Suni Jet Lag

Fazla Uyku Neden İşe Yaramaz?

Uyuyamadığınız zamanı telafi etmek için fazla uyumak, pek çok uykusuzluk hastası (insomniyak) arasında uygulanan bir stratejidir. Aslında kayıp uykuları telafi etmek, zarar vericidir zira vücudun doğal ritmini bozar. Hatta insomnia hastalarına çözmek zorunda kalacağı pek çok problemi de beraberinde getirir. 24 saatlik günlük ritminiz uykunuzu düzenler. Geç kalkarak güneş ışığına maruz kalma vaktinizi ve gününüzün fiziksel aktivite başlangıcını geciktirmiş olursunuz. Bunları geciktirerek aynı zamanda buna karşılık gelen vücut sıcaklığı artışını da geciktirirsiniz. Bunlar da gece aynı sürede gereken vücut sıcaklığı düşüşünün (ki bu uykuyu getirmektedir) ertelenmesi manasına gelir. Normal yatma vaktinizde uyumaya çalışsanız bile, vücut sıcaklığınız hala çok yüksek olduğu için uykuya dalmak zor ve hatta imkansız hale gelir.

Örneğin Pazar günleri bu şekilde uykuya dalarken aslında bir çeşit suni jet lag oluşturursunuz (Doğuya doğru üç saatlik bir uçuş yaparsanız, sabah oraya üç saat erken varmış olursunuz. Çünkü doğudaki üç saatlik geç vakit, batıda üç saat erken demektir.) Aslında gerçekte uçakta olmamanıza rağmen, etkileri uçak yolculuğuyla tıpa tıp aynıdır.  Doğal ritminizde bir kayma meydana getirirsiniz. Eksik uykuyu telafi etmek, sadece vücudunuzun doğal ritmini bozar. Aslında siz uykuyu uzatarak gece uykusuzluk hastalığına zemin hazırlamış olursunuz.

Fazla uykuyu basitçe daha uzun süre uyuyarak elde edebilirsiniz ancak aslında elde edemeyeceğiniz ve oldukça önem taşıyan şey kaliteli uykudur. Unutmayın ki, kaliteli uykunun (derin uykunun) çoğunu gecenin ilk bölümünde, ilk uyku döngüsünde elde edersiniz. Bu yüzden uyuma sürenizi uzattığınızda, söz gelimi 10 saate çıkardığınızda yalnızca uyku miktarını arttırmış olursunuz. Ancak artan uyku zamanı, derin uyku olmadan daha uzun uyku saati demektir ki bu durumda elde edilecek enerjinin faydası sınırlı olacaktır. Gördüğünüz gibi kayıp uykuyu telafi etmeye çalışmak, kaderi başarısızlık olan bir stratejidir.

Ama işin iyi tarafı şu ki fazla endişe etmenize gerek yok zira uykumuzun kendi kendini yenileyebilme özelliği vardır: O da bir gece önceki derin uyku kaybını, ertesi gece elde edilecek uyku yüzdesini arttırarak telafi etmenizi sağlayacak bir faktördür.