• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri

Nedir

Süt Alerjisi

Süt alerjisi, çocuklarda en yaygın görülen alerjilerden birisidir. İnek sütü, süt alerjisinin alışılagelmiş nedeni olmakla birlikte koyun, keçi ve manda sütleri de reaksiyona sebep olabilir. İnek sütüne alerjisi olan bazı çocuklar, soya sütüne de alerjik olabilirler. Süt alerjisi genellikle, süt içtikten sonraki birkaç dakika ile birkaç saat içerisinde meydana gelir. Süt alerjisinin belirtileri, hafiften şiddetliye değişir ve hırıltı, kusma, kurdeşen ile sindirim sistemi sorunlarını içerir. Süt alerjisi seyrek olarak hayatı tehdit eden şiddetli alerjik reaksiyon olan anafilaksiye de yol açabilir. Süt alerjisinin öncelikli tedavisi sütten kaçınmaktır. Neyse ki çoğu çocuğun 3 yaş itibariyle süt alerjisi geçer. Süt alerjisi kişiden kişiye değişir ve süt içildikten sonraki birkaç dakika ile birkaç saat içinde belirtileri meydana gelir. Sütü tükettikten hemen sonra meydana gelen süt alerjisi belirtileri şunlardır:

• Kurdeşen
• Hırıltı
• Kusma

Gelişmesi daha fazla zaman alan belirtiler ise şunlardır:

• Kan içerebilen yumuşak dışkı
• İshal
• Karın krampları
• öksürük ya da hırıltı
• Burun akması
• Göz sulanması
• çoğunlukla ağız kenarında cilt kaşıntısı
• Bebeklerde şiddetli bağırsak sancısı

Belirtileri

Süt Alerjisi mi Süt Hassasiyeti mi?

Gerçek süt alerjisini, süt proteini hassasiyeti ya da laktoz hassasiyetinden ayırt etmek önemlidir. Süt alerjisinden farklı olarak hassasiyet, bağışıklık sistemiyle ilgili değildir. Süt hassasiyeti, gerçek süt alerjisinden farklı belirtilere neden olur ve farklı tedavi gerektirir. Süt proteini ya da laktoz hassasiyetinin yaygın belirtileri arasında süt ya da süt içeren ürünler tükettikten sonra şişkinlik, gaz ya da ishal gibi sindirim sorunları bulunuyor.

Anafilaksi

Seyrek olarak süt alerjisi, solunum yollarını daraltarak nefes almayı engelleyen ve hayatı tehdit eden alerjik şok, anafilaksiye neden olabilir. Eğer süte reaksiyonunuz varsa reaksiyon ne kadar hafif olursa olsun bunu doktorunuza söyleyin. Testler, süt alerjisini onaylamaya yardım edebilir. Böylece, gelecekteki potansiyel kötü reaksiyonları önlemek için adımlar atabilirsiniz. Anafilaksi, tıbbi aciliyettir ve epinefrin (adrenalin) enjeksiyonu ile acil servise gitmeyi gerektirir. Süt tükettikten hemen sonra başlayan belirtiler şunlar olabilir:

• Nefes almayı zorlaştıran, boğaz şişmesini de içeren solunum yollarında daralma
• Yüzde kızarıklık
• Kaşıntı
• Tansiyonda şiddetli düşüş ve şok

Doktora Ne Zaman Gidilir?

Eğer süt içtikten kısa bir süre sonra süt alerjisi belirtileri yaşıyorsanız, bir doktor ya da alerjiste görünün. Eğer mümkünse alerjik reaksiyon meydana gelirken doktorunuza gitmenizde fayda var. Bu, doktorun teşhisine yardım edecektir. Anafilaksinin herhangi bir belirtisi gelişiyorsa acil tedaviye başvurun.

