Madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğunun başlıca özellikleri depresyonlar ya da aşağıdakiler sırasında gelişen manik nöbetlerdir:
- Kişinin depresyon ya da manik belirtilere neden olan bir ilaç alması
- Kişinin uyuşturucuyla kendinden geçmesi
- Kişinin sarhoş edici bir uyuşturucu maddeyi bırakması
Madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğu belirtileri diğer depresyon türleriyle aynıdır: keder, boşluk, ilgi kaybı ve memnuniyetsizlik, sinirlilik ve öfke, iştah değişiklikleri, uyku sorunları, tatminsizlik, hareketlerde ve düşünüşte yavaşlık, yorgunluk, değersizlik ve suçluluk, konsantrasyon zayıflığı, ölüm ve intiharla ilgili düşünceler.
Manik belirtiler diğer manik nöbetler sırasında yaşananlarla aynıdır: coşku, kendine güven, kuruntulu düşünme, yüksek enerji düzeyleri, aktivite artışı, verimlilik, yüksek sesle ve hızlı konuşma, hızla akan düşünceler, riskli davranışlar, dürtüsel davranışlar, seksüel davranış artışı, aşırı para harcama, hızlı ve dikkatsiz araba kullanma, çılgın iş planları, aşırı yemek yeme, çok içme, sinirlilik, öfke ve ajitasyon.
Bu belirtiler, kişinin sosyal ve mesleki yeteneklerine engel olacak kadar şiddetlidir.
Madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğu teşhisi koymadan önce depresif ve manik belirtilerin majör depresif bozukluk, distimik bozukluk, bipolar bozukluk ya da siklotimik bozukluk gibi diğer klinik depresif bozuklukların bir sonucu olmadığını belirlemek önemlidir.
Eğer belirtiler, ilaç ya da uyuşturucu alınmaya başlamadan önce yaşanmışsa, muhtemelen madde kullanımının bir sonucu değildir. İlaç ya da uyuşturucu kesildikten uzun süre sonra devam eden belirtilerin nedeni de muhtemelen madde değildir.
Madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğuna neden olabilen ilaçlar ve uyuşturucular arasında şunlar yer alır:
- Antihipertensifer, örneğin rezerpin, metildopa, klonidin, guanetidin, hidralazin ve prazosin hidroklorür.
- Gastrointestinal ilaçlar, örneğin simetidin
- Antikonvülsan ilaçlar, örneğin klonazepam
- Steroidler
- Oral kontraseptifler, örneğin progesteron
- İltihap giderici ilaçlar, örneğin indometasin
- L-dopa (Parkinson tedavisinde kullanılan ilaç)
- Antipsikotik ilaçlar
- Fenobarbital gibi barbitüratlar ve diazepami meprobamat, metakualon, gultetimit, etklorvinol, kloral hidrat ve etanol gibi benzodiazepinlerin dahil olduğu bütün yatıştırıcılar
- Amfetaminler (uyarıcılar)
- Metadon
- Eroin
- Kokain
Yukarıdaki ilaçlardan birini almaya başladıktan sonra depresif ya da manik belirtiler yaşarsanız doktorunuzla konuşun. Başka bir ilaç vermek ya da ilacın dozunu değiştirmek isteyebilir.
Madde kullanımının yol açtığı duygudurum bozukluğu tedavisi, tıbbi değerlendirme ve tıbbi gözetim altında maddenin detokfikasyonuyla başlamalıdır.
Daha sonra psikoterapi kişinin var olan herhangi bir bağımlılıktan kurtulmasına yardımcı olmak üzere kullanılmalıdır. Psikolojik tedavi de kişinin başa çıkma becerilerinin gelişmesine yardımcı olmalıdır.
Doç. Dr. Semih ÖZKAN
bayıltıcı madde aldığımı kan testinden belli olurmu yada nasıl belli olur... devamı
Psikolojik Kaynaklı Amneziyi Konu Alan Filmler
Kendinden Emin Olmak Nasıl Bir His
Hemofobi
Genel Duyusal Bütünleşme/Duyusal İşleme Tedavisi Ana Esasları
Özgüven İpuçları