• İçindekiler
• Nedir
• Epidemiyoloji
• Sebepler
• Kişisel Sebepler
• Çevresel Sebepler
• Belirtiler
• Tedavi
• Önleme

Nedir

Nedir?

Piromani gerilimi azaltmak, tatmin olmak ya da rahatlamak için kasıtlı yangın çıkarma dürtüsüdür. Piromani terimi, ateş anlamına gelen Yunanca kökenli “pyr” kelimesinden türemiştir. Piromani ve piromanyaklar, kundaklama ve kundakçılardan farklıdır. Kundakçıları harekete geçiren şey bir psikoz, kişisel, parasal ya da politik kazanç ya da çıkar veya intikam için zarar verme isteğidir. Piromanyaklarsa öfori için yangın çıkarır ve çoğunlukla itfaiye istasyonlarıyla iletişime geçerler.

Epidemiyoloji

Epidemiyoloji

Piromani yüzde birden daha düşük bir görülme oranıyla nadir rastlanan bir bozukluktur; ayrıca akıl hastanelerinde yatanların çok küçük bir kısmı piromanyaktır. Piromani üç yaşına kadar küçük çocuklarda görülebilir, ama bu vakalar çok nadirdir. Kundakçılık nedeniyle tutuklanan çocukların ve ergenlerin çok küçük bir yüzdesinde piromani vardır. Piromani teşhisi konanların yüzde doksanı erkektir. 9282 Amerikan vatandaşıyla yapılan ve Ruhsal Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nın 4. baskısının kullanıldığı bir araştırmaya göre, kumar, piromani ve kompülsif alışveriş gibi dürtü kontrol sorunlarının hepsi genel nüfusun %9’unu etkiliyor. 1979’da Hukuk Uygulama Yardım Yönetimi tarafından yürütülen bir çalışmada, yangınların sadece %14’ünün piromanyaklar ve diğer akıl hastaları tarafından çıkarıldığı bulundu.

Sebepler

Sebepleri

Üzerinde çalışılmış piromani vakalarının çoğu, çocuklarda ve ergenlerde ortaya çıkan durumlardır ve piromani hastalarının %90’ı erkeklerdir. Sebeplerde çeşitlilik vardır ama yangın çıkaranların farklı gerekçeleri ve eylemlerini anlamak, bir önleme platformu oluşmasını sağlayabilir. Piromaninin yaygın sebepleri iki ana gruba ayrılabilir: kişisel ve çevresel.

Kişisel Sebepler

Kişisel Sebepler

Piromaniye neden olan kişisel faktörler birinin hayatındaki bireysel konuları içerir. Bu kategori, geçmişte suç işlemiş ergenleri içerir. Örneğin, piromani hastası olan ergenlerin %19’u vandallık suçuyla ve %18’i şiddet içermeyen cinsel münasebet suçuyla yargılandı. Diğer sebepler otoritelerin ya da ebeveynlerin dikkatini çekme, fiziksel şiddet ya da arkadaş eksikliği gibi sosyal sorunları çözmek olabilir. Başka bir sebepse hastanın geçmişte olmuş bir şeyin intikamını bilinçsiz araması olabilir.

Çevresel Sebepler

Çevresel

Piromaniye yol açabilecek çevresel faktörler, hastanın içinde yaşadığı çevrede deneyimlediği olayları içerir. Çevresel faktörler arasında ebeveynlerin ihmali ve erken yaşta fiziksel ya da cinsel istismar olabilir. Diğer sebeplere, erken yaşta yetişkinlerin ya da ergenlerin ateşi yanlış kullanımını ve stres atmak için ateş yakmasını gözleme deneyimi de dahil olabilir.

Belirtiler

Belirtiler

Piromanyakları suç amaçlı olan ya da özellikle ateşle bağlantısı olmayan duygusal gerekçelerle yangın çıkaranlardan ayıran özel belirtiler vardır. Bu bozukluğu yaşayan biri bilinçli ve kasıtlı olarak birden fazla kere yangın çıkarır ve yangın çıkarma eyleminden önce birey genellikle gerilim ve duygusal birikim yaşar. Bir piromani hastası alevleri izlerken ilgisi ya da tutkunluğu yoğunlaşır ve aynı zamanda zevk, hoşnutluk ya da rahatlama yaşayabilir. Piromaninin tırmanmasıyla sık sık bağlantılı görülen diğer bir belirtiyse strestir. Bir piromani hastasının hayatını incelerken stres ve duygu birikimi çoğunlukla belirgindir, bu da gençlerin arkadaşlarına ve ailesine karşı tutumlarından görülür.

Tedavi

Tedavi

Piromani için uygun tedavi, hastanın yaşına ve durumun ciddiyetine göre değişir. Çocuk ve ergenler için tedavi genellikle, bu dürtüsel hastalığa neyin sebep olduğunu bulmak için hastanın durumunun teşhis edildiği bilişsel davranış terapisi seanslarından oluşur. Durum teşhis edildikten sonra tekrarlanan terapi seansları genellikle iyileşmenin devamına yardımcı olmak için yapılır.

Piromaniyi yetişkinlerde tedavi etmek hastayla iş birliği yapılamadığı için genellikle daha zordur. Tedavi genellikle uzun süreli psikoterapiye ek olarak stres ya da duygusal patlamaları önlemek için uygulanan ilaç tedavisinden oluşur.

Ergen ve çocuklarda iyileşme öngörüsü çevresel ve bireysel faktörlere bağlıdır ama genellikle olumludur. Yetişkinlerde iyileşme oranı çoğunlukla düşüktür ve eğer bir yetişkin iyileşirse bu genellikle daha uzun süre alır.

Önleme

Önleme

Piromaninin önlenmesinin en iyi yolu, ebeveynlerin çocuklarını yangın güvenliği ve ateşin tehlikeleri konusunda eğitmek için zaman ayırmalarıdır. Ayrıca ebeveynler, yangın çıkarmaları riskini azaltmak için ateş çıkaran bütün cihazları çocuklarının ve herhangi bir gencin ulaşamayacağı yerlerde saklamalı.