• İçindekiler
• Nedir
• Belirtileri
• Sebepleri
• Risk Faktörleri
• Komplikasyonları
• Muayenesi
• Testleri
• Tedavisi
• Yaşam Tarzı
• Alternatif Tıp

Nedir

Yemek Borusu Kanseri

Yemek borusu kanseri, boğazınızdan midenize kadar uzanan uzun ve boş bir tüp olan yemek borusunda meydana gelen bir kanserdir. Yemek borunuz, yuttuğunuz yiyecekleri sindirilmesi için mideye taşır.

Yemek borusu kanseri, genellikle yemek borusunun iç çeperinde bulunan hücrelerde başlar. Kanser, yemek borusunun herhangi bir yerinde meydana gelebilir ancak ülkemizde genellikle yemek borusunun alt kısmında meydana gelmektedir.

Belirtileri

Belirtiler

Yemek borusu kanserinin belirtileri şunlardır:

• Yutma zorluğu
• İstemeden kilo kaybı
• Göğüs ağrısı
• Yorgunluk

Yemek kanseri erken aşamasında genellikle hiçbir belirti göstermez.

Doktora ne zaman gitmeli?

Sizi endişelendiren belirtileri ısrarla yaşıyorsanız doktorunuzu arayın.

Size, yemek borusu kanseri riskinizi artıran ve kanser öncesi tıbbi bir durum olan Barrett sendromu teşhisi konmuşsa, durumunuzun kötüleştiğini ne tür işaretlerden anlayacağınızı, hangi belirti ve işaretleri izlemeniz gerektiğini doktorunuzdan öğrenin. Ayrıca ne tür tarama testleri yaptırmanız gerektiğini de öğrenin. 

Sebepleri

Sebepleri ve Türleri

Yemek borusu kanserine neyin sebep olduğu tam olarak netleşmemiştir. Yemek borusu kanseri, yemek borusundaki hücrelerin DNA''larında hatalar (mutasyon) geliştiği zaman meydana gelir. Hatalar, hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve bölünmesine yol açar. Biriken anormal hücreler yemek borusunda bir tümör oluşturur. Bu tümör yakındaki yapıları işgal edecek şekilde gelişebilir ve vücudun geri kalanına sıçrayabilir.

Yemek borusu kanserinin türleri

Yemek borusu kanseri, hücre tipine göre sınıflandırılır. Kanserinizin türü, tedavi seçeneklerinizi belirler. Yemek borusu kanseri türleri şunlardır:

• Adenokarsinom. Adenokarsinom, yemek borusundaki mukus salgılayan bezlerin hücrelerinde başlar. Adenokarsinom genellikle yemek borusunun alt kısmında ortaya çıkar.
• Skomöz hücre karsinomu. Skomöz hücreler, yemek borusunun yüzeyini kaplayan ince düz hücrelerdir. Skomöz hücre karsinomu genellikle yemek borusunun orta kısmında ortaya çıkar. Skomöz hücre karsinomu, dünyadaki en yaygın yemek borusu kanseridir.
• Diğer nadir tipler. Koriokarsinom, lenfoma, melanom, sarkoma ve küçük hücre kanseri nadir yemek borusu kanserleridir.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Yemek borusunun kronik bir şekilde tahrişinin yemek borusu kanserine neden olan DNA değişimlerine katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Yemek borusunun hücrelerinde tahrişe neden olup yemek borusu kanser riskinizi yükselten faktörler şunlardır:

• Alkol
• Balgam reflüsü
• Tütün çiğnemek
• Yemek borusu kapakçığının gevşememesinden kaynaklanan yutma güçlükleri
• Çok sıcak sıvılar içmek
• Meyve ve sebze bakımından fakir beslenme
• Kostik çözeltisinde (kül suyu) korunan yiyecekler yemek
• Gastroözofajit reflü hastalığı
• Obezite
• Yemek borusunun hücrelerinde kanser habercisi değişimler (Barrett özofajiti)
• Göğüs veya karnın üst bölgesine uygulanan radyasyon terapisi
• Sigara

