. Kabuklu deniz hayvanlarına alerjik reaksiyon,  genellikle reaksiyon sebebi deniz ürünlerini her tüketişinizde meydana gelir.

Doktora Ne Zaman Gidilir?

Eğer bir gıdayı yedikten kısa bir süre sonra muhtemel gıda alerjisi belirtileriniz ortaya çıkmaya başlıyorsa bir doktora ya da alerji uzmanına görünün. Eğer mümkünse doktorunuzu alerjik reaksiyon meydana gelirken ziyaret emeniz, doktorunuzun teşhis koymasına yardım edecektir. Eğer anafilaksi belirtileri gelişirse acil tıbbi tedaviye başvurun.

Sebepleri

Sebepleri

Bütün gıda alerjilerine, bağışıklık sistemindeki işlev bozukluğu neden olur. Bağışıklık sisteminiz belli kabuklu deniz ürünü proteinlerini zararlı olarak tanımlama yanlışlığına düşer ve bu alerjen proteini etkisiz hale getirmek için immünoglobulin E (IgE) antikorları üretimini başlatır. Bu proteinle tekrar kontağa girdiğiniz zaman, söz konusu IgE antikorları proteinleri fark eder ve bağışıklık sisteminize histamin ve diğer kimyasalları salgılaması için işaret gönderir. Histamin ve diğer vücut kimyasalları, değişik türde alerjik belirtilere yol açabilir. Histaminin kısmen sorumlu olduğu alerjik reaksiyonlar; burun akıntısı, göz kaşıntısı, boğaz kuruluğu, kızarıklık, kurdeşen, mide bulantısı, ishal, zor nefes alma ve anafilaktik şoktur. Kabuklu deniz ürünlerinin birçok türü vardır ve her biri alerjiye neden olan farklı proteinler içerir. Kabuklular; yengeç, ıstakoz, kerevit, karides ve iri karidesi içerir. Yumuşakçalar şunları içerir:

• Deniztarağı, midye, istiridye ve benzerleri gibi çift kabuklu yumuşakçalar
• Deniz minaresi, ve deniz kabuğu gibi karındanbacaklılar
• Kalamar, supya (mürekkep balığı) ve ahtapot gibi kafadanbacaklılar

Bazı insanlar, bir türde kabuklu deniz ürününe alerjiktir ve bu sayede diğerlerini rahatça yiyebilirler. Ancak, kabuklu deniz hayvanı alerjisi olan bazı kişilerin tüm kabuklu deniz ürünlerinden kaçınması gerekebilir.

Yaşam Tarzı

Risk Faktörleri

Eğer ailenizin sağlık geçmişinde, alerjilerden herhangi birisi yaygınsa kabuklu deniz ürünü alerjisi geliştirme riskiniz yüksektir. Her yaştan kişi, kabuklu deniz hayvanlarına alerji geliştirebilmesine karşın bu türdeki alerji yetişkinlerde ve daha çok da kadınlarda yaygındır. çocuklar arasında ise, erkek çocuklarda daha çok görülür.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Şiddetli vakalarda kabuklu deniz hayvanı alerjisi; boğaz şişmesi, solunum yolları sıkışması, hızlı nabız, şok, baş dönmesi ya da sersemlikle ayırt edilen tehlikeli anafilaktik şoka neden olabilir. Anafilaksi yaşamı tehdit eden bir durumdur. Kabuklu deniz ürünlerine alerjikseniz ve şunlar varsa, yüksek anafilaksi riski taşıyor olabilirsiniz:

• Astımınız varsa
• Kabuklu deniz hayvanının çok küçük miktarına alerjik reaksiyon geliştiriyorsanız (aşırı duyarlılık)
• Besinlerin tetiklediği anafilaksi geçmişiniz varsa

Anafilaksi, acil epinefrin (adrenalin) enjeksiyonuyla tedavi edilir. Eğer kabuklu deniz hayvanlarına alerjik reaksiyon geliştirme riskiniz yüksekse yanınızda her zaman enjekte edilebilir epinefrin (EpiPen gibi) taşımalısınız.

