Romatoid artrit (RA) hastalığına herkes yakalanabilir gibi görünse de kadınlarda görülme oranı  erkeklere göre üç kat fazla. Romatoid artrit teşhisi, birçok kadına tam da evlilik ve aile kurmanın hayatlarının ana merkezi olduğu dönemde, yani 20’li ve 30’lu yaşlarda konuyor.

Romatoid artritin neden olduğu ağrı, halsizlik ve alınan ilaçların yan etkileri yüzünden aile planlaması şüphesiz daha da karmaşık bir hal alıyor. Ancak uzmanlar, kadınların aile kurma hayallerini bu rahatsızlıktan dolayı rafa kaldırmalarına gerek olmadığını belirtiyor. Romatoid artritliyken aile kurmayı düşünüyorsanız, aşağıdaki ipuçlarına kulak verin:

1. Romatoid artritin bebeğinize zarar vereceğinden endişelenmeyin

Romatoid artrit, hamilelik döneminde aktif de olsa bebeğe zarar verdiği görülmemiştir. Hatta, romatoid artritli kadınların yüzde 70-80’inin hastalığında hamilelik döneminde düzelme görülmüştür. RA’li kadınların bazılarında ufak da olsa, düşük yapma veya kilosu normalden az olan bir bebek doğurma riski bulunsa da kadınların çoğu hamilelik dönemlerini hiçbir komplikasyon yaşamadan geçirmiştir.

Ancak, romatoid artrit tedavisinde verilen metotreksat ve leflunomid gibi maddeler içeren pek çok ilaç doğum kusurlarına yol açabilir. Ayrıca bu tür ilaçlar, babalar tarafından alındığında da bebeklerde doğum kusurlarına neden olabilir. Bu yüzden hamileliğinizin birkaç ay öncesinden doktorunuzla tedavinizi değiştirmesi konusunda konuşmanız önemlidir.

Doğru tedavi ve doğum öncesi titiz bir bakımla romatoidli annelerden doğan bebekler de tüm bebekler gibi sağlıklı ve mutludur.

2. Hamileye kalmaya çalışırken sabırlı olun

Uzmanlar, romatoid artritin kadın veya erkeklerde üremeyi düşürdüğüne katılmıyor. Romatoid artritli kadınların, hastalığı olmayanlara oranla daha zor hamile kaldıkları doğru. İstikrarsız yumurtlama, cinsel istekte azalma, ağrıdan dolayı daha az cinsel ilişkide bulunmak ve halsizlik sebeplerden bazıları.

Romatoid artritin akut olarak alevlenmesi, erkeklerde geçici olarak sperm üretimi ve kalitesinin azalmasına, sertleşme problemlerine ve cinsel isteksizliğe neden olabilir. Romatoid artritte yapılacak etkili bir tedavi, hem kadın hem de erkeklerde cinsel işlev bozukluklarını düzeltir. İyi şekilde tedavi edilmiş romatoid artrit vakalarında erkek ve kadında doğurganlık normal seviyeye çıkar.

3. Romatoid artrit tedavisinde parlak bir gelecek olduğunu unutmayın

Romatoloji uzmanlarına göre yeni biyolojik ilaçlar, romatoid artrit tedavisinde yepyeni bir çığır açtı. Erken ve etkili bir tedavi ile romatoid artritli hastaların çoğu, eklem defomasyonu ve büyük bir sakatlık riskinden kurtulabilir.

Bu, çoğu kadın için çocuğunuz büyürken yanında aktif şekilde yer almak anlamına geliyor. RA’in kötü ve ağrılı günleri tamamen kaçınılmaz olamasa da doktorlar kadınların çoğunun uzun seneler, hatta bir ömür boyu hareketlerinde özgür olacaklarına inanıyor.

4. Romatoid tedavinizi hamile kalmadan çok önce değiştirin

Hamile kalmaya karar verir vermez, romatoloji uzmanınıza görünün. Bazı ilaçların hamile kalmadan vücuttan temizlenmesi için aylara ihtiyaç vardır. Bu durum, kadınlarda olduğu kadar erkekler için de geçerlidir. Tam olarak ispat edilmese de metotreksat içeren ilaçlar, ileride doğum kusurlarına neden olabilecek spermle ilgili  problemlere  yol açabilir.

Romatoid artritiniz için leflunomid içeren bir ilaç kullanıyorsanız, daha da önceden başlanması gereken bir planlamaya ihtiyaç vardır. İlacın vücuttaki uzun süreli etkisinden dolayı, ilacı vücudunuzdan atmanın farklı yolları olsa da, hamile kalmadan iki yıl önce kesilmesi gerekir.

5. Hamilelik döneminde romatoid artritiniz için doktorunuzla işbirliği içinde olun

Romatoloji uzmanınız,  RA belirtilerinizi kontrol altına alacak ve bebeğin güvenliğini sağlayacak bir tedavi planı üzerinde karar vermenize yardımcı olur.

Örneğin, prednizon içeren ilaçları hamilelikte kulanmakta genellikle bir sakınca yoktur.  Etken maddesi, hidroksiklorokin ve sülfasalin olan ilaçlar da doktorlar tarafından zararsız olarak nitelendirilir.

RA ilaçlarının hamilelikte olası sorunlara yol açma riskini önlemenin bir diğer yolu da hiç ilaç almamaktır. Bazı kadın hastalar hamile kalma aşamasında, doğum yaparken ve meme verirken ilaçları doktor denetimi altında tamamen bırakırlar.

Bu yöntemin elbette riskleri bulunur. Mesela, ilaçtan kesilme döneminde hastalığın alevlenmesiyle eklem hasarlarının ilerlemesi gibi. Ancak bazı kadınlarda romatoloji uzmanları, hastalığın seyrini yakın takibe alır.

6. Hamilelik döneminde romatoid artrit belirtilerinizde iyileşme bekleyin.

Hamileliğin ilginç bir şekilde romatoid artrit hastalığına geçici de olsa olumlu bir etkisi vardır. Kadınların yüzde 70-80’i RA belirtilerinde düzelme yaşamıştır. 

Bu kadınların çoğunda hamilelik döneminde RA ilaçları yavaş yavaş azaltılabilir, hatta tamamen kesilebilir. Ancak kadınların dörtte birinde hamilelik döneminde romatoid artrit devam eder veya kötüleşebilir.

Ne yazık ki, RA belirtilerinin hamilelik döneminde verdiği mola kısa sürelidir. Kadınların çoğunda doğumdan hemen sonra belirtiler kaldıkları yerden devam ederler.

7. Hamile kalmaya hazır olana kadar doğum kontrol yöntemlerine başvurun

Bazı romatoid artrit ilaçlarının cenine zarar veren etkileri dikkate alınarak, hazır olana kadar hamile kalmamaya dikkat etmek önemlidir. Uzmanlar, doğru kullanıldığı takdirde çeşitli yöntemlerin uygun ve etkili olduğunu belirtiyor:

• Prezervatif
• Doğum kontrol hapı
• Vajinal halka
• Spiral

Tartışmaya açık bazı araştırmalar, doğum kontrol haplarının bazı kadınlarda romatoid artriti önleyebileceğini savunsa da bu hapların RA belirtilerinin kontrol edilmesine yardımcı olduklarına dair kesin bir kanıt yoktur.