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Yemek borusu ilerledikçe şu tür komplikasyonlara sebep olabilir:

• Yemek borusunun tıkanması. Kanser, yiyeceklerin veya sıvıların yemek borusundan geçmesini zorlaştırabilir veya imkansızlaştırabilir. Yemek borusunun tıkanmasına  karşı bir dizi tedavi vardır. Seçeneklerden biri endoskop ve özel aletler kullanarak yemek borusunu genişletmek veya açık tutmak için metal bir tüp (stent) takmayı içerir.  Ameliyat, radyasyon terapisi, kemoterapi, lazer terapi ve fotodinamik terapi gibi diğer seçenekler de vardır.
• Kanser ağrısı. İlerlemiş yemek borusu kanseri ağrıya neden olabilir. Doktorunuz ağrınızın sebeplerini belirlemeye ve sizi rahat ettirmek için uygun tedavileri bulmaya çalışacaktır.
• Yemek borusunda kanama. Yemek borusu kanseri ayrıca kanamaya neden olabilir. Kanama genelde yavaş yavaş olsa da zaman zaman ani ve şiddetli olabilir. Kanama ameliyat veya endoskopik işlemler gerektirebilir.
• Ciddi kilo kaybı. Yemek borusu kanseri, yiyecek ve içecekleri yutmayı zor ve ağrılı kılabilir. Bu durum, kilonuzu korumanızı güçleştirebilir. Doktorunuz sizi, kalori ve besin bakımından zengin, yemesi kolay yiyecek bulma stratejilerini görüşmek üzere bir beslenme uzmanına sevk edebilir. Doktorunuz beslenmeyi sağlamak için bir beslenme tüpü yerleştirmeyi tavsiye edebilir.
• Öksürük. Yemek borusu kanseri, yemek borusunu erozyona uğratarak soluk borunuzda bir delik açabilir.  Bu delik yutma sırasında şiddetli ve ani öksürüğe sebep olabilir.

Muayenesi

Randevunuza Hazırlık

Aile doktorunuz yemek borusu kanseri olduğunuzdan şüphelenirse durumunuzun daha iyi analiz edilmesi için sizi birkaç uzman doktora yönlendirebilir. Bu probleminizle ilgilenebilecek doktorlar şunlar olabilir: 

• Yemek borusunun durumunu tahlil edecek olan gastroenterolog
• Kanseri tedavi edecek olan onkolog
• Ameliyatı gerçekleştirecek olan cerrah
• Kanseri tedavi etmek için radyasyon kullanan (radyasyon onkologu)

Doktorla görüşmeler kısa olduğu ve konuşulması gereken çok şey olduğu için, randevuya hazırlanarak gitmek iyi fikirdir. İşte randevunuza hazırlanmanıza yardımcı olacak ve doktordan ne bekleyebileceğinizi gösteren kimi bilgiler.

Ne yapabilirsiniz?

• Randevudan önce yapmanız gerekenleri öğrenin. Randevunuzu alırken diyetinizi/beslenmenizi kısıtlamak gibi önceden yapmanız gereken şeyler olup olmadığını mutlaka öğrenin.
• Yaşadığınız tüm belirtileri yazın, randevu konunuzla alakalı görünmeyen belirtileri de dahil ediniz.
• Önemli kişisel bilgilerinizi not edin, hayatınızdaki önemli stresli olayları veya son zamanlardaki büyük değişimleri de katın.
• Kullandığınız bütün ilaçların bir listesini çıkarın, vitaminler ve takviye ilaçlar dahil olmak üzere.
• Mümkünse yanınıza bir arkadaşınızı veya yakınınızı alın. Bazen doktorla görüşme sırasında verilen tüm bilgileri özümsemek zor olabilir. Size eşlik eden biri kaçırdığınız veya unuttuğunuz şeyleri hatırlayabilir.
• Doktorunuza soracağınız soruları not edin.