Muayenesi

Randevunuza Hazırlık

öncelikle aile doktorunuza ya da genel bir pratisyene muayene olarak başlayabilirsiniz. Ancak, bazı durumlarda randevu almak üzere telefon ettiğinizde, acil olarak bir alerji uzmanına da yönlendirilebilirsiniz. Soracağınız soruları önceden hazırlamanız yararınıza olur. Doktorunuz da muhtemelen size birçok soru soracaktır. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Belirtileriniz nelerdir? Bunlar ne şiddette?
• Belirtilerinizi ilk ne zaman fark ettiniz?
• Geçmişte deniz ürünlerine reaksiyonunuz oldu mu?
• Hangi türdeki kabuklu deniz ürününü yediniz?
• Kabuklu deniz ürünü yedikten ne kadar süre sonra belirtileriniz meydana geldi?
• Yemek sırasında başka hangi gıdaları tükettiniz? Sosları, içecekleri ve tatlıları unutmayın.
• Sizinle birlikte yemek yiyen başka birisi de benzer belirtileri yaşadı mı?
• Ailenizde alerji sorunu olan var mı?
• Saman nezlesi gibi başka alerjileriniz var mı?
• Astımınız veya egzamanız (otopik dermatitiniz) var mı? 

Siz Bu Arada Ne Yapabilirsiniz?

Randevunuzdan önce kabuklu deniz hayvanı yemekten kaçının.  

Testleri

Testler ve Teşhis

Doktorunuz, belirtileriniz hakkında sorular soracak ve başka bir tıbbi sorunu belirlemek ya da bertaraf etmek için sizi fiziksel muayeneden geçirecektir. Doktorunuz, ayrıca aşağıdaki testlerden birini ya da her ikisini de isteyebilir:

• Cilt testi. Testte, cildiniz delinir ve kabuklu deniz hayvanında bulunan proteinin küçük bir miktarına maruz bırakılır. Eğer kabuklu deniz ürünlerine alerjikseniz, cildinizin üzerindeki test bölgesinde bir tümsek (kabarıklık) geliştirirsiniz. Alerji uzmanları genellikle, alerji cilt testlerini yapmak ve yorumlamak için çok iyi şekilde donanımlıdırlar.
• Kan testi. Ayrıca alerjen spesifik IgE antikor testi olarak da adlandırılan radioallergosorbent testi (RAST), kan dolaşımınızda alerjiye sebep olan immünoglobülin E (IgE) antikorlarının miktarını ölçerek, bağışıklık sisteminizin kabuklu deniz hayvanına verdiği tepkiyi ölçebilir. Kan örneği, kabuklu deniz hayvanına hassasiyet kanıtlarının test edilebileceği tıbbi bir laboratuara gönderilir.

Geçmişte kabuklu deniz ürününe maruz kaldıktan kısa süre sonra alerjik reaksiyon geliştirmiş olmanız, bu ürünlere alerjik olunduğunuzun belirtisi olabilir. Ancak belirtilerinize neyin sebep olduğunu söylemenin tek kesin yolu, alerji testidir. Bazen besin zehirlenmesi, bakteriyel veya viral enfeksiyon gibi alerjik olmayan reaksiyonlar da kabuklu deniz ürünlerine ters reaksiyon göstermeye sebep olabilir.

Tedavisi

Tedaviler ve İlaçlar

Kabuklu deniz ürünlerine alerjik reaksiyonu önlemenin tek kesin yolu, bu gıdalardan kaçınmaktır. Bununla birlikte, azami çabanıza karşın deniz ürünleriyle temasa girebilirsiniz. Eğer reaksiyonlarınız hafif oluyorsa kızarıklık ve kaşıntı gibi belirtilerinizi, antihistaminler azaltabilir. Antihistaminler, kabuklu deniz ürününe maruz kaldıktan sonra reaksiyonunuzu kontrol etmek ve rahatsızlığınızı gidermeye yardım için kullanılabilir. Eğer kabuklu deniz hayvanlarına şiddetli alerjik reaksiyonunuz (anafilaksi) varsa acil epinefrin (adrenalin) enjeksiyonuna ihtiyacınız olabilir. Eğer şiddetli reaksiyon geçirme riskiniz yüksekse yanınızda her zaman enjekte edilebilir epinefrin (EpiPen gibi) taşıyın. Kabuklu deniz ürününe maruz kaldıktan sonra, eğer şu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız acil epinefrin enjeksiyonu yapın:

• Nefes almada zorlanma
• Boğazda şişkinlik
• Hırıltı ya da tekrar eden kuru öksürük
• Göğüs sıkışması
• Baş dönmesi, sersemlik ya da bayılacakmışsınız hissi

Epinefrin kullandıktan sonra acil tıbbi müdahaleye başvurun.

