Saç şampuanları saç derisinde yavaş yavaş biriken ve sebum adı verilen kir, yağ, kepek, ölü deri parçacıkları, hava kirliliğinden oluşan kirleticiler gibi maddeleri arındıran en yaygın saç bakım ürünlerindendir.

Şampuanlar iyi köpürmeli ve kolayca durulanmalıdır. İyi bir şampuan saçı sebumdan arındırırken aynı zamanda saça bakım yapandır.

Piyasada şeffaftan yoğun kıvamlısına kadar uzanan geniş bir şampuan seçeneği bulunmaktadır.

Şampuanların içeriğindeki esas madde deterjandır.

Şampuanın formülü, şampuan tipi ile o tip için kullanılan deterjan türüne bağlıdır.

Şampuanlar bazı kimyasal maddeler ve suyun karışımından oluşur. Şampuanların en önemli içeriklerinden biri de yüzey etkin maddeler olarak bilinen ve saç ile saç derisinden sebumu arındırmaya yarayan sürfaktandır. Saç kökünden salgılanan yağ, yani sebum protein yapısını koruyarak saçın zarar görmesini önler.

Şampuanların formülü, anyonik, katyonik, non-iyonik ve amfoterik olmak üzere farklı sürfaktanlardan oluşur.

Anyonik (negative yüklü iyonlardan oluşan) sürfaktan,  şampuanlarda dolgun bir köpürme  ve yüksek temizleme gücü sağlar. Bu tür şampuanlar pahalı olmadıkları gibi saçtan kolayca durulanır.

Saç derisinde iritasyona sebep olabilecek amonyum, sodyum, lauril sülfat ve lauret sülfatlar içerirler.

Katyonik (pozitif yüklü iyonlardan oluşan) sürfaktanların şampuan formüllerinde yüksek oranda kullanılmaları enderdir. Yüksek miktarda kullanıldıklarında göze zarar verebilirler.

Saçtan kolay durulanmazlar. Çok iyi yumuşaklık sağladıkları için daha ziyade saç bakım formüllerinin temelini oluştururlar. Saç şampuanlarının yumuşaklığı içeriğindeki sürfaktana bağlıdır.

Non-iyonik (iyon halinde bulunmayan) sürfaktanlar lauret-3, lauret-4, kokamid DCA ve coco glukosit gibi saç derisini tahriş edebilen maddeler içerirler. Bu sürfaktanlar ana temizleyiciler ile kullanılarak bu olumsuz etkileri hafifletilir.

Amfoterik (negatif ve pozitif yüklü iyonlardan oluşan) sürfaktanlar, göz yakmayan yumuşak özelliklerinden genellikle bebe şampuanlarında kullanılır.

Şampuan veya sabunların içeriğindeki sürfaktanlar, saçı temizlemeye, köpürtmeye, bakım yapmaya, kıvam tutturmaya ve dış görünüşünü güzelleştirmeye yardımcı olurlar. Bir saç şampuanı almadan önce içeriğindeki sürfaktan türünü bilmekte fayda vardır.

Seçtiğiniz şampuanın yumuşaklık ve sertlik derecesini içeriğinde kullanılan sürfaktana göre anlayabilirsiniz. Kullanılan sürfaktan eğer amonyum lauril sülfatsa o halde o şampuan çok ama çok serttir, amonyum lauret sülfatsa yine serttir ancak amonyum lauril sülfata göre daha yumuşaktır.

Aynı şekilde kullanılan sürfaktan sodyum lauril sülfatsa bu da sert bir formül olmasına rağmen yukarıdaki sürfaktanlara oranla çok daha yumuşaktır. Sürfaktan eğer sodyum lauret sülfatsa nazik formüllü bu şampuan iyi bir seçimdir. TEA lauret sülfat ve TEA lauril sülfatların her ikisi de iyi bir seçimdir.

Bunlar dışında, şampuanınızı nasıl kullanmanız gerektiğine dair bazı ipuçlarını da bilmenizde fayda var. Saça bakım yapan şampuanları seçtiğinizde şampuan sonrası bir saç kremi kullanmamanız gerekir, saçı temizleyen basit bir şampuan kullanıp saçınızı iyice durulamalı ve sonra da tüm nemi gidene kadar kurulamalısınız.

Piyasada saçı arındıran, nemlendiren, canlandıran, kepeği arındıran, ikisi birarada, yüzücü şampuanı olmak üzere  farklı işleve sahip birçok şampuan bulunur. Saç tipinize göre uygun şampuanı seçin.