Andropoz terimi yaygın kullanımına rağmen çok doğru bir tanımlama değildir. Kadınlarda menopozla birlikte üreme özellikleri tamamen ve akut olarak bitmesine karşın, erkeklerde üreme kapasitesi ilerleyen yaşa rağmen devam edebilir. Bu bağlamda yaşlanan erkeklerde androjen eksikliği andropoz'a göre daha doğru bir tanımdır. 39- 70 yaşları arasındaki erkeklerde, serum serbest testosteron seviyelerinin yılda yaklaşık % 1.2 oranında düştüğü gösterilmiştir.65 yaş üstü erkeklerin yaklaşık %25-50’sinde biyo-yararlanılabilir testosteron düzeylerinde düşüş gerçekleşmekte ve androjen replasman (eksik hormonun yerine dışarıdan yapay olarak verme) tedavisi gerektirecek belirtiler ortaya çıkmaktadır.Elbette yaştan bağımsız olarak , genetik bozukluklar, şişmanlık, çeşitli hormonal dengesizlikler(büyüme hormon , tiroid hormonları , insulin),alkol , stres ve kronik hastalıklar da kan testosteron düzeylerinde düşmeye sebep olabilmektedir.Erkekte testosteron hormonunun azaldığı andropoz dönemi sadece psikolojik ve cinsel değişimlerin yaşandığı değil bazı sağlık sorunlarının da ortaya çıkabildiği bir dönemdir. Çünkü testeron hormonu yalnızca cinsel fonksiyonu yöneten bir hormon değildir. Kaslar , kemik yoğunluğu üzerinde ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminde etkili rol oynar. Aynı zamanda bu dönem kalp krizinin erkekleri tehdit ettiği bir dönemdir .İşte bu dönemin bilincinde olan hanımlar gerek eşlerine verecekleri psikolojik destek gerekse sağlıklı ve kaliteli bir yaşam planlamasıyla iyi bir kriz yönetimi oluşturabilirler.Her erkekte antrapoz belirtileri çok belirgin bir şekilde olmayabilir. Erkekler 30'lu yaşların ortalarından itibaren hormonal değişimler yaşamaya başlar. Yaşla birlikte hormon dengesi giderek bozulmaya başlar. Cinsel istekte azalma ve cinsel fonksiyon bozuklukları belirmeye başlar. İsteksizlik , motivasyon kaybı , bağışıklık sisteminde düşüş , enerji kaybı , yağlanma , kas kaybı süreci takip eder. 50'li yaşlardan itibaren daha belirgin bir hal alır. Andropozun hangi yaşta ortaya çıkacağı kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Andropoz belirtilerini şöyle sıralayabiliriz: *Halsizlik -aşırı uyku ya da uykusuzluk 

*Ani ateş basmaları 

*Kilo artışı, bel çevresi ve göğüslerde yağlanma 

*Kas ve eklem ağrıları, güç kaybı 

*Bel çevresi, karın ve göğüslerde yağlanma

*Konsantrasyon bozukluğu

*Cinsel istekte azalma 

*Cinsel fonksiyon bozuklukları

 *Sinirlilik, gerginlik,depresif ruh hali 

*Hafızada zayıflama 

Andropoz ile ilgili şüphe duyuyorsanız basit bir kan testi sizi aydınlatacaktır.Andropozun teşhisinde androjen oranı tespit edilir.bu dönemde üroloji uzmanına görünmeli kulaktan duyma ilaçlardan kaçınmalısınız. Bu süreç kimi erkek için psikolojik olarak yıpratıcı bir dönem olabilir. Böyle bir tablo ile karşı karşıya iseniz bir uzman desteği almalısınız.Yapılan araştırmalar, sağlıklı beslenme ve sporla andropoz belirtilerini hafifletmenin ve geciktirmenin mümkün olduğunu gösteriyor. Androjen hormonlarının eksikliği ,vücut yapısı değişikliğine sebep olabiliyor. Özellikle karın ve bel çevresinde 10-15 kg civarı yağlanma olabiliyor. Şişmanlık , tiroid , insülin hormonlarındaki dengesizlik , alkol , stress , kronik hastalıklar kan testosteron düzeyinde düşmeye neden olabilir. Yüksek yaşam kalitesi yani sağlıklı ve dengeli beslenme, spor, alkol, sigara ve stresten uzak bir yaşam sizi andropoz ve etkilerinden koruyacaktır.Bu dönemde gerek kilo almamak, gerekse kas yoğunluğunu kaybetmemeniz gerektiğini unutmayın.Kalbinizle dost gıdaları tercih edin.Başta alkol ve sigara olmak üzere stresten ve yaşam kalitenizi düşürecek şeylerden kaçının. 

