• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız

Nedir

Üç Aylık Koruma İğnesi

Üç aylık korunma iğnesi kadınlar için, progesteron hormonu içeren gebelik önleyici bir iğnedir. Bu iğneyi kullanmak için, size sağlık hizmeti veren kuruluşa her üç ayda bir gitmeniz gerekir. İğne, yumurtalıklarınızın yumurta bırakmasını engelleyerek, yumurtlamayı baskılar.  Aynı zamanda spermin yumurtaya ulaşmasını engellemek için servikal mukusu da kalınlaştırır.  

Onaylanmış sadece iki tane enjekte edilebilir gebelikten korunma yöntemi vardır. Her ikisi de progesteron hormonu içerir; fakat diğerinin dozu daha azdır. Biri kasın derinine enjekte edilirken, ikincisi derinin hemen altına enjekte edilir. İkisinin benzer fayda ve riskleri olsa da dozu az olan iğnenin uzun vadede etkinliğiyle ilgili daha az bilgi vardır.  

Üç aylık korunma iğnesini kullanmak için doktorunuzun yazacağı bir reçeteye ihtiyacınız vardır. Bu iğne, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) korunma sağlamaz.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Üç aylık korunma iğnesi gebelikten korunmak için kullanılır. Üç aylık korunma iğnesinin pek çok faydası vardır, aşağıdakiler bunlardan bazılarıdır:

• Gebeliği önlemeye yardımcı olur.
• Gebelikten korunmak için cinsel ilişkinin kesilmesine ya da eşinizden uyumunu istemenize gerek yoktur.
• Kişiye uygun olarak ayarlanmasına ya da günlük dikkate gerek yoktur.
• Endometriyal kanseri, pelvik iltihabi hastalığı ve rahim fibroidleri riskini azaltır.
• Emzirme üzerinde karşıt etkileri yoktur. (Diğer pek çok doğum kontrol yönteminde kullanılan östrojenin süt verilmesini engellediği bilinir.)

Sağlık ekibiniz aşağıdaki durumlarda da üç aylı korunma iğnesi önerebilir:

• Nöbet bozukluklar
• Endometriyozis
• Adet döngünüzle ilişkiliymiş gibi görünen orak hücre hastalığı
• Demir eksikliği anemisi
• Adet sancısı ya da uzun ve yoğun adet dönemleri
• Östrojen içeren doğum kontrol yöntemlerinin yan etkilerine karşı endişeler

Yine de üç aylık korunma iğnesi herkes için uygun değildir. Sağlık ekibiniz aşağıdaki durumlarda üç aylık korunma iğnesi kullanmanızı önermeyebilir:

• Açıklanamayan vajinal kanama
• Meme kanseri
• Karaciğer hastalığı
• Kan pıhtılaşma sorunları
• İğnenin bileşimine karşı hassasiyet

İlave olarak aşağıdaki durumlar söz konusuysa doktorunuza bildirin.

• Metabolik kemik hastalıkları, anoreksiya nervoza ya da ailede osteoporoz geçmişi gibi risk faktörleri
• Depresyon
• Kişisel ya da ailesel meme kanseri geçmişi
• Memede kitle
• Su tutulumu sebebiyle kötüleşebilecek bir sağlık sorununu
• Diyabet
• Kalp hastalıkları

Riskler

Riskler

Üç aylık korunma iğnesinin yan etkileri şunlardır:

• Kemik mineral yoğunluğunda geçici azalma (mineral eksikliği, iğnenin uzun kullanımında artar ve geri döndürülemeyebilir.)
• Kemik kırığı ya da osteoporoz riskinde artış
• Düzensiz adet ya da ani kanama
• Kilo alımı
• Meme ağrısı
• Baş ağrısı
• Depresyon
• Karın ağrısı
• Baş dönmesi
• Bitkinlik
• Sinirlilik
• Akne
• Halsizlik

Üç aylık korunma iğnesi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan (CYBE) korunma sağlamaz.