Sebepleri

Sebepleri

Bütün gıda alerjilerine bağışıklık sistemindeki işlev bozukluğu neden olur. Bağışıklık sisteminiz belli süt proteinlerini yanlışlıkla tehlikeli bir istilacıyla karıştırdığında, süt allerjisi oluşur ve bu alerjen proteini etkisiz hale getirmek için vücut, immünoglobulin E (IgE) antikorları üretimini başlatır. Allerjen proteinle vücudunuz tekrar karşılaştığında, IgE antikorları, proteinleri fark eder ve bağışıklık sisteminize histamin ve diğer kimyasalları salması için işaret gönderir. Histamin ve diğer vücut kimyasalları, değişik türde alerjik belirtilere yol açar. Burun akıntısı, göz kaşıntısı, boğaz kuruluğu, kızarıklık, kurdeşen, mide bulantısı, ishal, zor nefes alma ve anafilaktik şok gibi belirtiler histamin tepkinin kısmen sorumlusudur. İnek sütünde alerjik reaksiyona neden olan iki türde protein vardır. Bunlar:

• Kazein. Kazein sütün katı kısmında bulunur ve pıhtılaşır.
• Whey - Kesik süt suyu. Whey, sütün sıvı kısmında bulunur ve süt pıhtılaştıktan sonra geriye kalır.

Sadece bir süt proteinine ya da hem kazein hem de wheye alerjik olabilirsiniz. Bu proteinler sadece sütte bulunmazlar, işlenmiş gıdalarda da bulunabilirler. İnek sütüne reaksiyonu olan birçok insan koyun, keçi ve bufalo sütüne de alerjik olabilir. Daha az yaygın olarak inek sütüne alerjik olanlar, ayrıca soya sütüne de alerjik olabilirler.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Belli faktörler sizi, yüksek süt alerjisi riskiyle karşı karşıya getirebilir:

• Diğer alerjiler. Süte alerjisi olan birçok çocukta başka alerjiler de görülebiliyor. Ancak çoğunlukla önce süt alerjisi gelişir.
• Atopik dermatit (egzama). Bu tür cilt reaksiyonları olan çocuklar, daha çok besin alerjisi geliştirme eğilimdedirler.
• Aile geçmişi. Anne babanızdan birisi ya da her ikisinde gıda alerjisi ya da saman nezlesi, astım, kurdeşen veya egzama gibi diğer türde alerjiler varsa, sizin de gıda alerjisi riskiniz yüksektir.
• Yaş. Süt alerjisi çocuklarda daha yaygındır. Yaşınız ilerledikçe sindirim sisteminiz gelişir ve vücudunuz süte daha az reaksiyon gösterme eğiliminde olur.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Süte alerjisi olan çocukların, belli başka sağlık sorunları geliştirme olasılıkları daha fazladır. Bunlar:

• Yumurta, soya, yer fıstığı ya da hatta et gibi diğer gıdalara alerji
• Saman nezlesi; evcil hayvan kepeği, toz akarları, çim poleni ve diğer maddelere reaksiyon

Muayenesi

Randevunuza Hazırlık

öncelikle aile doktorunuza, genel bir pratisyene ya da çocuğunuzun doktoruna görünerek başlayabilirsiniz. Ancak daha sonra alerjik bozukluklarda uzmanlaşmış bir doktora (alerjist immünolojist) yönlendirilebilirsiniz. Doktor randevuları kısa olabileceğinden ve ele alınacak birçok konu bulunduğundan, randevunuza iyi hazırlanmak güzel bir fikir olabilir. İşte randevunuza hazırlanmanıza yardım edecek bilgiler ve doktorunuzdan bekleyebilecekleriniz.

Siz Ne Yapabilirsiniz?

• Randevu ön koşullarının farkında olun. Randevuyu alırken, randevu öncesinde yapmanız gereken bir şey olup olmadığını sorun. örneğin, alerji testi yaptırmaya gidiyorsanız, doktorunuz test öncesinde belli bir süre için antihistamin ilaçları almayı kesmenizi isteyecektir.
• Sizin ya da çocuğunuzun yaşadığı bütün belirtileri yazın. Buna, randevu almanıza sebep olan konuyla ilgisi yokmuş gibi görünenleri de dahil edin.
• Kullandığınız bütün ilaçların bir listesini yapın. Aldığınız vitaminler ve takviyeleri de listeye ekleyin.
• Doktorunuza soracağınız soruları yazın.

