Nedir

Juvenil artrit (juvenil romatoid artrit) nedir?

Juvenil artrit, otoimmün (bağışıklık sistemine ait) bir hastalıktır. Yani vücut, kendi bağışıklık sistemine saldırır. Hastalık birkaç isimle anılır; juvenil artrit, çocukluk dönemi eklem iltihaplanması ve Still hastalığı. Bu hastalık, çocukları etkileyen en yaygın eklem iltihaplanmasıdır.

Juvenil artritte bağışıklık sistemi, eklem içersinde uzanan ve sinovyum olarak bilinen dokuya saldırır. Sinovyum bu saldırıya, sinovyal sıvısı adı verilen sıvıyı aşırı miktarda üreterek tepki verir. Bu sıvının aşırı üretimiyse ağrı ve tutulmaya neden olur. İltihaplanma, kıkırdak ve kemiklerde hasara yol açar, vücudun diğer kısımlarına, örneğin göze sıçrayabilir.

Juvenil Romatoid Artrit ve Göz

Juvenil artrit gözü nasıl etkiler?

Juvenil artrit hastası bir çocuğun gözlerinde de rahatsızlık meydana gelebilir. Bu sorun hastalıktan kaynaklanıyor olabileceği gibi, bazı vakalarda çocuğun hastalık için aldığı ilaçlardan da kaynaklanabilir.

Juvenil romatoid artriti olan çocuğun yaşadığı en yaygın göz sorunuysa üveittir. Üveit, gözün iç kısmında üveyal adı verilen küçük bir bölgenin iltihaplanmasıdır. Üveyal şu bölümlerden meydana gelir:

  • İris, gözün renkli kısmıdır.
  • Siliyer kısım, göz içindeki sıvıyı oluşturur ve mercek hareketlerini kontrol eder.
  • Koroit, göz çevresinin tamamında göz küresini örten katmandır.

Tedavi edilmeyen ve ağır seyreden üveit, gözde zedelenmeye neden olur. Aynı zamanda görme sorunlarına da yol açar. Diğer komplikasyonlarıysa şunlardır:

  • Glokom, gözde yüksek tansiyona neden olan bir durum
  • Katarakt, özgün göz merceğinin perdelenmesi
  • Körlük gibi kalıcı görme kusurları

Üveit, juvenil artritin ortaya çıkmasından bir yıl önce meydana gelir. Fakat juvenil artritle aynı zamanda, hatta kimi zaman teşhisten 15 sene sonra da ortaya çıkabilir. Ayrıca juvenil artrit yatıştıktan sonra, hastalık aktif değilken de görülebilir.

Çocuklarda Juvenil Romatoid Artrit

Çocuğumda juvenil artrit varsa bunu nasıl anlayabilirim?

Göz iltihaplanmaları genellikle ağrılı olmaz. Gözler, genellikle yabancı bir cisim, aşırı ışık ya da iltihaplanmada (konjonktivit) olduğu gibi kızarmaz. Bu yüzden kendisinde juvenil artrit bulunan ve göz sorunu yaşayan çocukların çoğu, herhangi bir belirti vermez.

Çocuk, nadir durumlarda bulanık görmekten ya da ışığın gözünü rahatsız etmesinden şikayet eder. Çocuğun gözleri bazen kırmızı veya renkli görünür. Bu tür belirtiler öylesine yavaş bir şekilde ortaya çıkar ki, kalıcı göz hasarı herhangi bir görme sorunu belirmeden önce meydana gelir.

Göz sorunlarını erken tespit etmek ve hasar bırakmasını önlemek için iltihaplanma tedavisinde uzman olan romatolog, pediatrik göz doktoruyla birlikte sık randevular ayarlayacaktır.

Çocuğun göz doktoruyla randevusu

Göz muayenesi ağrısız olur ve birkaç dakika sürer. Doktoru, çocuğunuzun aldığı ilaçlar hakkında bilgilendirin. Bu ilaçların ismini, dozunu ve romatolog tarafından neden tavsiye edildiği bilgisini yanınızda bulundurun ve doktorunuzla paylaşın.

