Nedir
Nikel Alerjisi
Nikel alerjisi, bir tür temas alerjisidir. Kişinin nikele ya da nikel içeren maddelere doğrudan temas etmesiyle oluşur ve kişide, kaşıntılı isilikler meydana getirir. Nikel, en yaygın ‘alerjik temas dermatiti nedenlerinden biridir, çünkü nikel, çevremizde en yaygın olarak bulunan metallerdendir. Nikel alerjisi, yaygın olarak küpe gibi takılarla bağlantılıdır. Ancak bozuk paradan kolye kancalarına, saat kordonlarından gözlük çerçevelerine kadar günlük kullanımdaki birçok eşyada bulunur. Nikel alerjisi her yaştaki insanı etkiler ve nikele tek bir kez ya da uzun süreli maruz kalmalarının ardından gelişir. Tedaviler nikel alerjisinin belirtilerini azaltabilir. Fakat bir kez nikel alerjisi geliştirirseniz her zaman bu metale karşı duyarlı olursunuz ve sürekli olarak onunla temastan kaçınmanız gerekir.
Belirtileri
Belirtileri
Alerjik reaksiyon, genellikle nikel içeren bir maddeyle temastan sonraki 12 ile 48 saat içinde başlar ve iki ila dört hafta boyunca devam eder. Temas dermatitinin belirtileri, genellikle, sadece cildinizin nikelle temas eden bölümünde ortaya çıkar. Ama vücudunuzun başka yerlerinde de görülebilir. Nikel alerjisinin sebep olduğu temas dermatiti (temasla deri iltihabı) belirtileri şunlardır:
- Cilt üzerinde isilik ya da kabarma
- Şiddetli kaşıntı
- Kızarıklık ya da cilt renginde değişme
- Ciltte yanığa benzer kuru yamalar
- Kabarcıklar ve ağır vakalarda da sıvı akıntılı kabarcıklar
Nikelle temas edilen noktada gelişebilecek terleme, belirtileri kötüleştirebilir.
Doktora ne zaman gidilmeli?
Eğer cildinizde isilik varsa ve bunun nasıl oluştuğunu bilmiyorsanız, doktorunuzla konuşun. Eğer kızarık veya kabarcıklar gelişirse ve sıvı akıntısı olursa, acil tedaviye başvurun. Eğer nikel alerjiniz zaten teşhis edilmişse ve nikelle temas ettiğiniz için reaksiyon gösterdiğinizden eminseniz doktorunuzun geçmişte önerdiği reçetesiz tedavileri veya ev çarelerini kullanabilirsiniz. İki hafta içinde belirtilerinizde bir iyileşme görmezseniz doktorunuzu arayın.
Sebepleri
Sebepleri
Bir alerjik reaksiyon, vücudunuzun bağışıklık sistemi içerisindeki bir tür yanlış tanımlama vakasıdır. Normalde, bağışıklık sisteminiz; vücudunuzu bakteri, virüs ya da toksik maddelere karşı korumak için reaksiyon gösterir. Eğer Nikel alerjiniz varsa, vücudunuz nikele reaksiyon gösterir. Diğer bir deyişle, bağışıklık sisteminiz yanlışlıkla, nikeli size zarar verebilecek başka bir şeyle karıştırır. Vücudunuz bir kez belli bir ajana (alerjen) reaksiyon geliştirirse -bu durumda nikele- bağışıklık sisteminiz bu alerjene her zaman duyarlı olacaktır. Ne zaman nikelle temasa girseniz, bağışıklık sisteminiz her defasında iltihabi bir tepki üretecektir. Bağışıklık sisteminizin nikele duyarlılığı, ilk maruz kalmanızın ardından gelişebilir ya da tekrar tekrar ve uzun süreli temasın ardından da meydana gelebilir. Nikel alerjisinin sebebi net olarak bilinmemektedir ama nikele duyarlılık, kalıtımın bir parçası olabilir.
