Bol bol su içmek, meyve yemek, geçici bir süre seksten uzak durmak: Kadınlarda sistit ağrısını önlemek için birçok öneri var. Araştırmacılar antibiyotiklerle yaban mersini takviyelerinin yararlılıklarını kıyasladı. Sonuç, gerçekleri gösterdi.

Tahminlere göre, bütün kadınların yüzde beş ila onu yılda en az üç kere sistitten mustarip olur. Enfeksiyon her durumda karmaşıklaşmadan iyileşir, böbreklere sıçramaz, sıçrarsa tehlikeli olabilir. Ama aşırı ağrı vericidir. Araştırma verilerine göre bu enfeksiyon kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür.

Kadınların nükseden sistiti nasıl önleyebileceklerine dair farklı öneriler var. Bol bol su için. Soğukta kalmaktan kaçının. Bolca meyve tüketin. İdrara çıkarak rahatlayın. Geçici bir süre seksten uzak durmak. Ne var ki, bütün bu önerilerin uygulanmasında başarı garantisi yok.

Hollandalı araştırmacılar, günlük yabanmersini ekstrası alımı ya da antibiyotiklerin idrar yolu enfeksiyonunu ne kadar etkili önlediğine dair bir çalışmada 200’den fazla kadını incelediler. Katılımcılar çalışmanın başlangıcından önceki on iki ayda ortalama 6 ila 7 kere böyle bir enfeksiyon geçirmişlerdi. Daha menopoza girmemişlerdi ve ortalama 30’larının ortasındaydılar. Sonuçları saptırmaması için, antibiyotik mi yabanmersini kapsülü mü aldıklarını ne hastalar ne doktorlar biliyordu.

Çünkü doktorlar bakterileri, genelde de E. Coli türlerini öldürmek için, yalnızca akut sistitte antibiyotik yazmazlar. Bazen önlem amaçlı da ilaç yazarlar. “Nükseden ağır sistitlerde, her ay bir sistit geçiren hastalarda (enfeksiyonun her hafta ortaya çıktığı tamamen ender durumlar da vardır) baskı elbette daha yüksek,” dedi üniversite kliğini ekibinden Florian Wagenlehner. Fakat uzun vadeli antibiyotik alımı son çare, dolayısıyla öncesinde doktorlar alternatif ölçümlerle bunu test ediyorlar.

Antibiyotik, yabanmersininden daha etkili

İlgili kişiler, sorunu yabanmersini takviyeleriyle kontrol altına almayı da sık sık deniyor. Bunları kişi cebinden ödemek durumunda. Ayrıca yabanmersini, idrar kesesinin duvarlarına tutunan bakterileri engelleyen proantosiyanidin (PAC) içerir. “Yabanmersini takviyelerinin yararlı olabileceğine dair işaretler var. Ama şu ana kadar, veriler yeterince tatmin edici değil,” diye açıkladı ürolog Wagenlehner.

Yeni yayımlanan sonuçlar, iyimser olmak için çok az neden sunuyor. Aslında antibiyotik, yabanmersini takviyesinden daha etkili çıktı: Onu alan kadınlar, on iki aylık inceleme sırasında ortalama 1,8 kere idrar yolu enfeksiyonu geçirdiler.

Ama idrar ve dışkı testlerinde araştırmacıların tespit ettiği üzere, bunun bedeli, antibiyotiğe dirençli bakteri oranlarının yükselmesi. Çalışmanın başlangıcında, E. Coli bakterilerinin hemen hemen %30’u, deneyler sonucunda antibiyotik içeren ajanların ikisine de bağışık çıktı. Antibiyotik alımının bir ay sonrasında, oranları %85’lere kadar fırladı. Ama çalışmanın bitiminden üç ay sonra, bağırsak florası yeniden normalleşti, diye bildirdiler Amsterdam’daki bilim insanları.

Yabanmersini kapsülleri alan katılımcılarda, direnç sorunu olmadı. Fakat çalışma yılları sırasında ortalama dört enfeksiyona yakalandılar. Çalışma başlangıcından dört ay sonra, yeniden sistit geçirdiler. Buna karşın, antibiyotik alan kadınlar, sekiz ayı rahat geçirdiler.

Birçok kadın çalışmadan ayrılıyor

Çalışmadan vaktinden önce ayrılan katılımcı sayısı da önemli. Başlangıçta, bilim insanları iki gruba 221 kadın dahil etti, altı ay sonra deneklerin sayısı 137’ye düştü, 12 ay sonra araştırmacılar yalnızca kalan 110 kadından gelen verileri değerlendirebildiler. 22 tanesi, hiç etki göremedikleri için çalışmadan ayrıldı; 7’si antibiyotik, 15’i yabanmersini kapsülü almıştı.

12 kadın (ilk gruptan 6 kadın) belirgin yan etkilere bağlı olarak ayrıldı. Katılımcılardan biri, antibiyotiğe bağlı alerjik bir reaksiyon olan Stevens-Johnson sendromuna yakalandı. Toplamda her iki kişiden biri, ağır olmayan ama sıkıntı veren sorunlardan şikayet etti, örneğin deri döküntüsü, kabızlık, bulantı ve vajinal mantar enfeksiyonu.

“Yabanmersini grubunda görülen yan etkilerin yüksek oranı, bitkisel takviyelerin de uyumluluk ve etkililikleri hususunda test edilmelerinin ne kadar önemli olduğunu gösterdi,” dedi çalışmada yer almayan Wagenlehner.

Birçok kadın, dirençli bakterilerden korktukları için uzun süreli antibiyotikleri kullanmak istemiyor, dedi araştırmacılar. Bu kadınlara göre, yabanmersini takviyeleri çok az etkili olsalar bile bir alternatif teşkil ediyor, diye eklediler.

Bir kadın böyle bir takviye almak istediğinde yeterince proantosiyanidin içermesine dikkat edilmeli, diyor Wagenlehner. “Hiç PAC içermeyen takviyeler de piyasaya sürülecek.”

Büyük olasılıkla, bu yeni çalışmadaki PAC dozu çok azdı, diye tahmin ediyor Wagenlehner ve bir meslektaşı.

Şu anda Amerika’da, ideal dozun belirlenmesi için bir çalışma sürdürülüyor. Ne var ki, oradaki araştırmacılar da nükseden sistite karşı yüzde yüz koruma beklemiyor. “Bu nükseden idrar yolu enfeksiyonlarının ne kadar iyi önlenebileceğini ve hangi yan etkilere yol açabileceğini açıklığa kavuşturmak için yeterli dozda yabanmersini takviyelerinin olduğu başka çalışmalar da yapılmalı,” dedi Florian Wagenlehner.

Kaynak: spiegel.de

Çeviren: Tuğçe Ayteş