• İçindekiler
• Nedir
• Önleme
• Tavsiyeler

Nedir

Spor Astımı

Sporla oluşan astım nedir?

Adından da anlaşılacağı gibi egzersizle oluşan astım, çok hızlı veya uzun spor faaliyetleri sonucunda ortaya çıkar. Kronik astım hastalığına yakalananların çoğunda, egzersiz esnasında astım belirtileri görülür. Bununla birlikte, kronik astımı olmayan birçok insanda da, egzersiz sırasında astım şikayetleri gelişebilir.

Spor astımı nasıl oluşur?

Nefes alırken içimize çektiğimiz hava, önce solunum yollarında ısınır ve burundan geçerken nemlenir. İnsanlar, spor yaparken ağızlarından nefes alırlar ve böylece soğuk ve kuru havayı içlerine çekerler. Sporla oluşan astımda, solunum yollarındaki kaslar sıcaklık değişimine, neme ve bu faktörlerin yol açtığı solunum yollarındaki daralmaya karşı hassastırlar. Egzersizle ortaya çıkan astım belirtileri şunlardır:

• Astım öksürüğü
• Göğüs sıkışması
• Hırıltı
• Spor sırasında beklenmedik halsizlik
• Spor sırasında nefes darlığı

Spor astımının belirtileri, spora başladıktan 15-20 dakika sonra veya egzersiz bittikten 5-10 dakika sonra başlar. Bu belirtiler spor yaparken ortaya çıkarsa, doktorunuzu bilgilendirin.

Astımlıysanız spor yapabilir misiniz?

Spor astımınız var diye fiziksel aktivitelerinizi durdurmayın. Astım belirtilerini önlemek için, normal fiziksel aktivitelerinizi engellemeyecek bazı tedbirler alabilirsiniz. Birçok atlet, hatta olimpik atletler, astımları olduğu halde yarışırlar. Örneğin, 1996 Olimpiyat Oyunları’nda altı atletten birinde astım vardı. Ve bu olimpiyat sporcuları atletizm, dağ bisikleti, kürek çekme, bisiklet yarışı gibi değişik spor dallarında yarıştılar.

Astım olmalarına rağmen yarışmalara katılan atletlerin isimleri branşları şöyle:

• Jackie joyner Kerse   (Atletizm)
• Amy Van Dyken      (Yüzme)
• Ray Bourque    (NHL Hokey )
• Jeorne Bettis       (NFL Koşucu)
• Dennis Rodman    ( NBA Basketbol)

Önleme

Spor astımı engellenebilir mi?

Egzersizle gelen belirtileri önlemek ve kontrol altına almak için, spordan önce nefes veya bronş açıcı sprey kullanın. Albuterol gibi kısa sürede etki eden beta-2 ağrı kesiciler, tercih edilen ilaçlardır. Spora başlamadan 15-20 dakika önce alınan ilaçlar, belirtilere karşı harekete geçerek, egzersizle gelen astımı en az iki-üç saat kontrol altına alırlar. Astım tedavilerinde uzun süre etkili olan Serevent ve Foradil gibi beta-2 agonistler spordan önce alındıkları zaman, 12 saat kadar etkili olabilirler. Bu ilaçlar sabah alındığında, gün içinde spor yapılsa bile, spor astımını önler. Söz konusu ilaçlar, astımın günlük tedavisinde kullanılmazlar, günlük tedaviler için daha uygun ilaçlar vardır.

Astım belirtilerinin her an ortaya çıkma ihtimalini göz önüne alarak, astım spreyinizi daima yanınızda taşımanız önemlidir.

İlaç almanın yanı sıra, spor başlamadan önce ısınmak ve spordan sonra vücut soğuyana kadar beklemek, astımı engellemeye yardımcı olabilir. Alerji ve astımı olan kişiler polenin çok, havanın aşırı soğuk, hava kirliliğinin yüksek olduğu durumlarda egzersiz miktarını sınırlamalıdırlar. Soğuk, nezle, sinüzit de astım belirtilerine neden olabilir. Dolayısıyla, hastalandığınızda egzersizlerinizi sınırlayın.

Tavsiyeler

Astımlı bir kişi için en iyi spor hangisidir?

Spor astımı olanlar için bazı sporlar, diğerinden daha elverişlidir. Aktivitilerin aralıklı ve kısa olduğu voleybol, jimnastik, beysbol, yürüyüş ve güreş gibi sporları, spor astımı olan hastalar daha uygun olabilir.

Futbol, uzun mesafeli koşular, basketbol gibi uzun süre efor harcamayı gerektiren faaliyetler, astım hastalarını zorlayabilir. Ayrıca buz hokeyi, buz pateni ve kayak gibi soğuk hava sporları da onları yorabilir. Ancak, astımı olan birçok kişi bu sporla ve aktivitelere katılmaktadır.

Yüzme, yüksek dayanıklılık isteyen bir spor dalıdır. Genel olarak, astımlı hastalar tarafından da yapılmalarında bir sakınca yoktur, çünkü bu spor sıcak ve nemli ortamlarda yapılır. Astımınız olsa bile, aktif bir yaşam tarzını sürdürmeniz, beden ve ruh sağlığınız için önemlidir.

Spor astımını önlemek ve tedavi etmek için bazı tavsiyeler

• Solunum yoluyla alınan ilaçlarınızı egzersizden önce mutlaka kullanın.
• Spordan önce ısınma hareketleri yapın ve spordan sonra vücudunuzun soğuması için yeterli zamanı ayırın.
• Hava soğuksa, kapalı yerde spor yapın veya dışarda spor yapmak zorundaysanız ağzınızı ve burnunuzu atkıyla kapatın.
• Polen oranı yüksek olduğunda (alerjiniz varsa) ve hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde dışarda spor yapmayın.
• Size uygun düzeyde bir spor yapın.
• Viral enfeksiyon geçiriyorsanız, egzersiz miktarını sınırlayın.

Astım, egzersiz yapmamanız için bir bahane değildir. Sağlıklı bir teşhis ve astım tedavisiyle, astım belirtilerine maruz kalmadan egzersiz programlarından fayda sağlayabilirsiniz.