Nikele maruz bırakan kaynaklar
Nikel alerjisi en çok, bir miktar nikel içeren küpe gibi takılarla bağlantılıdır. Nikelle teması sağlayan yaygın kaynaklar şunlardır:
- Vücut delikleri için takılar
- Yüzük, bilezik, kolye ve broş takıları da kapsayan diğer mücevherler
- Saat kordonu
- Fermuar, kopça ve kanca gibi kıyafet bağları
- Kemer tokaları
- Askı klipleri
- Tokalar
- Gözlük çerçeveleri
- Bozuk para
- Mutfak gereçleri
- Kağıt ataçları
- Kalemler
- Anahtarlar
- çekiç ve tornavida gibi aletler
Risk Faktörleri
Risk faktörleri
Nikel, takılarda yaygın olarak kullanıldığı için alerji, çoğunlukla nikel içeren küpe ve vücuda takılan diğer takılarla ilişkilendirilir. Eğer vücudunuza deldikten sonra kullandığınız ilk takı nikel içeriyorsa, vücudunuz iyileşme sürecinde sürekli olarak metale maruz kalacaktır. Kaldı ki vücudunda takı için delen insanların çoğunluğu her gün takı takar. Islak mekanlarda çalışanlar, sürekli olarak ellerinin ayaklarının ya da karınlarının üstünde nikele maruz kalırlar. Sürekli suyla temas eden ya da terleyen insanlar, nikel alerjisi geliştirmeye daha yatkındırlar. Bu, örneğin barmenleri ya da belli gıda endüstrilerinde çalışanları kapsar. Eğer ailenizdeki diğer kişiler nikele duyarlıysa, sizin de nikel alerjisi geliştirme riskiniz yüksek olabilir.
Muayenesi
Randevunuza hazırlık
Eğer nikel alerjisiyle bağlantılı olabilecek bir kaşıntılı isilik yaşıyorsanız, muhtemelen önce aile doktorunuza görünmelisiniz. Doktorunuzla geçireceğiniz zaman sınırlı olduğundan zamanı en iyi şekilde kullanmak için hazırlık yapın.
Neler yapabilirsiniz?
- Belirtilerinizin tanımlarını yazın.
- Aldığınız bütün ilaçların bir listesini yapın, buna vitamin ve destekleri de dahil edin.
- Sorularınızın bir listesini hazırlayın.
Eğer gerekirse, hazırlıklı olmanız gereken sorular şunlardır:
- İsiliğimin nedeni büyük ihtimalle nedir?
- Buna, başka neler sebep olabilir?
- En iyi tedaviyi nasıl alabilirim?
- Biz uzmana görünmem gerekiyor mu?
- Reçeteli ilaca ihtiyacım var mı ya da rahatsızlığı tedavi etmek için reçetesiz ilaçlar kullanabilir miyim?
- Hangi ev çarelerini tavsiye edersiniz ve hangi ev çarelerinden kaçınmalıyım?
Doktorunuza sormak için hazırladığınız sorulara ek olarak, randevunuz sırasında anlamadığınız şeyleri her zaman sormaktan çekinmeyin.
Doktorunuzdan bekleyebilecekleriniz
Doktorunuz muhtemelen birçok soru soracaktır. Bunlar:
- Belirtilerinizi yaşamaya ilk ne zaman başladınız?
- Belirtileriniz zaman içinde değişti mi?
- Hangi ev tedavilerini kullandınız?
- O tedaviler nasıl etki gösterdi?
- Eğer varsa belirtilerinizi kötüleştiriyor olan şey nedir?
Testleri
Testler ve teşhis
Doktorunuz, genellikle nikel alerjisini, cildinizin görüntüsüne ve nikel içeren cisimlerle temasınızın son dönemdeki hikayesine dayanarak teşhis eder. Eğer isiliğinizin nedeni belli değilse, doktorunuz yama testi önerebilir (temasla yüksek duyarlılık alerji testi). Doktor sizi bu test için bir alerji uzmanına (alerjist) ya da deri uzmanına (dermatolog) yönlendirebilir. Yama testi süresince, potansiyel alerjenin (nikel dahil) çok küçük bir miktarı, küçük bir plastere uygulanır ve reaksiyonu kontrol etmek için cildinizin üzerine yerleştirilir. Bantlar cildinizde, doktorun değerlendirmesinden önce iki gün boyunca kalır. Eğer nikel alerjiniz varsa, nikel plasterinin altındaki cilt, plaster kaldırıldığında ya da sonraki günlerde iltihap geliştirecektir. Alerjenlerin çok düşük konsantrasyonları kullanıldığından, plaster testleri, ağır alerjisi olan insanlarda bile güvenlidir.
Tedavisi
Tedaviler ve ilaçlar
Nikel alerjisinin tedavisi yoktur. Bir kez nikele duyarlılık geliştirirseniz ne zaman bir metalle temasa geçseniz isilik (temas dermatiti) geliştirirsiniz. Nikele reaksiyon bir kez gelişmeye başladıysa, muhtemelen iki ila dört hafta devam edecektir.
İlaçlar
Doktorunuz aşağıdaki ilaçlardan herhangi birini, tahrişi azaltmak ve nikel alerjisi reaksiyonundan kaynaklanan isilik rahatsızlığını iyileştirmek için reçete edebilir.
- Kortikosteroid krem. Cloberasol propionate ve betamethasone dipropionate gibi.