1.TUZ;Bu dönemde hipertansiyon sizin için risktir.Tuzu azaltın.Bunun için sadece sofra tuzunu kesmek yetmez.Özellikle sucuk , pastırma gibi işlenmiş , tütsülenmiş et ürünleri , tuzlu peynirler , zeytin , salamuralar , konserveler , cips , tuzlu krakerler , hazır sosları hayatınızdan çıkarın. Kırmızı etin de sodyum içeriği yüksektir. Haftada 1-2 sefere indirmeniz faydalı olacaktır.

2.KOLESTEROLE DİKKAT Yüksek kötü kolesterol ve düşük iyi kolesterol ( HDL) seviyeleri kalp damar hastalıkları riskini daha da artırır. Kolesterolü kontrol altında tutacak beslenme alışkanlığı edinin. *Kırmızı et tüketimini haftada 1-2 ile sınırlayın.Özellikle balık ağırlıklı beslenmeye başlayın. *Trigliserit seviyelerini kontrol altında tutmak için düzenli egzersiz yapın ve karbonhidratları azaltın. *Tam yağlı süt ve ürünlerinin yerine yağsız yada yarım yağlı süt ve ürünleri kullanmaya başlayın. *Alkolü bırakın. Yada haftada en fazla 2 gün , 2 küçük kadeh kırmızı şarap ile sınırlayın. *Güne 2 adet taze ceviz ve bir bardak limonlu su ile başlayın. *Az ve düzenli beslenin . Göbek çevresinde birikmiş fazla yağlarınızla vedalaşın. *Zeytinyağında bulunan oleik asit ve antioksidanlar kolesterolü düşürür , kalp hastalıkları riskini azaltır.Serbest radikallerin yarattığı hasarı da engeller.

3.ZENCEFİL BİR MUCİZE Bu süreçte mutlaka doktora başvurun ve düzenli prostat kontrolü yaptırın. Özellikle de ailenizde prostat kanseri öyküsü varsa …Taze zencefil ve prostat sağlığının ilişkisi kanıtlanmış. Zencefili yabana atmayın derim. Çok değerli bir baharat . Her sabah güne 1 tatlı kaşığı kadar taze zencefilli organik bal ile başlayın.

4.OSTEOPOROZ RİSKİ İÇİN KALSİYUM VE D VİTAMİNİ DESTEĞİOsteoporoz (kemik erimesi) , andropoz ile ortaya çıkabilen bir durumdur. Bu nedenle beslenme planınız içinde kalsiyumdan zengin besinler bulundurmak yararlı olur. Süt , yoğurt , peynir, pekmez , susam , fındık , fıstık , yeşil yapraklı sebzeler , kuru baklagiller ve kurutulmuş meyveler kalsiyumdan zengin besinlerdir. Kan tahlili ve kemik taraması yaptırın. Değerlerinize göre kalsiyum ve D vitamininden zengin besinlere ek olarak uzman kontrolünde kalsiyum ve d vitamini desteği almanız gerekebilir.

5.KOLON KANSERİ RİSKİ GÖZARDI EDİLMEMELİ..Özellikle orta yaş ve üstü erkek popülasyonunda sıklıkla görülen kolon kanseri riskini azaltmak , korunmak için yılda 1 ( doktorunuzun önerisine göre ) kolonospi yaptırın. Özellikle aile öykünüzde kolon kanseri varsa ve sıklıkla kabız oluyorsanız… Kolon kanserine karşı koruyucu başlıca besin öğesi liftir. 50 yaş ve üzeri erkeklerin günlük alması gereken lif miktarı 30 gramdır.Lifin zengin kaynakları , tam tahıllar , sebze ve meyvelerdir. Günde 3-5 porsiyon meyve tüketin ve kabuklarından da istifade edinki maksimum liften faydalanmış olun. Her öğünde az zeytinyağlı bir mevsim salata tüketin. Bol su için . Bol hareket edin.