Yaşam Tarzı devamı

Kabuklu Deniz ürünlerinden Kaçınma

• Dışarıda yemek yerken dikkatli olun. Restoranlarda yemek yerken yanlışlıkla deniz ürünü yeme tehlikesi çok yüksektir. Dışarıda yemek yerken, ‘çapraz kirlenme olarak da adlandırılan, kabuklu deniz ürünleri için kullanılan aynı tava, yağ ya da mutfak eşyalarının, diğer gıdaların hazırlanmasında da kullanılmadığından emin olmak için her zaman kontrol edin.
• özellikle deniz ürünü restoranlarında tetikte olun. Balıklar ve kabuklu deniz ürünleri biyolojik olarak farklıdır ve deniz ürünlerine alerjiniz varsa, ayrıca balık alerjiniz olmadığı sürece balıklar alerjiye neden olmaz. Ancak deniz ürünleri restoranında yemek yerken gıdanızın az miktarda olsa kabuklu deniz ürünü ile çapraz kirlenme riski yüksektir.
• Etiketleri okuyun. çapraz kirlenme, besinlerin üretilirken kabuklu deniz ürünleri ile birlikte işlendiği ya da sergilendiği dükkanlarda da olabilir. Gıda etiketlerini dikkatle okuyun. Gıdalar, alerjik reaksiyonlara neden olan kabuklu deniz ürünü veya diğer alerjen gıdaların küçük miktarlarını içerseler bile şirketlerin bunları gıdanın etiketinde açık bir şekilde yazma zorunluluğu vardır.
• Mesafenizi koruyun. Kabuklu deniz ürünlerinin hazırlandığı ya da işlendiği çevrelerden tamamıyla uzak kalmanız da gerekebilir. Bazı kişiler, kabuklu deniz hayvanlarına dokunduklarında ya da pişirilirken çıkan buharı içlerine çektiklerinde bile reaksiyon gösterebilirler.
• Mercan kalsiyumu almayın. Mercan kalsiyumu, okyanuslardaki mercan kayalıklarından elde edilir ve kabuklu deniz ürünleri alerjisi olan kişilerde; kurdeşen, nefes alma sorunları, şişme gibi alerjik reaksiyonları başlatabilir.

Bazı insanlar, yanlış bir şekilde kabuklu deniz ürünlerine alerjisi olan insanların iyot ya da bazı laboratuar işlemlerinde kullanılan radyokontrast boyalara da alerjisi olabileceğine inanır. Radyokontrast materyalleri ya da iyoda alerji, bunlara bağlı değildir. Artriti tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir destek olan glukozamin, yengeç, ıstakoz ya da karides kabuklarından yapılır. Glukozamin, kabuklu deniz ürünü alerjisi olan çoğu insanda reaksiyona sebep oluyor görünmezken, alerjisi olan insanlarda güvenli olup olmadığını belirlemek için daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç vardır. Eğer şiddetli alerjik reaksiyon riski taşıyorsanız, doktorunuzla yanınızda sürekli acil epinefrin (adrenalin) taşımayı konuşun. Eğer daha önce şiddetli bir reaksiyon geçirmişseniz, diğer insanların gıda alerjiniz olduğunu bilmeleri için de tıbbi alarm bileziği ya da kolyesi takın. Kabuklu deniz ürünleri alerjisi, semptomları, komplikasyonları, tedavisi, önleme, radioallergosorbent testi (RAST), immünoglobülin E (IgE) antikorları, cilt testi, kan testi, anafilaksi, yumuşakçalar, kabuklular

Önleme

önleme

Eğer kabuklu deniz ürünlerine alerjiniz olduğunu biliyorsanız alerjik reaksiyonu önlemenin tek kesin yolu, kabuklu deniz ürünlerinden ve onları içerebilecek besinlerden olabildiğince  uzak kalmaktır.  Bu ürünlerin çok küçük bir kısmı bile bazı insanlarda şiddetli reaksiyonlara sebep olabilir. Kabuklu deniz ürünleri seyrek olarak gıda içeriklerinde gizlidir, bu nedenle bunlardan kaçınmak alerjiye neden olan başka gıdalardan daha kolay olabilir.