Doktorla geçirdiğiniz zaman sınırlı olduğundan, soruların bir listesini hazırlamak geçireceğiniz zamandan en iyi şekilde yararlanmanızı sağlar. Süt alerjisi için doktorunuza soracağınız temel sorular şunlardır:

• Sizce rahatsızlığım süt alerjisi mi ya da laktoz hassasiyeti mi?
• Ne tür testlere ihtiyacımız var? Bu testler herhangi bir özel hazırlık gerektiriyor mu?
• çocuğumdaki bu alerjiyle mi büyüyecek?
• Herhangi bir tedavi var mı ya da çocuğumun süt ve süt ürünlerinden kaçınması mı gerekiyor?
• Hangi besinler büyük olasılıkla süt ürünleri içerir?
• çocuğumun süt içen diğer çocuklardan uzak durması gerekir mi?
• Bu alerji hakkında, çocuğumun okuluna söylemem gerekenler nelerdir?
• Başka sağlık sorunlarım da var. Bunların hepsini birlikte en iyi nasıl yönetebilirim?
• Yanımda eve götürebileceğim herhangi bir broşür ya da başka yazılı materyaller var mı? Hangi web sitelerini ziyaret etmemi tavsiye edersiniz?
• Her zaman yanımda epinefrin enjektörü bulundurmam gerekiyor mu?

Sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevunuz sırasında herhangi bir zamanda anlamadığınız şeyleri sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzdan Bekleyebilecekleriniz

Doktorunuz muhtemelen size birçok soru soracaktır. Bu soruları cevaplamaya hazır olmak, üzerinde daha fazla zaman harcamak istediğiniz konulara zaman kalmasına yardım eder. Doktorunuz şunları sorabilir:

• Süte ilk ne zaman reaksiyon gösterdiniz?
• Reaksiyonu tüm detaylarıyla tanımlayabilir misiniz?
• Süt ya da sütle yapılan şeyleri yediğiniz her seferde bunlar oluyor mu?
• Süt ya da süt içeren ürünleri tükettikten ne kadar süre sonra belirtileriniz başlıyor?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Belirtilerinizi herhangi bir şey iyileştiriyor görünüyor mu, örneğin alerji ilaçları ya da sütten kaçınma?
• Eğer varsa belirtilerinizi kötüleştiren şeyler nelerdir?
• Laktoz toleranssızlığı olan insanlar için yapılmış ürünlerden herhangi birisini denediniz mi? Eğer denedinizse, fayda etti mi?
• Ailenizde herhangi birisi süte alerjik mi?

Bu Arada Siz Ne Yapabilirsiniz?

Eğer süt içeren bir şey içtiniz ya da yedinizse ve hafif alerji belirtileri yaşıyorsanız, antihistamin ilaçlar almak rahatsızlığınızı azaltabilir. Ama, tıbbi bakım gerektirebilecek daha ciddi belirtiler için durumu gözetim altında tutun. Herhangi bir anafilaksi belirtisi varsa, hemen acil servis tedavisine başvurun.

Testleri

Testler ve Teşhis

Alerjik reaksiyonun sebebi bir gıda ise, şikayet edilen gıdayı kesin olarak belirlemek her zaman kolay değildir. Süt alerjisi olup olmadığını belirlemek için doktorunuz şunları yapabilir:

• Belirtileriniz hakkında detaylı sorular sorar.
• Fiziksel muayeneden geçirir.
• Yediklerinizin günlük olarak detaylı bir şekilde yazılmasını ister.
• Beslenmenizden sütü çıkarır (eliminasyon diyeti) ve daha sonra reaksiyona sebep olup olmadığını görmek için o gıdayı tekrar beslenmenize ekler.

Doktorunuz ayrıca aşağıdaki testlerden birini ya da daha fazlasını tavsiye edebilir:

• Cilt testi. Testte cildiniz delinir ve cilt, sütte bulunan proteinin küçük bir miktarına maruz bırakılır. Eğer süte alerjiniz varsa cildinizin üzerindeki test bölgesinde bir tümsek (kabarıklık) geliştirirsiniz. Alerji uzmanları genellikle, alerji cilt testlerini yapmak ve yorumlamak için en iyi şekilde donanımlıdırlar. Ancak bu türdeki test, süt alerjisini belirlemede her zaman kesin sonuç vermez.
• Kan testi. Bir kan testi, kan dolaşımınızdaki alerjiye sebep olan immünoglobülin E (IgE) antikorlarının miktarını ölçerek bağışıklık sisteminizin süte verdiği tepkiyi ölçer. Kan örneği, süte duyarlılık kanıtlarının test edilebileceği tıbbi bir laboratuara gönderilir. Ancak bu test de süt alerjisini her zaman doğru olarak belirleyemez.

Eğer doktorunuz belirtilerinize gıda alerjisinden başka bir şeyin sebep olduğundan şüpheleniyorsa, diğer sağlık sorunlarını belirlemek ya da bertaraf etmek için başka testlere ihtiyacınız olabilir.