Doktorunuzla geçireceğiniz vakit sınırlı olabilir, bu yüzden bir soru listesi çıkarmak vaktinizi en iyi şekilde değerlendirmenize yarar. Vakit kaybetmemek için sorularınızı önem sırasına göre sıralayın Yemek borusu kanseri için doktorunuza sorabileceğiniz belli başlı sorular şunlardır:

• Yemek borusu kanserim yemek borumun neresinde?
• Kanser ne kadar ilerlemiş?
• Patoloji raporunu bana açıklayabilir misiniz?
• Başka ne tür testlere ihtiyacım var?
• Tedavi seçeneklerim nelerdir?
• Her bir tedavi seçeneğinin olası yan etkileri nelerdir?
• Size göre en iyi tedavi seçeneği hangisidir?
• Benim durumumda olsaydınız, dostuma veya yakınıma ne tavsiye ederdiniz?
• Bir uzmana görünmeli miyim? Maliyet ne olacak, sigortam karşılıyor mu?
• Yanımda götürebileceğim herhangi bir broşür veya basılı malzeme var mı? Hangi web sitesini ziyaret etmemi tavsiye ediyorsunuz?
• Takip ziyaretine gelip gelmeyeceğime neye göre karar vereceğiz?

Görüşme sırasında doktorunuza sormak için hazırladığınız bu soruların dışında aklınıza herhangi bir soru gelirse sormakta tereddüt etmeyin.

Testleri

Testler ve Teşhis

Yemek borusu kanseri teşhisi için kullanılan testler ve işlemler şunlardır: 

• Yemek borusunu incelemek için bir kamera (endoksop) kullanmak. Endoskopi işleminde doktorunuz boğazınızdan yemek borusuna üzerinde bir lens (kamera) olan boş bir tüp sokar. Doktor endoskopu kullanarak kanserli veya tahriş olmuş bölgeleri incelemek için yemek borunuza bakar.
• Yemek borusunun röntgeni. Bazen baryum yutmak diye de adlandırılan bu işlemde yemek borunuzun bir dizi röntgeni çekilir ve bunlarla yemek borunuz incelenir. Test sırasında bir sıvı (baryum) içersiniz, bu sıvı yemek borusunun çeperini kaplar ve yemek borunuzun röntgenlerde net bir şekilde çıkmasını sağlar.
• Test için bir numune doku almak (biyopsi). Özel bir kamera boğazınızdan yemek borunuza (endoskop) veya soluk borunuzdan ciğerlerinize (bronşoskop) indirilerek kuşkulu dokudan bir numune alınır (biyopsi). Ne tür bir biyopsi sürecinden geçeceğiniz durumunuza bağlı olarak değişir. Doku örneğin kanser hücrelerine bakmak için laboratuvara gönderilir.

Yemek borusu kanserinin aşamaları:

Size yemek borusu kanseri teşhisi konduğu zaman doktorunuz kanserin ne kadar ilerlediğini (aşamasını) tespit etmeye çalışır. Kanserinizin içinde bulunduğu aşama, tedavi seçeneklerini de belirler. Yemek borusu kanserinin aşamasını tespit etmek için kullanılan testler arasında bilgisayar tomografi (CT) ile pozitron emisyon tomografisi (PET) bulunur.

Yemek borusu kanserinin aşamaları şunlardır: 

• 1. Aşama: Kanser yemek borusu çeperinin en üst kısmındaki hücrelerde meydana gelir.
• II. Aşama: Bu aşamada kanser yemek borusu çeperinin daha derin katlarını işgal etmiştir ve kanser, yakınlardaki lenf düğümlerine de sıçramış olabilir.
• III. Aşama: Kanser yemek borusu çeperinin en derin katmanına ve komşu dokulara veya lenf düğümlerine sıçramıştır.
• IV. Aşama: Bu aşamada kanser vücudun diğer kısımlarına sıçramıştır.