Üç aylık korunma iğnesi kullanan her 100 kadından ortalama 3’ü, 1 yıl içinde gebe kalır.

Üç aylık korunma iğnelerinin bırakılmasından sonra doğurganlığın yeniden kazanılması 10 ay ya da daha fazla sürebilir. Eğer önünüzdeki 1-2 yıl içinde gebe kalmayı planlıyorsanız başka bir doğum kontrol yöntemi kullanın.

Aşağıdakilerin gelişmesi durumunda derhal doktorunuza başvurun:

• Baldırlarınızda sürekli ağrı gibi bacaklarda kan pıhtısı belirtileri
• Kanlı öksürük, keskin göğüs ağrısı ya da ani nefes kesilmesi gibi akciğerde kan pıhtısı belirtileri.
• Şiddetli baş ağrısı, konuşmada ve görmede problem veya kollarda ya da bacaklarda uyuşma gibi inme belirtileri.
• Ani kısmi ya da tam körlük gibi gözde kan pıhtısı belirtileri.
• Çift görme gibi diğer kan problemleri.
• Derinizde ya da göz aklarınızda sararma gibi sarılık belirtileri.
• Ani migren atağı.
• Alt karında şiddetli ağrı.
• Depresyon
• Ciddi alerjik reaksiyon
• Ağır kanama ya da normal kanamanızda sorun.
• İğne yerinde irin, ağrı, kızarıklık, kaşıntı ya da kanama.

Progesteron kullanımı, kan pıhtısı ve kalp krizi riskiyle ilişkilidir. Ama tek başına verilen östrojenin ve östrojenle progesteronu bir arada içeren çoğu doğum kontrol yönteminin kan pıhtılarını artırdığı kanıtlanmıştır. Uzmanların çoğu, sadece progesteron içeren gebelik önleyici yöntemlerin, östrojenle progesteronu bir arada içeren gebelik önleyici yöntemlere nazaran önemli oranda daha az komplikasyon riski taşıdığına inanır.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Hazırlık

Üç aylık korunma iğnesini kullanmak için doktorunuzun yazacağı bir reçeteye ihtiyacınız vardır. Doktorunuz sağlık geçmişinizi gözden geçirecek ve kan basıncınızı kontrol edecektir. Reçetesiz ilaçlar ve bitkisel ürünler de dahil herhangi bir ilaç tedavisi görüyorsanız doktorunuza bildirin. Eğer üç aylık korunma iğnelerini evde kendiniz yapmak istiyorsanız, kendi kendinize uygulamanızın uygun bir seçenek olup olmadığını doktorunuza sorun.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

Üç aylık korunma iğnesi kullanmak için:

• Başlayacağınız tarihle ilgili doktorunuza danışın. Üç aylık korunma iğnesi olurken gebe olmadığınızdan emin olmak için doktorunuz, ilk iğneyi adet döneminizin ilk 5 gününde yapacaktır. Eğer yeni doğum yapmışsanız ve emzirmiyorsanız ilk iğne doğumdan sonra 5 gün içinde yapılacaktır. Eğer emziriyorsanız, ilk iğneniz doğumdan sonra 6 hafta içinde yapılacaktır.
• İğne için hazırlanın. Doktorunuz iğne yerini, üç aylık korunma iğnesi için omzunuz ya da kalçanızı, düşük dozlu iğne için de üst uyluğunuz ya da karnınızı alkollü bir pamukla temizleyecektir. İğnenin ardından iğne yerine masaj yapmayın. İlk iğnenizden sonraki 7 gün için ilave bir doğum kontrol yöntemi kullanın. Daha sonraki iğnelerden sonra ilave doğum kontrol yöntemi gerekmez.
• Bir sonraki iğnenizi planlayın. Üç aylık korunma iğnesi her 12 haftada bir verilmelidir. Eğer iğneler arasında 13 haftadan uzun beklerseniz, gebe olmadığınızdan emin olabilmek için, bir sonraki iğnenizden önce gebelik testi yaptırmanız gerekir.