- Ağızdan kortikosteroidler. Eğer reaksiyon ağırsa ya da isilik büyük bir alanı kaplıyorsa, prednisone gibi.
- Ağızdan antihistamin. Kaşıntının iyileşmesi için fexofenadine ve cetirizine gibi.
Yaşam Tarzı
Yaşam tarzı ve ev çareleri
Nikel alerjisinden kaynaklanan temas dermatitini tedavi etmek için aşağıdaki tedavilerden bazılarını evde uygulayabilirsiniz. Eğer bu tedaviler fayda etmezse ya da isilik kötüleşirse, doktorunuzla bağlantıya geçin. Ev çareleri aşağıdakileri içerir:
- Sakinleştirici losyonlar. örneğin kalamin losyonu kaşıntıyı hafifletebilir.
- Islak kompres. Kaşıntıyı dindirmek ve kurumuş kabarcıkları iyileştirmek için kızarıklığın üzerine yerleştirilebilir.
- Reçetesiz kortikoseroidler. Kaşıntıyı azaltabilir ve kızarıklık rahatsızlığını iyileştirebilir. Doktorunuza, ürünü ne kadar süreyle güvenle kullanabileceğinizi sorun.
- Reçetesiz ağızdan antihistaminler, diphenhydramine kaşıntıyı gidermede fayda sağlayabilir.
Alerjik reaksiyonu kötüleştirebilecek, antibiyotik içerikli reçetesiz kremler ve merhemlerden kaçının.
Önleme
önleme
Nikel alerjisi gelişmesini önlemenin en iyi yolu, takı gibi nikel içeren eşyaları uzun süre kullanmamaktır. Eğer nikel alerjiniz varsa alerjik reaksiyonu önlemenin en iyi yolu metallerle temastan kaçınmaktır. Aşağıdaki ipuçları, nikele maruz kalmaktan kaçınmanıza yardım edebilir:
Düşük alerjili takılar kullanın
Alerjik reaksiyona neden olma ihtimali (hipoalerjenik) bulunmayan materyallerden yapılan takılar satın alın. Nikelsiz paslanmaz çelik, cerrahi dereceli paslanmaz çelik, titanyum, 18 ayar sarı altın, nikel içermeyen 14 ayar sarı altın ya da niyobyum gibi materyallerden yapılan takılar araştırın. Nikelli takılar kadar alerjik reaksiyonu tetikleyebilecek kobalt ve beyaz altından da kaçının. (Ameliyat dereceli paslanmaz çelik bir miktar nikel içerebilir ama bu genellikle birçok insan için düşük alerjenli olarak kabul edilir.) Nikel içeren ya da alerjik reaksiyona sebep olan takılardan kurtulun. Küpe arkalarının da hipoalerjenik materyallerden yapıldığından emin olun.
Piercing stüdyosunu dikkatle seçin
Birçok ülkede ya da şehirde, devlet sağlık birimlerince vücuda delik açanların lisanslı olması gerekir. Devlet ya da yerel sağlık birimleriyle, sizin bölgenizde uygulanan yasaları öğrenmek için bağlantıya geçin. İhtiyaç duyduğunuzda da, piercing konusunda lisanslı olan tanınmış bir stüdyo seçtiğinizden emin olun. Piercing yaptırmadan önce stüdyoyu mutlaka ziyaret edin ve şunlardan emin olun:
- Temiz, düzenli profesyonel bir ortam sunduklarından
- Kapalı paketlerde saklanan, ameliyat dereceli paslanmaz çelikten nikelsiz steril iğneler kullandıklarından
- Sadece düşük alerjenli takılar sattıklarından ve bunların metal içerikleri hakkında doküman sunduklarından
- Steril ya da nikelsiz olmayabilecek ve başka komplikasyonlara yol açabilecek delme silahı kullanmadıklarından
Nikel yerine geçecek materyaller kullanın
Yaygın olarak nikel içeren ürünlerin yerine daha güvenlilerini araştırın.
- Deri, kumaş ya da plastikten yapılmış saat kordonları
- Plastik ya da kaplanmış materyallerden fermuar ya da kıyafet tokaları
- Plastik ya da titanyum gözlük çerçeveleri
Dyt. MELTEM ŞENİZ TOKSOY
Merhabalar ben 20 yaşındayım küçüklükten beri mide ağrısı yaşıyorum besin alerjisi oldugmu öğrendim bana özel diyet listesi yapmanızı istirham ediyoru... devamı
Alerjik Reaksiyon
Alerji Nedir?
10 Yaygın Alerji Tetikleyici
Cilt Alerjisi Testleri
Eritema Nodosum