Tedavisi

Tedaviler ve İlaçlar

Yemek kanseri için uygulanan tedaviler kanserin hücre tipine, kanserin aşamasına, kişinin genel sağlığına ve kendi tedavi tercihlerinize göre değişir.

Ameliyat

Kanseri almak için cerrahi tek başına veya diğer tedavilerle bir arada kullanılabilir. Yemek borusu kanserini tedavi etmek için yapılan ameliyatlar şunlardır: 

• Çok küçük tümörleri almak için yapılan ameliyat. Kanseriniz küçükse, yemek borunuzun yüzeydeki katmanlarında kalmışsa veya henüz sıçramamışsa, doktorunuz kanseri ve etrafındaki sağlıklı dokuyu ameliyatla almayı tavsiye edebilir.  Kanserlerin erken aşamalarında uygulanan ameliyat, kanserli hücreye ulaşmak için boğazınızdan yemek borusuna sokulan bir endoskopla yapılır.
• Yemek borusunun bir kısmını alma ameliyatı (özofajetomi). Özofajetomi işleminde cerrah, yemek borunuzun tümör içeren bölümünü ve yakınlardaki lenf düğümlerini alır. Yemek borusunun kalan kısmı midenize bağlanır.  Bu bağlama işlemi genellikle mideyi kalan yemek borusuna doğru kaldırarak yapılır. Bazı durumlarda yemek borusunun alınan kısmının yerine kalın bağırsağınızdan bir parça eklenir.
• Yemek borusunu bir kısmını ve midenizin üst kısmını alma ameliyatı (özofagogastrektomi). Özofagoastrektomi sırasında cerrah, yemek borunuzun bir kısmını, civar lenf düğümlerini ve midenizin üst kısmını alır.  Midenizin geri kalanı bundan sonra tekrar yukarı çekilir ve yemek borusuna bağlanır. Gerekirse bu ikisini birbirine bağlamak için kalın bağırsağınızdan bir parça kullanılır.

Yemek borusu kanseri ameliyatı enfeksiyon, kanama ve kalan yemek borusunun bağlandığı yerden sızıntı gibi bazı ciddi komplikasyon riskleri içerir.  Yemek borusu kanseri ameliyatı büyük kesikler veya derinizden içeri sokulan çok sayıda küçük kesiklerden sokulan özel cerrahi aletlerle (laparoskopik olarak) açık ameliyat olarak yapılabilir. Ameliyatın nasıl yapılacağı durumunuza, cerrahın tecrübesine ve tercihlerinize bağlıdır.

Kemoterapi

Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaç tedavisidir. Kemoterapi ilaçları, yemek borusu kanseri olan insanlara ameliyat öncesinde de veya sonrasında da verilebilinir. Kemoterapi ayrıca radyasyon terapisiyle bir arada da uygulanabilir. Yemek borusunun ötesine sıçramış ilerlemiş kanseri olan insanlarda kemoterapi, kanserin neden olduğu belirtileri hafifletmek için tek başına kullanılabilir.

Kemoterapinin yan etkileri kullandığınız kemoterapi ilaçlarına göre değişiklik gösterir.

Radyasyon terapisi

Radyasyon terapisi, kanserli hücreleri öldürmek için yüksek enerjili ışınlar kullanır. Radyasyon, vücudunuzun dışındaki bir makineden gelip kanserinizi hedef alan ışınlarla (dışsal ışın radyasyonu) yapılabildiği gibi vücudunuza, kanserin yakınına  (kısa radyasyon terapisi) de yerleştirilerek yapılabilir. 

