Genel Bakış

Kardiyak rehab da denilen kardiyak rehabilitasyon, kişiye göre uyarlanan bir egzersiz ve eğitim programıdır. Kalp krizi ya da diğer kalp hastalıklarından veya kalp hastalığını iyileştirmek için uygulanan ameliyatın ardından iyileşmeye yardımcı olmak için tasarlanmıştır.

Kardiyak rehabilitasyonuna, genellikle kalp sorunları riskini azaltmak için başvurulur. Bu program, denetimli egzersiz, nutrisyonel (beslenme) tavsiye, duygusal destek ve hayat tarzı değişiklikleri konusunda destek ve eğitim gibi fazlara ayrılır. Kardiyak rehabilitasyonun amacı yeniden güç kazanmanıza, durumunuzun kötüleşmesini engellemeye ve gelecekte kalp sorunları riskini azaltmaya yardımcı olmaktır.

Kardiyak rehabilitasyon programları, hayatta kalma ihtimalinizi artırır.

Neden Yapılır?

Neden yapılır?

Kardiyak rehabilitasyon, her yaştan ve her türlü kalp sorunu olan kişiler için bir seçenektir. Özellikle tıbbi gemişinizde aşağıdaki durumlar varsa kardiyak rehabilitasyon sizin için faydalı olabilir:

Kalp krizi
Koroner arter (atardamar) hastalığı
Kalp yetmezliği
Periferik (merkezi olmayan, çevresel) arteriyel hastalığı
Göğüs ağrısı (anjina)
Kardiyomiyopati
Bazı konjenital (doğuştan) kalp hastalıkları
Koroner arter baypas ameliyatı
Anjiyoplasti ve stent yerşleştirilmesi
Kalp nakli
Yapay kalp kapağı replasmanları

Yaşınızın ileri olmasının sizi kardiyak rehabilitasyona katılmaktan alıkoymasına izin vermeyin. 65 yaşın üzerinde olsanız bile büyük ihtimalle kardiyak rehabilitasyon sizin için faydalı olacaktır.

Riskler

Kardiyak rehabilitasyon, kalp hastalığı olan herkes için uygun değildir. Sağlık bakım ekibiniz kardiyak rehabilitasyon programına başlamaya hazır olup olmadığınızdan görmek için sağlığınızı değerlendirecektir.

Nadiren bazı kişiler, kardiyak rehabilitasyonun bir bölümü olan egzersiz programlarını uygularken kas gerilmesi, burkulma ya da kemik kırığı gibi yaralanmalar yaşayabilirler. Sağlık bakım ekibiniz, riski azaltmak için, sizi egzersiz yaparken dikkatle izleyecek ve kendi kendinize egzersiz yaparken yaralanmalardan nasıl korunacağınızı öğretecektir.

Hazırlıklar

Nasıl hazırlanacaksınız?

Eğer kalp krizi ya da kalp ameliyatı geçirdiyseniz ya da başka bir kalp sorununuz varsa, kardiyak rehabilitasyon programına katılmak konusunda doktorunuza danışın. Sağlık sigortası genellikle kardiyak rehabilitasyonun masraflarını karşılar.

Ne Bekleyebilirsiniz?

Ne bekleyebilirsiniz?

Kardiyak rehabilitasyon esnasında

Kardiyak rehabilitasyon çoğunlukla, siz hala hastanedeyken başlar. Daha sonra evde sürdürme programları güvenle uygulanır hale gelene kadar, ayakta tedavi esasına göre izleme programlarıyla devam eder.

Çoğu kardiyak rehabilitasyonun birinci aşaması 3 ila 6 ay sürer. Bu süre esnasında kardiyoloji uzmanları, hemşire eğitmenler, diyetisyenler, egzersiz rehabilitasyon uzmanları, iş ve uğraşı terapistleri, psikologlar ve psikiyatri uzmanlarıyla çalışabilirsiniz.

Kardiyak rehabilitasyonunun dört ana bölümü vardır:

Tıbbi değerlendirme. Başlangıç değerlendirmeleri ve süren kontroller, sağlık bakım ekibinizin fiziksel becerilerinizi, tıbbi kısıtlamalarınızı ve sahip olabileceğiniz diğer sorunları değerlendirmesine ve zamanla ilerleyişinizi takip etmesine yardımcı olur. Kalp sağlığı bakım ekibiniz kalp krizi, inme veya yüksek kan basıncı için risk faktörlerinizi inceleyecektir. Bu incelemeler, ekibinizin kardiyak rehabilitasyon programını kişisel koşullarınıza uyarlayarak sizin için güvenli ve etkili hale getirmesine yardımcı olur.

Fiziksel aktivite. Kardiyak rehabilitasyonu yürüyüş ve hatta koşu, bisiklet, kürek çekme ve diğer dayanıklılık egzersizleri sayesinde kardiyovasküler formunuzu iyileştirir. Kaslarınızın formunu iyileştirmek için dayanıklılık antrenmanları da (örneğin ağırlık kaldırmak) yapabilirsiniz.

