İstifleme bozukluğu bir tür mental hastalıktır ve bu rahatsızlığa sahip kişiler artık çöp haline gelmiş değersiz nesnelerden, asla kullanmayacakları kişisel eşyalardan bile vazgeçemez ve bunları atmak yerine evlerinde saklarlar. Bu eşyalar yıllar içinde birikir ve evin içinde çöp yığınları oluşturmaya başlar. Kişi yaşam alanında hareket edemez hale gelir, düşme ve yangın riski artar, hijyenik durum kötüleşir. Sonuçta zihinsel bir problem fiziksel olarak da sağlığı tehdit eder. Peki kişinin sorununun dağınıklık mı yoksa istifleme mi olduğu nasıl anlaşılır?

İstifleme yapan kişiler ilgisiz ve rastgele eşyaları, örneğin tek kullanımlık ketçap paketlerini ve eski gazeteleri saklar. Evinde bir değil 40 adet şişe açacağı bulunabilir. Bu şikâyeti olan kişiler eşyalarından vazgeçmekte zorlandığı için hiçbirini çöpe atmazlar. Eşyalar evde tehlikeli bir şekilde birikirken kişinin sosyal ve profesyonel ilişkilerini de kötü etkiler. Hastanın aile ve arkadaşlarıyla arası bu yüzden açılabilir. Evlilikler bu sebeple tehlike altına girebilir. 

İstifleme bozukluğu 2013 yılında bir akıl rahatsızlığı olarak tanımlanmıştır. Nüfusun sadece %2 ila 5’inde bulunur. Çoğu uzman bunu bir obsesif kompulsif bozukluk türü olarak görse de bazı çalışmalar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (ADHD) veya bunamayla da ilgili olabileceğini göstermektedir. 

Dağınıklık ise istifleme düzeyinde değildir. Evde güvenli bir şekilde hareket edebilir, biraz düzenlemeyle konuk ağırlayabilirsiniz. Evin alanları amacına uygun şekilde kullanılır. Örneğin küvette bir gazete yığını bulunmaz.

Probleminizin istifleme bozukluğu mu yoksa dağınıklık mı olduğunu anlamak için kendinize bazı sorular sorabilirsiniz. Örneğin eşyalarınızı bulamadığınız için sürekli aynı şeyleri tekrar tekrar satın alıyor musunuz? Eşyalarınızın fazlalığı evinizde misafir ağırlamanıza engel oluyor mu? Aldığınız şeylerden ötürü hiç yeterli paranız olmuyor mu? Faturalarınızı bulamadığınız için ödeyemediğiniz oluyor mu ya da değerli evrakları kaybediyor musunuz? Tanıdıklarınız eşyalarınız sebebiyle şikâyet ediyor mu ve bu kavgalara yol açıyor mu? Evinizdeki eşya dağlarından ötürü yürüyemediğiniz oluyor mu? Eşya yığınlarına bakarak “kontrolü kaybettim” diye düşündüğünüz oldu mu? Eğer bu sorulara cevabınız “evet” ise bir probleminiz olabilir. Bir akıl sağlığı uzmanından yardım alarak bir an önce durumunuzun çarelerini keşfedebilir ve sağlıklı bir şekilde yaşamaya başlayabilirsiniz.