Komplikasyonları

Romatoid artrit denildiğinde, aklınıza muhtemelen hastalığın belirtileri olan eklem tutulması, eklem ağrısı ve eklem iltihaplanması geliyordur. Bu konuda bilmeyebileceğinizse, romatoid artritin vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilecek olmasıdır. Eklemlerde hasara yol açan otoimmün (vücudun bağışıklık sistemi) süreç gözü, kalbi, akciğerleri, kan damarlarını, deri ve diğer organları da etkileyebilir. Romatoid artrit için kullandığınız ilaçlar da istenmeyen yan etkilere yol açabilir. Bu kronik hastalıkla günlerce uğraşmak zorunda kalmak, size duygusal çöküntü de yaşatabilir. Romatoid artritten mustarip birçok kişi depresyona girer.

Romatoid artrit komplikasyonlarıyla baş etmek için, sorunları erken fark etmek ve uygun tedaviler almak önemlidir. Aşağıda, bu sorunları zamanında fark edebilmek için dikkat etmeniz gereken belirtilere değiniliyor

Deri

Derideki Etkiler

Romatoid artritten muzdarip kişilerin beşte birinde, romaotid nodül denilen ve genel olarak derinin altında, özellikle dirseklerde, önkol, topuk ya da parmaklarda görülen doku yumruları meydana gelir. Kademeli olarak gelişen veya aniden ortaya çıkan bu nodüller, daha ağır bir hastalık aktivitesinin göstergesi olabilir. Ayrıca bu nodüller, kalp ve akciğer gibi vücudun başka organlarında da ortaya çıkabilir.

Romatoit artritle ilişkili kan damarı ve vasküler iltihaplanma, deri ve onu çevreleyen dokularda ülser şeklinde görülen değişimlere neden olur. 

Romatoid artrit veya ilaçlarla bağlantılı başka vücut lekeleri ve deri değişimleri de görülebilir. Doktorunuzu herhangi bir vücut lekesi veya ağrısı konusunda uyarmanız önemlidir.

Göz

Göz Komplikasyonları

Romatoid artrit, gözü birkaç şekilde etkileyebilir. Göz akını kaplayan ince bir zar olan episklera iltihaplanması, romatoid artritin yaygın bir komplikasyonudur. Genelde hafif olur; fakat gözde kızarıklığa ve ağrıya yol açar. Göz akının iltihaplanmasıysa, daha ciddi bir durumdur ve görme kaybına neden olabilir.

Romatoid artrit sizi, bağışıklık sisteminin gözyaşı üreten gözyaşı kesesine saldırdığı bir durum olan Sjögren sendromu riskiyle karşı karşıya bırakabilir. Bu sendrom, gözünüzü pürüzlü ve kuru hissetmenize neden olur. Tedavi edilmediği takdirde kuruluk enfeksiyona, gözü kaplayan ince zarın ve korneanın zedelenmesine neden olabilir. Sizde romatoid artrit varsa, düzenli göz muayenesine ihtiyacınız olup olmadığını doktorunuza sorun.

Kalp ve Kan Damarları

Kalp ve Kan Damarları Hastalıkları

Romatoid artritten mustarip birçok kişide, perikardiyum ve kalp arasında sıvı toplanması olur; fakat bunun bütün belirtileri klinik değildir. Perikardit (kalbi çevreleyen membranın iltihaplanması), genellikle hastalık aktiviteleri zirveye ulaştığı sırada meydana gelir.

Romatoid artrit için kullanılan ilaçlar da kalp ve diğer membranları zayıflatabilir.

Sistemik iltihaplanmalar, romatoid hastalarını yüksek kardiyovasküler risklerle karşı karşıya bırakır. Güncel araştırmalar, romatoid artrit hastalarının, nerdeyse 2. tip diyabet hastaları kadar kalp krizi riski taşıdıklarını gösteriyor.

Kan damarları iltihaplanması, yaygın olmamakla birlikte ciddi bir romatoid artrit komplikasyonudur. Romatoid artritle bağlantılı kan damarı iltihaplanması, romatoid vaskülit (romatoid kan damarı iltihaplanması) diye bilinir. Bu hastalık, yaygın olarak deriye kan akışı sağlayan küçük kan damarlarını etkiler; fakat bu etki göz ve sinirler gibi başka bölgelere de ulaşır.