Göz muayenesinden önce göz doktorunuz, göz bebeğini büyütmek için çocuğun gözüne damla damlatır. Damla birazcık yakabilir; fakat doktorun göz içini daha iyi görebilmesi için ona yardımcı olacaktır.

Göz iltihaplanmalarını teşhis etmek için, özel bir mikroskop kullanılır. Bu mikroskopla her bir gözün içine ince bir ışık yayarak daha net görülebilmesi sağlanır.

Doktor aynı zamanda, görmenin bir şekilde değişip değişmediğini belirlemek için görsel alan muayenesi de yapabilir. Bu tür bir muayene, hastanın çevresel görüşünü ölçer. Bu işlem, göz merkezi bir noktaya odaklandığında, yan taraflarda ne kadar mesafeyi görebildiğinin anlaşılmasını sağlar.

Çocuğunuzun doktorunun verdiği ilaç kullanma talimatlarına dikkatli bir şekilde uymalısınız. Ayrıca, romatolog ve göz doktoruyla olan randevuları da ihmal etmemelisiniz.

Çocuğum ne sıklıkla göz muayenesi olmalı?

Çocuğunuzun göz muayenesi sıklığı, ondaki juvenil artrit türüne bağlı olarak farklılık gösterecektir. Bu sıklık aynı zamanda çocukta hastalığın ne kadar süredir bulunduğuna ve tedavi için kullandığı ilaçların ne olduğuna bağlıdır.

Üveit, oligoartrit gibi belli tür juvenil artriti bulunan çocuklar arasında daha yaygındır. Bu tür bir iltihaplanmanın bulunduğu bir çocuk, her üç ya da dört ayda bir göz muayenesine gidebilir. Çoklu iltihaplanmanın görüldüğü çocukların, genel olarak her altı ayda bir göz muayenesine gitmesi gerekir. Sistematik juvenil artrit hastası olan çocukların çoğunlukla 12 ayda bir göz muayenesi olmaları uygundur.

Çocuğunuz, iltihaplanma yatıştıktan sonra da göz muayenesine götürülmelidir.

Romatologunuza veya göz doktorunuza çocuğunuzun göz muayenesi sıklığının ne olması gerektiğini sorun. Daha sonra da size yapılmış tavsiyelere uyun. Eğer bir göz sorunu saptanmışsa, çocuğunuzun göz muayenesi daha sık yapılacaktır.

Tedavisi

Juvenil artritle ilişkili göz sorunları nasıl tedavi edilir?

Eğer bir göz rahatsızlığı ortaya çıkarsa, romatolog ve göz doktoru, tedavi yöntemleri veya kalıcı göz ve görme hasarlarının önlenmesi konusunda kendi aralarında tartışırlar. Çocuğunuza üveit teşhisi konulursa, farklı türde göz damlaları tavsiye edilebilir. Çocuğunuza, göz bebeğinin açık tutulması ve muhtemel zedelenmelerin önlenmesi amacıyla büyütücü göz damlası verilmesi gerekebilir.

Çocuğunuza kortizonlu göz damlası da verilebilir. Mesela doktorunuz, şişmeyi önlemek ve iltihaplanmayı azaltmak amacıyla kortizon kullanabilir. Fakat kortizonlu göz damlasının uzun süre kullanılması, glokom ve katarakt gibi ciddi yan etkilere yol açabilir.

Eğer göz damlası iltihaplanmayı yeteri kadar azaltmazsa, ağızdan alınacak kortizon ilaçları tavsiye edilebilir. Kortizonların uzun dönemli yan etkilerinden kaçınmak için metotreksat içerem ve ağız yoluyla alınan bir ilaç verilebilir. Ağır üveit vakalarındaysa, otoimmün hastalıkları için de kullanılan infliksimab içerem yeni ilaç türleri verilebilir.

Yrd Doç Dr SERDAR SARAÇ

Ben 16 yaşındayım ve el eklemim şiş arada ağrıyor ama beni rahatsız etcek kadar degil ve ayak eklemimde dışarı çıkıntı var üniversite hastanesine gitt... devamı