İşleyişi

Yüksek protein, düşük karbonhidrat diyetleri son yıllarda sık sık etkili birer kilo verme yaklaşımı olarak tanıtılıyor. Bu diyetlerde genellikle toplam kalorilerin %30 ila %50’sinin proteinlerden alınması tavsiye edilir. Buna karşın, Amerikan Kalp Derneği, Amerikan Kolesterol Eğitim Programı ve Amerikan Kanser Derneği, bir diyette kalorilerin daha düşük bir yüzdesinin proteinlerden (dokuların vücutta üretilmesi, bakımı ve onarımı için temel besinler) alınmasını öneriyor.

Atkins diyeti, düşük karbonhidrat diyetlerine bir örnektir.

İşleyişi

Karbonhidratları aniden çok küçük bir yüzdeye düşürdüğünüzde, vücut ketozis denen farklı metabolik duruma geçer ve kendi yağlarını yakmaya başlar. Normalde vücut, enerji için karbonhidratları yakar; bu da beyin, kalp ve diğer birçok organ için ana enerji kaynağıdır. Ketoziste olan biri, yağ depolarının parçalanmasıyla oluşan küçük karbon parçalarından, yani ketonlardan enerji elde eder. Vücut ketozis durumundayken daha az yemeye meyilli olursunuz ve dolayısıyla normalden daha az yemek yersiniz. Ancak, ketozis böbrek yetmezliği gibi sağlık sorunlarına da neden olabilir.

Sonuç olarak, vücudunuz karbonhidrat yakan bir makineden yağ yakan bir makineye dönüşür. Böylece genelde karbonhidrat açısından zengin yiyeceklere yönelmek ve yağ depolarınızı oldukları yerde (ne yazık ki, kalça, karın ve uyluklarda) bırakmak yerine, yağ depolarınız öncelikli enerji kaynağı haline gelir. Sözde sonucu, kilo vermek.

Risk Faktörleri

Riskler

Yüksek protein, düşük karbonhidrat diyeti aşağıdakiler gibi bazı sağlık sorunlarına yol açabilir.

  • Böbrek yetmezliği. Fazla protein tüketmek böbrekleri zorlayarak böbrek hastalığına karşı hassas hale getirebilir.
  • Yüksek kolesterol. Yüksek proteinli diyetlerin (kırmızı et, bütün süt ürünleri ve diğer yüksek yağlı gıdalardan oluşan) yüksek kolesterolle bağlantılı olduğu biliniyor. Çalışmalarda yüksek kolesterol seviyesi, yüksek kalp hastalığı felç ve kanser riskiyle bağlantılı bulundu.
  • Osteoporoz ve böbrek taşları. Yüksek protein diyetlerinin aynı zamanda vücuttan idrar yoluyla normalden daha fazla kalsiyum atılmasına neden olduğu biliniyor. Uzun bir süre içinde bu, osteoporoz ve böbrek taşları riskini artırabilir.
  • Kanser. Yüksek protein diyetlerinin bazı sağlık sorunlarının riskini artmasının nedenlerinden biri karbonhidrat içeren besinler ve bunlarda bulunan vitamin, mineral, lif ve antioksidanlardan mahrum kalmaktır. Bu yüzden proteininizi, tam tahıllar, sebze ve meyve bakımından zengin bir beslenmeyle elde etmek önemlidir. Bunlar sadece protein ihtiyaçlarınızı karşılamakla kalmaz, aynı zamanda kansere yakalanma riskini azaltmakta yardımcı olur.
  • Sağlıksız metabolik durum (ketozis). Düşük karbonhidrat diyetleri vücudunuzun ketozis denilen tehlikeli bir metabolik duruma girmesine yol açar ve vücut enerji için glikoz yerine yağ yakmaya başlar. Ketozis sırasında vücut, organların çalışamamasına ve gut, böbrek taşları ve böbrek yetmezliği ortaya çıkmasına neden olabilen, ketonlar diye bilinen maddeleri üretir. Ketonlar ayrıca iştahı köreltir, mide bulantısı ve nefes kokusuna neden olabilir. Ketozis, günde en az 100 gram karbonhidrat yiyerek önlenebilir.

Bana Uygun mu?

Bu kilo verme teorileri kanıtlanmamıştır ve çoğu uzman, yüksek protein, düşük karbonhidrat diyetinin bir dizi soruna yol açabildiği konusunda endişeli, bu sorun özellikle kilolu olanlar için kalp hastalığı riskidir. Dahası, bu beslenme planı fazla meyve ve sebze alımına izin vermez. Bu besinler, belgelenmiş sayısız yararı nedeniyle çoğu beslenme uzmanı tarafından tavsiye ediliyor.

Uzmanlar verilen kiloların kalıcı olması için hayat tarzınızı değiştirmeniz gerektiğini söylüyor. Bu, tahıllar, baklagiller, meyve ve sebzeler içeren düşük kalorili beslenmek ve bununla birlikte düzenli fiziksel aktivitelere katılmak anlamına geliyor.

Bu veya herhangi bir diyete başlamadan önce, hangi yaklaşımın size uygun olduğunu belirlemek için doktorunuzla konuşun.

Prof. Dr. Cengiz ÇELİKER

selamun aleykum 17 yasindayim fitness gidiyorum ve protein tozu almami oneriyorlar benden kucukleri bile protein tozunu kullaniyorlar bende alsam soru... devamı