Kan ve Kan Hücreleri

Kan ve Kan Hücreleri Hastalıkları

Aktif romatoid artriti olan kişilerin çoğunda, anemi denilen kırmızı kan hücresi azlığı meydana gelir. Anemi yorgunluk, hızlı kalp atışı, nefes darlığı, baş dönmesi, bacak krampları ve uykusuzluk gibi belirtilere neden olur. İltihaplanma, aynı zamanda kan plazması seviyesinin yükselmesine de yol açabilir. Bağışıklık sisteminin baskılanması için gerçekleştirilen tedavi sırasında bu seviye düşer; bu durum trombositopeniya olarak adlandırılır.

Romatoid artritin bir diğer muhtemel ama yaygın olmayan komplikasyonu da, dalağın büyüdüğü ve beyaz kan hücresi sayısının azaldığı Felty sendromudur. Felty sendromu, lenf bezi kanseri olan lenfoma riskini artırır.

Akciğer

Akciğer Sorunları

Kalp duvarını etkileyen iltihaplanma süreci, benzer şekilde akciğer duvarlarını da etkileyerek plörit ve sıvı toplanmasına yol açar.

Romatoid artrit, akciğerlerde de meydana gelebilir. Vakaların çoğunda nodüller zararsızdır, fakat akciğerlerin çalışmaması, öksürük, kanama, enfeksiyon gibi sorunlara yol açabilir. Romatoid artritin bir komplikasyonu olarak, akciğer hastalıkları ve yüksek tansiyon da ortaya çıkabilir.

Romatoit artrid tedavileri akciğeri etkileyebilir. En yaygın kullanılan metotreksat nefes darlığı, öksürük ve ateş olarak görülen akciğer sorunlarına neden olabilir. Methotreksat kullanımı bırakıldığında, bu belirtilerde iyileşme görülebilir.

Enfeksiyon

Enfeksiyona Duyarlılık

Romatoid artrit hastaları, hastalığın altında yatan nedenin tedavisi veya bağışıklık sisteminin baskılanması için kullanılan ilaçlar nedeniyle enfeksiyona karşı daha hassas olurlar. Çalışmalar, yeni ve romatoid artrit tedavisinde daha etkili olan biyolojik ajanların, hastalarda enfeksiyon riskini büyük oranda artırdığını gösteriyor.

Duygusal Etkiler

Duygusal Etkiler

Her gün ağrı ve kronik bir hastalığın kısıtlamalarıyla yaşamak, fiziksel sağlığınızda olduğu kadar duygusal sağlığınızda da tahribata yol açabilir. Güncel bir çalışma, romatoid artrit hastalarının yaklaşık yüzde 11’inde, hafiften ağıra doğru giden depresyon belirtileri görüldüğünü gösteriyor. Normal aktiviteleri sınırlanan kişiler, depresyona daha yatkındırlar. Çalışma, depresyon belirtileri gösteren hastaların yalnızca beşte birinin, bu konuyu doktoruyla görüştüğünü ortaya koyuyor.

Önleme

Romatoid Artrit Belirtilerini Önleme

Depresyon, göğüs ağrısı, göz kuruluğu gibi sorunlarınızı artrit tedavinizi yürüten doktorunuzla konuşmayı düşünmeyebilirsiniz; fakat bunu yapmanız önemlidir. Çünkü bu sorunların hepsi artritle ilişkili olabilir. Farklı sorunlar farklı doktorlara gitmeyi ya da farklı tedaviler almayı gerektiriyor olsa da, gerek hastalığın daha iyi bir şekilde kontrol altına alınması gerekse belli bir tedavinin yan etkilerinin tamamen ortadan kaldırılması olsun, artrit tedavisindeki herhangi bir değişim, bu hastalıkla başa çıkmada veya bu sorunların çözümünde önemli bir adım olabilir.

Yrd Doç Dr SERDAR SARAÇ

Ben 16 yaşındayım ve el eklemim şiş arada ağrıyor ama beni rahatsız etcek kadar degil ve ayak eklemimde dışarı çıkıntı var üniversite hastanesine gitt... devamı