Daha önce hiç egzersiz yapmamışsanız endişelenmeyin. Kardiyag rehabilitasyon ekibiniz, programın uygun hızda ilerlemesini ve sizin için güvenli olmasını sağlayacaktır. Ama genel anlamda haftada 3 ila 5 defa egzersiz yapmanız gerekebilir. Isınma ve esneme gibi uygun egzersiz tekniklerini de öğreneceksiniz.

Hayat tarzı eğitimi. Diyet ve beslenme konusunda rehberlik, fazla kilolarınızı vermenize ve yağ, sodyum ve kolesterol alımını azaltmayı amaçlayan sağlıklı gıdaları seçmenize yardımcı olacaktır. Hayat tarzınızda değişiklik yapabilmek ve sigara içmek gibi sağlıksız alışkanlıklarınızı bırakmak için destek ve eğitim alacaksınız. Bunun yanı sıra yaşayabileceğiniz ağrı ve yorgunlukla nasıl baş edeceğinizi de öğreneceksiniz. Kardiyak rehabilitasyonu aynı zamanda, size cinsel aktiviteler gibi konularda sorular sorabilmek için pek çok fırsat sunacaktır. Doktorunuzun tavsiyelerine ve ilaç tedavinize harfiyen uymanız çok önemlidir.
Destek. Ciddi bir sağlık sorununun düzeltilmesi genellikle zaman alır. Kendinizi üzgün ya da kaygılı hissedebilirsiniz, sosyal destek sisteminizle temasınızı kaybetmiş ya da haftalardır çalışamıyor olabilirsiniz. Eğer kendinizi üzgün ve keyifsiz hissediyorsanız, bunu görmezden gelmeyin. Çünkü depresyon, kardiyak rehabilitasyon programını zorlaştırabilir, ilişkilerinizi ya da hayatınızın diğer alanlarını ve sağlığınızı kötü etkileyebilir. Bir uzmana danışmak depresyonla ve diğer duygularınızla baş etmeyi öğrenmenize yardım edecektir. Ayrıca doktorunuz size antidepresanlar gibi ilaçlar tavsiye edebilir. Meslek ya da uğraş terapisi size işe dönmenize yardımcı olabilecek yeni beceriler kazandırabilir.

Kendinizi iyi hissetmiyorken kardiyak rehabilitasyon programına başlamak zor olsa da, bu program size uzun vadede fayda sağlayacaktır. Kardiyak rehabilitasyon, aktif bir hayat tarzına döndüğünüzde yaşayabileceğiniz korku ve kaygıyı atlatmanız, zevk aldığınız uğraşları yapabilmeniz için daha yüksek motivasyon ve enerji sağlayarak size rehberlik edecektir.

Kardiyak rehabilitasyon, hayatınızı hem fiziksel hem de duygusal açıdan yeniden kurmanıza yardımcı olacaktır. Güç kazandıktan ve durumunuzu nasıl yönetebileceğinizi öğrendikten sonra, yeni beslenme ve egzersiz alışkanlıkları edinmiş olarak normal düzeninize dönebilirsiniz. Rehabilitasyon programının başarılı olma ihtimalinin büyük oranda size bağlı olduğunu bilmeniz önemlidir. Programınızın önerilerine uymak konusunda kendinizi ne kadar adarsanız, o kadar başarılı olursunuz.

Kardiyak rehabilitasyonun ardından

Kardiyak rehabilitasyon programınız bittiğinde, kalp sağlığı açısından sağladığı faydaların sürebilmesi için, rehabilitasyon esnasında öğrendiğiniz beslenme ve egzersiz alışkanlıklarını hayatınızın geri kalanında da sürdürmelisiniz.

Sonuçlar

Kardiyak rehabilitasyon, uzun vadede sürdürülmesi gereken, ömür boyu uyacağınız bir programdır. Yaklaşık 12 hafta sonra, muhtemelen evde ya da bir spor salonunda uygulayabileceğiniz kendi egzersiz düzeninizi geliştirmiş olacaksınız. Egzersizlere kardiyak rehabilitasyon merkezinde de devam edebilirsiniz. Böylece bu süre içinde, özellikle de sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, tıbbi denetim altında kalabilirsiniz. Beslenme, hayat tarzı ve kilo verme eğitimleriyle danışmanlık devam edebilir. En iyi sonuç için, egzersiz ve hayat tarzıyla ilgili uygulamalarınızı mutlaka bir yaşam alışkanlığına dönüştürün.

Uzun bir dönemin ardından güç kazanır, kalbiniz için sağlıklı olan davranışları öğrenir, beslenmenizi iyileştirir, sigara gibi kötü alışkanlıkları bırakır ve kalp hastalığıyla baş etmeyi öğrenirsiniz. Ayrıca koroner arter hastalığıyla diğer kalp sorunları riskiniz de azalacaktır.

Kardiyak rehabilitasyonun en önemli faydalarından biri de çoğunlukla, genel hayat kalitesinde gerçekleşen iyileşmedir. Eğer kardiyak rehabilitasyon programınıza bağlı kalırsanız, kardiyak rehabilitasyon programınız bittiğinde büyük olasılıkla eskisinden daha iyi hissediyor olacaksınız.

İLGİLİ MAKALE