24 saatlik ritminizin aksaması

Jet lag, iki yada daha fazla zaman diliminden geçtiğiniz herhangi bir vakit görülebilir. Çok sayıda zaman dilimi geçmek, uyuma-uyanma döngünüzü düzenleyen biyolojik saatinizin, yani 24 saatlik ritminizin, gideceğiniz yerdeki saatle uyuşmamasına yol açtığı için jet lag meydana gelir. Örneğin, normal bir New York-Paris uçuşunda altı saat kaybedersiniz. Yani New York’tan Salı günü saat 16.00’da ayrılırsanız Paris’e ertesi sabah 7’de ulaşırsınız. Biyolojik saatinize göre saat sabahın 1’idir ve Parisliler uyanırken bu sizin için uyku vaktidir. Vücudunuzun uyum sağlaması birkaç gün sürdüğü için uyuma-uyanma döngünüzün yanı sıra acıkma ve tuvalet alışkanlığı gibi vücudunuzun diğer birçok fonksiyonu da Paris’tekilere ayak uyduramaz.

Gün ışığının etkisi

Biyolojik saatiniz üzerindeki en önemli etki gün ışığıdır. Bunun nedeni, beyin epifizinin (beyinde 24 saatlik ritmi etkileyen bir bölge) karanlık ve aydınlığa tepki göstermesidir. Retinadaki (gözlerin arkasındaki doku) bazı hücreler ışık sinyalini hipotalamusun (beynin bir parçası) bir bölgesine iletir. Daha sonra bu sinyal beyin epifizine gönderilir. Geceleyin beyin epifizi uykunun gelmesini sağlayan melatonin hormonunu salgılar. Gün içinde melatonin üretimi çok azdır. Bu yüzden gün ışığına çıkmak, gittiğiniz yerin saatine alışmanızı kolaylaştırabilir.

Uçaktaki hava ve kabin basıncı

Bazı araştırmalar, zaman dilimleri katedilmese de, kabin basıncındaki değişikliklerin bazı jet lag belirtilerina yol açabileceğini gösterir.New England Tıp Dergisinde yayınlanan 2007 Temmuz tarihli bir araştırma, 2.135 - 2.440 metreyükseklikteki kabin basıncının irtifaya bağlı halsizlik, kas rahatsızlığı ve yorgunluk belirtileri meydana getirdiğini göstermiştir. Ayrıca birçok uçak kabinindeki hava dolaşımı çok kurudur ve bu su kaybına sebep olabilir. Hafif bir su kaybı halsizlik, başağrısı, göz ve geniz rahatsızlığına yol açabilir.

Prof. Dr. Kaan AYDOS

Hocam koly gelsin sperm kanali tikanikliginda kullanabilcegim ilac veya ilaclar nelerdir ilacla cozumu var midir... devamı