Radyasyon terapisi, yemek kanseri olan insanlarda çok sık olarak kemoterapiyle birlikte yürütülür.  Ameliyattan önce veya sonra uygulanabilir. Radyasyon terapisi ayrıca ilerlemiş yemek kanserinin komplikasyonlarını, örneğin bir tümör yemek borusundan yiyecek geçişini engelleyecek kadar büyüdüğü zaman, tedavi etmek için de kullanılabilir. 

Yemek borusu kanseri için uygulanan radyasyon terapisinin güneş yanığını andıran deri reaksiyonları, ağrılı ve zor yutma ve akciğerler ile kalp gibi yakınlardaki organların kazayla hasar görmesi gibi yan etkileri vardır.

Kemoterapi ve radyasyonun kombine edilmesi

Kemoterapi ile radyasyon terapisinin bir arada kullanılması, tedavilerin etkililiğini artırabilir. Kombine terapi size uygulanan tek terapi olabilir, bu terapi ayrıca ameliyattan önce de kullanılabilir. Kombine terapi yan etkiler ihtimalini ve yan etkilerin şiddetini artırır.

Klinik deneyler

Klinik deneyler, yeni kanser tedavilerini ve mevcut kanser tedavilerini kullanmanın yeni yollarını inceleyen araştırmalardır. Klinik deneyler kanser tedavisinde en son buluşları denemenizi sağlasa da iyileşmeyi garanti etmezler. Klinik bir deneye katılmanızın mümkün olup olmadığını doktorunuzdan öğrenin. Doktorunuzla birlikte bu girişimin potansiyel yararlarını ve risklerini tedaviye başlamadan önce mutlaka değerlendirin.

Yaşam Tarzı

Hayat Tarzı ve Ev Tedavileri

Yemek borusu kanseri olan insanlarda iştahsızlık, yutma güçlüğü, kilo kaybı, takatsizlik sık rastlanılan problemlerdir. Belirtiler kanser tedavileri ve tedavi sırasında sıvı diyet, tüple veya damar içi beslenme ihtiyacıyla daha da kötüleşebilir. 

Yeme zorlukları ve iştahsızlık konularında size çözümler bulmanıza yardım edecek sertifikalı bir beslenme uzmanı sevk edilmek için doktorunuzla görüşünüz. Bu sırada şunları deneyebilirsiniz:

• Kolay yutulan yiyecekler seçmek. Yutmada zorluk yaşıyorsanız çorba, milkshake veya yoğurt gibi boğazdan kolay geçen ve yutulması kolay yiyecekleri tercih edin.
• Daha sık ve küçük öğünler yiyin. Gün içinde iki veya üç büyük öğün yerine sık sık küçük öğünler yiyin.
• Atıştırabileceğini besleyici yiyecekleri elinizin altında tutun. Atıştıracağınız yiyecekler elinizin altında olduğu zaman onları yeme ihtimaliniz artar.
• Vitamin ve mineral takviyeleriyle ilgili doktorunuzla görüşün. Son zamanlarda normalde yediğinizden az yemişseniz veya diyetinize sınırlamalar getirilmişse, bir dizi besinden yoksun kalabilirsiniz.

Alternatif Tıp

Alternatif Tıp

Tamamlayıcı veya alternatif terapiler, kanserin yan etkileriyle ve kanser tedavisiyle birlikte yaşamada size yardımcı olabilir. Örneğin yemek borusu kanseri olan insanlar, kanser tedavisinin veya büyüyen tümörün neden olduğu ağrıdan mustarip olabilir.  Doktorunuz ağrı sebebini tedavi ederek veya ilaç kullanarak ağrınızı dindirmeye çalışacaktır.  Fakat ağrı devam ederse, tamamlayıcı ve alternatif terapiler size yardımcı olabilir.

Seçenekler şunlardır: 

• Akupunktur
• Rehberli görselleştirme
• Hipnoz
• Masaj
• Gevşeme teknikleri

Doktorunuzdan bu seçeneklerin sizin için emniyetli olup olmadığını öğreniniz.