6.LİBİDONUZU YÜKSELTMENİN DE YOLLARI VAR .Bu süreçteki cinsel isteksizlik ve diğer cinsel sorunlar için doktorunuzla ve hatta psikolog ile iletişimde kalabilirsiniz. Sağlıklı kiloda olmak , düzenli egzersizler , düzenli cinsel ilişki , az stres ve düzenli beslenme bu sorunları en aza indirecektir. Cinsel fonksiyon bozukluklarında kulaktan dolma ilaçları kullanmayın .Eşler arası destek , mutlu aile ortamının korunması , psikolojik etkilerin önlenmesinde büyük rol oynar. Günde küçük bir parça ( 10 gr ) bitter çikolata tüketin. Kafeini azaltın. Günde 1 tablet ginseng desteği alın. 

VE OLMAZSA OLMAZLAR …

YABAN MERSİNİ

Kan şekerini dengeler , serbest radikallerin atar damarlarda tahribat yapmasını engeller. C vitamini ve antioksidan barındırır. Lif açısından zengin olduğu için tokluk hissi yaratır .Hafıza açısından çok yararlı olan manganez barındırır. 

KIRMIZI BİBER

Metabolizma hızlandırıcı ve cilt için yararlıdır. Kırmızı biber, C vitamini açısından zengindir. Kırmızı biberde bulunan A vitamini, C vitamini ile birlikte ultraviyole ışınlarının serbest radikallerin ciltte yarattığı tahribatı engeller . Enerji kaynağı olan B6 vitamini deposudur.Kilo vermeye yardımcıdır. 

İSTİRİDYE

Cinsel dürtüyü artırıcı ve bağışıklığı güçlendiricidir. İçerdiği yoğun çinko testesteron seviyelerini artırır.Afrodizyak etkisi çok yüksektir. İçerdiği B12 vitamini de sperm kalitesini artırır . Yine içeriğindeki tirosin adlı amino asit , tiroit bezinin daha iyi çalışmasını sağlar.Böylelikle antropoza bağlı göbek yağlanmasını önler.

DOMATES

Prostat sağlığı ve glukoz dengesi sağlar .Barındırdığı krom sayesinde vücudun glukoz kullanımını destekler.Bağışıklık sistemini destekleyen C vitamini ve enerji üretimi için gerekli B5 vitamininden de zengindir.Hazmını kolaylaştırmak için bir miktar sızma zeytinyağı eşliğinde tüketimi önerilir. Pişirilince likopen etkisi artar daha faydalı hale gelir .

YEŞİLÇAY

Atheroskleroz tehlikesini ve stresi azaltır. Damar sertliğini önleyici etkisi vardır. Teanin adlı aminoasit sayesinde gevşemeye yardımcıdır. Kahve veya çaydan çok daha az kafein içerdiği için tüm gün boyunca tüketilebilir. 

BROKOLİ

Stressavar ve kas gevşeticidir. C vitamini ve magnezyumdan zengindir .Kanserden koruyan başlıca gıdalardandır. 

ÖRNEK MENÜ SABAH:1 tatlı kaşığı bal ile zencefili karıştırıp yiyinŞekersiz limonlu yeşil çayHaftada 3 gün 1 tam haşlanmış yumurta , diğer günler sadece 1 yumurta beyazı.5-6 adet tuzsuz zeytin80 - 100 gr kadar yağsız ve az tuzlu beyaz peynir / lorBol söğüş mevsim sebzeleri ve bol yeşillik2 ince dilim tam tahıllı kepek ekmeği 

KUŞLUK:3 kuru kayısı yada kuru erik +1 su bardağı yağsız süt 

ÖĞLE:1 küçük kase az yağlı çorba ( etsuyu , bulyon , krema içermeyen)1 porsiyon zeytinyağlı , etsiz sebze yemeği ( pirinç yerine bulgurla pişirilmiş) +1 küçük kase ( 120 gr kadar ) yağsız yogurt +1-2 dilim kepekli ekmekBol salata İKİNDİ:1 küçük kase yağsız yoğurda 2 yemek kaşığı yulaf + 1 küçük porsiyon meyve doğrayın . içine 2 adet ceviz ve biraz tarçın serpin. 

AKŞAM:1 küçük kase az yağlı çorba +1 porsiyon balık , hindi göğüs yada yağsız kırmızı et +Zeytinyağlı salata +1-2 dilim kepekli ekmek GECE:1 su bardağı yağsız süt yada 1 porsiyon kadar yağsız beyaz peynir +1 küçük porsiyon meyve Hayatınızın her döneminin zinde , sağlıklı geçmesi dileğiyle…

Dyt.Bahar DEMİRKIRAN