• İçindekiler
• Nedir
• Belirtiler
• Tedavi

Nedir

Nedir?

Seçici yeme bozukluğu (seçici yeme, yemek seçme, perseveratif beslenme bozukluğu olarak da bilinir)  bazı gıdaların tüketimini engelleyen bir yeme bozukluğudur. Çocukluk döneminin genelde yaşla birlikte üstesinden gelinen bir aşaması olarak görülür. Çocuklar büyüdükçe seçici yiyici olmaktan vazgeçemez değildir, bununla birlikte, yetişkin yaşamları boyunca seçici yeme bozukluğundan mustarip olmaya devam edebilirler. Seçici yeme bozukluğu resmi tanı kriterleri ve sınıflandırmadan yoksundur ve Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında henüz listelenmemiştir.

İngiliz Klinik Çocuk Psikolojisi ve Psikiyatrisi Dergisi bu durumu şöyle açıklar:

“Seçici yeme, yeni gıdalar denemeye isteksizlikle bağlantılı olup üzerinde çok az çalışılma yapılmış son derece sınırlı çeşitlilikte gıdalar yeme olgusudur. Özellikle bebekliğin yeni yürümeye başlanan döneminde yaygındır, orta çocukluk dönemi ve çoğunlukla erkek çocuklarda olmak üzere az sayıda çocukta ergenlik döneminde halen devam edebilir. Sosyal kaçınma, anksiyete ve çatışmaya neden olabilen bir durumdur.”

Belirtiler

Belirtiler

Seçici yeme bozukluğu olanlarda bazı yiyecekleri doku ve aromayı gerekçe göstererek yiyememe vardır. Yiyebilecekleri yani onlar için “güvenli” gıdalar, bazı gıda türleri hatta belirli markalarla sınırlı olabilir. Bazı durumlarda, hastalığa yakalanmış kişiler meyve ve sebzeler gibi belli bir gruptaki tüm gıdaları hariç tutacaktır. Bazen hariç tutulan gıdalar, sadece renginden dolayı reddediliyor olabilir.

İngiltere’de bulunan Londra Çocuk Sağlığı Enstitüsü sorunu şöyle açıklar:

“Genelde seçici yiyen bir çocuk veya ergen hem boy hem de kilo olarak normal seviyede olacaktır ve fiziksel hareketliliğinde bir anormallik gözükmeyecektir. Bazen seçici yeme, normal yemek yenilen bir süreçten sonra başlar ama bu durumdakilerin pek çoğunda erken dönem beslenme güçlükleri ve sütten kesilme sorunu geçmişi olur. Emekleme dönemindeki bebeklerde yediği şeylerin son derece sınırlı çeşitlilikte olması ortak bir özelliktir. Beş yaş altındaki çocukların yaklaşık yüzde 20’sinin belli bir gıdaya yoğunlaşmak gibi geçici hevesleri vardır ve bunların yaklaşık üçte birinde sorun sekiz yaşına kadar devam eder. Ama bazı gençler için orta çocukluk dönemindeki sorun ergenlik hatta yetişkinlik döneminde de sürer. Bu durum, yetersiz beslenme, küresel boyutlu gelişme gecikmeleri, büyüme ve kilo sorunlarının yanı sıra sağlıkla ilişkili başka sorunlara yol açabilir.”

Seçici yeme bozukluğu, otistik spektrum bozukluğu olan genç insanların yanı sıra başka özel ihtiyaçları olan ergenlerde de yaygındır. İstemediği gıdalar sunulmasına genellikle şiddetle reddetme davranışı eşlik eder.

Bu bozukluk, gıdadan kaçınma duygulanım bozukluğu (çocukluk döneminde duygusal zorluklar sonucunda ortaya çıkan ve beden imgesiyle ilgisi olmayan gıdadan kaçınma) ve anoreksiya nervosa (kilo almayla ilgili sorunlardan dolayı yeme endişesiyle tanımlanan bir bozukluk)  ile karıştırılmamalıdır. Seçici yeme bozukluğu, bir tür alışılmışın dışında gıdaların tüketiminden kaçınma olan “gıda neofobisi” ile benzer özellikler gösterir.

Tedavi

Tedavi

Bir obsesif kompülsif bozukluklar uzmanı şöyle diyor: “Büyük bir kısmı için sorunun kaynağı travma ya da anılar değildir. Daha çok, tat, doku, koku ve görünüştür. Ayrıca bu sorun özel bir durumdan da kaynaklanabilir. Örneğin, yemek yerken boğulma korkusu geliştirmiş ve herhangi bir şeyi çiğneyerek yemekten korkar hale gelmiş olabilir, bu nedenle vermeden önce eti ezdiğinizi söyleyin. Ayrıca kişide obsesif kompülsif bozuklukla bağlantılı olarak gıdanın hazırlanma şeklinden duyulan endişe üzerinden gelişen bir kir ve mikrop bulaşma korkusu da olabilir.”

Davranış yapısının yeniden kurulması yaygın olarak kullanılan bilişsel davranışçı terapiyle sağlanır. Seçici yeme bozukluğu, aşırı hassas tat alma duyusuna neden olabilir.